D6 21-variant Masala

D6 21-variant
Masala. Moddiy nuqta deb qabul qilinuvchi sharcha o‘qi vertikal tekislikda joylashgan naychaning ichida A vaziyatdan v_A boshlang‘ich tezlik bilan harakatni boshlaydi. 3.1-jadvalda keltirilgan ma’lumotlardan foydalanib, aniqlanishi kerak bo‘lgan kattaliklar (jadvalning oxirgi ustunida) topilsin hamda C vaziyatda uning naycha devoriga beradigan bosimi aniqlansin. Traektoriyaning egri chiziqli qismlarida ishqalanish hisobga olinmasin. 3.1-jadvalda keltirilgan kataliklar: m – sharchaning massasi; v_A – sharchaning boshlang‘ich tezligi; – sharchaning AB qismdagi harakatlanish vaqti; f – sharcha va naycha devori orasidagi ishqalanish koeffitsienti; R – naychaning egri chiziqli qismlaridagi egrilik radiuslari.

m, kg	, m/s	, s	R, m	f		Aniqlanishi kerak bo‘lgan kattaliklar
0.7	3	0.3	0.3	0.2	45^0

Yechilishi: AB oraliq uchun sharikning harakat tenglamalarini tuzamiz (a-rasm). AB oraliqda harakat miqdori o’zgarishi haqidagi teoremadan foydalanib masalani yechamiz:

3.7a-rasm.







Endi BC oraliqni qaraymiz (b-rasm). Bu oraliqda ham kinetik energiyani o’zgarishi haqidagi teoremadan foydalanamiz:

3.7b-rasm.



bu yerda tashqi kuchlarni bajargan ishi. Sharikning tushish balandligi ga teng bo’ladi. Bundan tezlik,

Shu yerda sharikning C nuqtadagi naycha devoriga beradigan bosim kuchini ham aniqlaymiz. Sharik harakati naycha o’qi bo’ylab harakat qilganligi uchun sharik har onda naycha devoriga o’tkazilgan perpindikulyar o’qiga nisbatan muvozanat holatida bo’ladi. Shu mulohazani sharchaning C nuqtadagi holati uchun qo’llaymiz:




bunda markazdan qochma kuch