Daromadlar va xarajatlar tushunchalarining mohiyati

Xulosa
Byudjetlararo munosabatlar o’z mohiyatiga ko’ra davlat moliya tizimining o’zagi
- byudjetni shakllantirish va amalga oshirish jarayonining alohida bosqichini nazarda tutadi. Bu munosabatlarning mazmunini ushbu bosqichning ob’ektiv funktsiyasi, ya’ni davlat hokimiyati va boshqaruvini tashkil etish uslubiga adekvat bo’lgan turli darajadagi davlat byudjetlari ishtirokida moliyaviy resurslarni qayta taqsimlash belgilanadi.
Yuqoridagi holatda umumdavlat soliqlari va boshqa daromadlar, jumladan, suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliq, tadbirkorlik faoliyatining ayrim turlari bo’yicha yuridik shaxslardan va yakka tartibdagi tadbirkorlardan olinadigan qat’iy belgilangan soliq, mahalliy ishlab chiqariladigan pivo va o’simlik yog’iga aksiz solig’i, davlat bojlari, yig’imlar va jarimalar to’liq hajmda mahalliy byudjetlar daromadlariga o’tkazilishi hisobiga yuz bergan. Mamlakatda byudjetlararo mutanosiblikni ta’minlash, hududlarning byudjet bilan ta’minlanganlik darajasini oshirishga qaratilgan siyosat yuritilishiga qaramay, mahalliy byudjetlar ixtiyoridagi daromadlar ulushi pastligicha saqlanib qolayotganini ijobiy baholab bo’lmaydi hamda mahalliy byudjetlar uchun yetarli darajada emas.
Mahalliy byudjetlarning daromadlari barqarorligini oshirish, ular mustaqilligini ta’minlash uchun soliqlardan berilayotgan ajratmalar byudjet qonunchiligiga muvofiq hududlarning viloyat byudjetida qoldirilmoqda. Qayd etish joizki, mahalliy byudjetlar balansligini ta’minlash ular daromadlarining xarajatlariga mutanosib bo‘lishini taqozo etadi va xarajatlar tarkibini tahlil qilish, shu asosda ularni optimallashtirish mahalliy byudjetlar mustaqilligini oshirishda hal qiluvchi rol o’ynaydi.


Foydalanilgan adabiyotlar

1. 
   Mirziyoev Sh.M. Tanqidiy tahlil, qatʼiy tartib-intizom va shaxsiy javobgarlik har bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi boʼlishi kerak. Mamlakatimizni 2016 yilda ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishning asosiy yakunlari va 2017 yilga moʼljallangan iqtisodiy dasturning eng muhim ustuvor yoʼnalishlariga bagʼishlangan Vazirlar Mahkamasining kengaytirilgan majlisidagi maʼruza, 2017 yil 14 yanvar. - Toshkent: Oʼzbekiston, 2017. - 104b.
   
2. 
   Морозова Е.А. Муниципальная реформа и межбюджетные отношения в российских регионах // Экономические науки. 2008. № 14(39);
   
3. 
   Любимцев Ю.Н. Приоритеты совершенствования межбюджетных отношений // Экономист. 2000. № 6. С. 21 — 33.;
   
4. 
   Бежаев О. Г. Межбюджетные отношения. Теория и практика реформирования. М.,2001, с. 16; Крохина Ю. А. Бюджетное право и российский федерализм. М., 2002, С.221.;
   
5. 
   Богов X. M. развитие межбюджетных отношений и предпосылок экономического роста// Финансы и кредит, 28 (268) - 2007.;
   
6. 
   Moliya: Darslik. T.S. Malikov, O.O. Olimjonov; / - T.: “Iqtisod-Moliya” 2019. - 800 b.
   
7. 
   Toshmatov Sh.А. Iqtisodiyotni rivojlantirish va liberallashtirishda davlat byudjeti daromadlari manbalarini kengaytirish yoʼnalishlari .-T.: TDIU, 2017. -b.27- 28.,
   
8. 
   Islamkulov А.K. Mahalliy byudjetlar daromadlari barqarorligini taʼminlash masalalari // “Iqtisodiyot va innovatsion texnologiyalar” ilmiy elektron jurnali. № 4, 2016 y.;
   
9. 
   Usmonov Q.А. Byudjet daromadlarini rejalashtirish jarayoni, usullari va ularni takomillashtirish yoʼnalishlari // “Iqtisodiyot va innovatsion texnologiyalar” ilmiy elektron jurnali. № 4, 2014 y.;
   
10. 
    www.mf.uz - O’zbekiston Respublikasi moliya vazirligi rasmiy sayti ma’lumotlari
    
11. 
    O’zbekiston Respublikasi Byudjet kodeksi, 2020 yil 30 dekabrdagi 660-sonli Qonun tahririda
    
12. 
    Sharapova, M. A. (2021). Issues of improving the financing of public education in the republic of Uzbekistan. ISJ Theoretical & Applied Science, 04 (96), 115-119.
    
13. 
    Н.Э. Жиянова, У.А.Ортиков Солиқ ва солиққа тортиш солиқ тизимининг жахон тажрибаси ва уни Ўзбекистон амалиётида қўллаш имкониятлари- Иқтисодиётда инновация, 2020 1 (3)
    

1^ O’zbekiston Respublikasi Prezidentining “O’zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo’yicha harakatlar strategiyasi to’g’risida”gi 4947-sonli Farmoni. 2017 yil 7 fevral

2^ Mirziyoev Sh.M. Tanqidiy tahlil, qatʼiy tartib-intizom va shaxsiy javobgarlik - har bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi boʼlishi kerak. Mamlakatimizni 2016 yilda ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishning asosiy yakunlari va 2017 yilga moʼljallangan iqtisodiy dasturning eng muhim ustuvor yoʼnalishlariga bagʼishlangan Vazirlar Mahkamasining kengaytirilgan majlisidagi maʼruza, 2017 yil 14 yanvar. - Toshkent: Oʼzbekiston, 2017. - 104b

3^ Mirziyoyev Sh. “Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini taʻminlash – yurt taraqqiyoti va xalq farovonligining garovi” Toshkent: "Oʻzbekiston" 2016 y.- 48 b.

4^ O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligining 2002-yil 27-dekabrdagi 140-sonli buyrug‘i

5^ Ushbu qoida O‘zbekiston Respublikasining «Buxgalteriya hisobi to‘g‘risidagi» Qonunining 6-moddasi

6^ www.mf.uz - O’zbekiston Respublikasi moliya vazirligi rasmiy sayti ma’lumotlari

7^ Н.Э. Жиянова, У.А.Ортиков Солиқ ва солиққа тортиш солиқ тизимининг жахон тажрибаси ва уни Ўзбекистон амалиётида қўллаш имкониятлари- Иқтисодиётда инновация, 2020 1

8^ www.mf.uz - O’zbekiston Respublikasi moliya vazirligi rasmiy sayti ma’lumotlari

9^ O’zbekiston Respublikasining 2020-yil 25-dekabrdagi “2021-yil uchun O’zbekiston Respublikasining davlat byudjeti to’g’risida” O’RQ-657-son Qonuni

10^ www.mf.uz - O’zbekiston Respublikasi moliya vazirligi rasmiy sayti ma’lumotlari

11^ www.mf.uz - O’zbekiston Respublikasi moliya vazirligi rasmiy sayti ma’lumotlari

12^ www.mf.uz - O’zbekiston Respublikasi moliya vazirligi rasmiy sayti ma’lumotlari

13^ Sharapova, M. A. (2021). Issues of improving the financing of public education in the republic of Uzbekistan. ISJ Theoretical & Applied Science, 04 (96), 115