Da oddiy generatorlarning tajriba m a’lum otlaridan foydalanib


Download 58.39 Kb.
Pdf ko'rish
bet3/4
Sana28.10.2023
Hajmi58.39 Kb.
#1729866
1   2   3   4
Bog'liq
2-Tajriba ishi

AU orqah uziladi va aktiv qarshilik R
131


ga ulanadi. Keyin rotor tezligi taxometr bilan qayta tekshirilib, 
generator parallel ishlashga octkaziladi.
Buning uchun awal P, keyin P rubilniklari yopiladi va darhol 
qo‘zg‘atish chulg'amiga P, orqali o‘zgarmas tok beriladi. Qo‘zg‘atish 
chulg‘amiga tok berilishida generator sinxronizmga tortiladi va bunda 
stator tokining keskin tarzda biroz ortishi kuzatidi (tokning bunday 
o'zgarishi generator uchun xavfli emas). Generatomi tarmoq bilan 
parallel ishlashga o'tkazilganda u salt ishlash rejimida ishlaydi. 
Haqiqatan, generatordagi EYK 
E0 tarmoq kuchlanishi Ush ga teng 
va unga teskari fazada bo‘lgani uchun stator toki va aktiv quwat 
nolga yaqin bo‘ladi. Generatomi aktiv quwat bilan yuklash uchun 
birlamchi motoming aylantiruvchi momentini oshirish lozim. Bunda 
generator rotori tezlanadi va natijada rotoming bo'ylama o‘qi bilan 
statoming qutb o‘qlari, ya’ni £ v a
Ug orasidagi 0 burchak К 
kattalashib, aktiv quwat ortib boradi.
Aktiv quwatning ortib borish jarayoni birlamchi motoming 
aylantiruvchi momenti generatoming qarshilik momenti bilan teng- 
lashguncha davom etadi. Bunda generatoming ilgarigi sinxron tezligi 
saqlanishi kerak.
Generatomi reaktiv quwat bilan yuklash uchun qo‘zg‘atish 
tokini oshirish (o‘ta qo‘zg‘atish) lozim. Qo‘zg‘atish tokini o‘z- 
gartirish natijasida 
Eo o‘zgarib, E — Ush=AEdan stator chulg£amida 
tenglashtiruvchi tok hosil boladi. Chulg‘amning aktiv qarshiligi 
induktivga nisbatan juda kichik bolgani uchun statorda hosil bolgan 
bu tok reaktiv xarakterga ega boladi va shu sababli u aktiv quwatni 
o'zgartirmaydi. Agar generator o‘ta qo‘zg‘atilsa, statorda hosil 
bolgan tenglashtiruvchi reaktiv tok tarmoq kuchlanishiga nisbatan 
o'zuvchi, ya’ni siglm xarakterga, generatordagi EYK ga nisbatan 
esa induktiv xarakterga ega boladi.
Generator to la qo‘zg‘atilmasa, tenglashtiruvchi tok tarmoq 
kuchlanishiga nisbatan induktiv, generatordagi EYK ga nisbatan 
esa sig'im xarakterga ega boladi.
Parallel ishlashga o‘tkazilgan generator quwatini o'zgartirish 
tajribasida 98- rasmdagi sxemadan foydalaniladi.
Generatomi aktiv quw at bilan yuklash uchun birlamchi 
o‘zgarmas tok motorining qo‘zg‘atish toki kamaytirilib, uning 
aylantiruvchi momenti oshiriladi. Aktiv quwat bilan yuklanishning 
oshib borishi vattmetr va o‘zgarmas tok yakor zanjiridagi amper­
metr ko‘rsatkichlarining ortishi orqah kuzatiladi. 
.
132


Birlamchi motor aylantiruvchi momentini kamaytirish bilan 
sinxron generator motor rejimiga o‘tib ishlay boshlaydi. Bunda 
vattmetr va o‘zgarmas tok motori yakoridagi ampermetr ko'rsat- 
kichi kamayadi.
Biror aktiv quw at bilan yuklangan generatoming reaktiv 
quwatini o‘zgartirishda qo‘zg‘atish toki oshirib boriladi. Bunda 
stator tokini ham o‘zining nominal qiymatigacha ko‘tarish mumkin. 
So‘ngra qo‘zg‘atish tokini kamaytirib borib stator tokining aktiv 
quwat bilan aniqlanuvchi minimal qiymati olinadi. Agar qo‘zg‘atish 
tokini kamaytirish davom ettirilsa, stator toki ko‘paya boshlaydi, 
aktiv quwat va tok deyarli o‘zgarmaydi. Generatomi aktiv va reaktiv 
quwat bilan yuklash tajribasi faqat namoyish tariqasida o‘tkaziladi.
Tarmoq bilan parallel ishlashga ulangan generatoming 
U simon 
xarakteristikalari 
I —f  ( / ) va соэф = / (/q) ni olishda birlamchi 
m o to rn in g ay lan tiru v ch i m om enti — 
M, IcaeldanisM
— 
U va chastotasi — / o ‘zgarmasligi kerak.
U simon xarakteristikalami olishda 98- rasmda ko‘rsatilgan 
sxemadan foydalaniladi.
Tajribani o‘tkazishda, dastawal, generator tarmoqqa parallel 
ulanadi. So‘ngra birlamchi motor aylantiruvchi momentini oshirib, 
generatomi berilgan aktiv quwat bilan yuklanadi va qo‘zg‘atish 
tokini o‘zgartirish bilan stator tokining minimal qiymati aniqlanadi. 
Stator tokining bu minimal qiymati uning aktiv tashkil etuvchisiga 
tegishliligi sababli bunda соэф = 1 bocladi. So‘ngra aktiv quwatni 
o‘zgartirmay, coscp = 1 nuqtasidan boshlab qo‘zg£atish toki ko‘pay- 
tiiilib va kamaytirilib boriladi. Bunda qo‘zg‘atish tokini o‘zgartirish 
stator tokini o‘zining nominal qiymatiga yetguncha davom etti- 
riladi va 3+4 xil qo‘zg‘atish tokida olchab olingan miqdorlari 
quyidagi jadvalga yoziladi. YigMlgan sxemaning to‘g‘riligini o‘qituv- 
chi tekshirgandan keyin, uni tarmoqqa ulanadi.
Tajribalar

Tajriba ma’lumotlari
Hisoblash
ma’lumotlari

Download 58.39 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling