Dars loyihasi

5-guruh :

II-tartibli determinantlar.

     Ta’rif-1. Agar a₁₁,a₁₂,a₂₁,a₂₂ sonlar berilgan bo’lsa, shu sonlar orqali aniqlangan a₁₁a₁₂ - a₂₁a₂₂ songa II-tartibli determinantlar deyiladu va quyidagicha belgilanadi:

 

                                      (1)

a₁₁,a₁₂,a₂₁,a₂₂ larga determinantlar elemetli, a₁₁,a₁₂ –determinantning brinchi, a₂₁,a₂₂  larga ikkinchi yo’l elementlari deyiladi. a₁₁, a₂₂ determinantning bosh, a₂₁,a₂₂  larga esa determinantning yordamchi diagonal elementlari deyiladi.

Masalan:

               1)    

               2)    .

III-tartibli determinantlar.

Ta’rif-2: Berilgan a₁₁,a₁₂, a₁₃,a₂₁,a₂₂,a₂₃,a₃₁,a₃₂,a₃₃ sonlar orqali aniqlangan va quyidagicha belgilangan

                                

              

                songa 3-tartibli determinantlar deyiladi.

III-tartibli determinant uchta yo’l va uchta ustun elementlaridan iborat bo’lib,  () hammasi bo’lib 9 ta elementdan tashkil topadi.

 quyidagi birinchi i indeks yo’lning tartibini, ikkinchi indeks j esa ustunning tartibini bildiradi.

Harbir determinant biror aniq sonni ifodalaydi, va uni quyidagi usullar bilan aniqlash mumkin.

1.      Uchuburchaklar usuli:

2.      Diagonallar usuli:

                                        +             _