dars «Ona tili» 6– “A”, “B” sinf «A» «B» Mavzu: O'zbekistonda davlat tili va boshqa tillarning rivoji

Tashkiliy qism:
A) Sinf xonasini tozaligiga e’ribor berish;
B) O’quvchilar bilan salomlashish.
C) O’quvchilarning darsga tayyorgarligini teshirish.
D) O’quvchilarni darsga jalb qilish va davomatni anilash;
E) O’quvchilarga o’tilgan mavzular yuzasidan savollar berish;
Dars uslubi: an’anaviy, noan’anaviy (tagiga chizilsin)
Dars jihozi: Darslik, kompyuter, tarqatma materiallar, ko’rgazmali qurollar...
Dars shiori: Tilga ixtiyorsiz, elga e’tiborsiz (A.Navoiy)
Foydalaniladigan adabiyotlar:
1) «Ona tili» 7-sinf uchun darslik.
I. Darsning borishi:
a) salomlashish
b) navbatchilik hisoboti, sinf tozaligi va davomatni nazorat qilish
c) kirish suhbati, o’quvchilarning og’zaki nutqini o’stirish
II. O’tgan mavzuni so’rash.
a) individual - tarqatma materiallar, kartochka.
b) Frontal (guruh bilan ishlash)
III. Yangi mavzu:
1-topshiriq. Berilgan so'zlarga -ma qo'shimchasini qo'shing. So'zlarning qanday so'roqqa javob bo'lishi va -ma qo'shimchasining ma'nosini aniqlang.
O'qi, keldi, qiziqadi.
2-topshiriq. Nima qildi? so'rog'iga javob bo'Iuvchi to'rtta so'z toping. Ularni tarkibiy qismlarga ajrating.
OLING. Nima qilmoq?, nima bo'lmoq? so'roqlariga javob bo'lib, shaxs yoki narsalarning harakat, holatini ifodalagan so'z turkumi fe'l deyiladi.
1. So'z turkumlari deb nimaga aytiladi?
2. Mustaqil so'z turkumlari qaysilar?
3. Yordamchi so'z turkumlari haqida gapiring.
ESDA SAQLANG. Fe'llardan anglashilgan harakat va holat ma'lum shaxs yoki narsa tomonidan bajariladi. Ana shu shaxs yoki narsa harakatning bajaruvchisi sanaladi.
82-mashq. Berilgan fe'llarni harakatni yoki holatni bildirishiga ko'ra ikki guruhga: harakat fe'llariga va holat fe'llariga ajrating.
Qizardi, yashardi, chopdi, sug'ordi, gapirdi, qichqirdi. to'xtadi, tashladi, yugurdi, qimirladi, topdi.
83-mashq. Nuqtalar o'rniga tushirib qoldirilgan qo'shimchalarni qo'ying, fe'llarning ma'nosiga va grammatik shakliga e'tibor bering.
— Yigitcha, familiyangiz nima?
— «Iskandarov» deb yoz..., aka.
Javlonbek uni yoz... qo'yish uchun so'ramagandi, faqat familiyasini atab gaplashish uchun so'ragan... U bo'lsa «Iskandarov deb yozing, aka» deydi-ya.
— Iskandarov, siz, axir, traktorning tilini bilmay...-ku? Hatto uning qanday mashina ekanini ham ko'rmagan bo'lsangiz!..
— Bugun bilma..., ko'rmagan bo'lsam, endi bila..., ko'ra..., o'rgana.., — dedi yigit qat'iy. — Hali o'zingiz aytdingiz-ku, avvalo, shogird tusha..., keyin o'rgana..., deb. (N. Fozilov)