Darslik. O‘zr oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi, O‘rta maxsus, kasb- hunar ta’limi markazi. Qayta ishlangan 5-nashri.Ò

12.2. Daromad tushunchasi
Ishlab chiqarilgan mahsulotlar va xizmatlar yalpi ichki mahsulotdir,
u pul shaklida butun jamiyatning daromadi hisoblanadi. U taqsimlanganda
barcha iqtisodiyot ishtirokchilarining daromadlari hosil bo‘ladi.
Daromad  iqtisodiyot  ishtirokchisining  yalpi  ichki  mahsulotdagi
hissasi bo‘lib, bu ularga ishlab topganiga qarab va pul shaklida tegadi.
YAIM pul — qiymat shaklida taqsimlanganda aholi daromadi, firma
daromadi va davlat daromadi hosil bo‘ladi, chunki bular iqtisodiyotning
asosiy ishtirokchisi hisoblanadi. Daromad pul tushumi shakliga ega bo‘ladi.
Aholiga tekkan daromad uning ixtiyoriga kelgan turli pul tushumi (ish
haqi, foyda, nafaqa, pensiya, stipendiya, ijara  puli, dividend, zayom
yutug‘i,  tomorqadan  kelgan  pul  kabilar)dan  iborat  bo‘ladi.  Firma
daromadi tovarlarining sotilishi natijasida unga kelgan pul tushumidir.
Uning bir qismi xarajatlarni qoplasa, qolgan qismi foydadan iborat bo‘ladi.
Davlat daromadi — bu davlatga korxona (firma), tashkilotlar, aholi va
chet eldan kelgan pul tushumidir. Daromadlar tarkibida aholi daromadlari
asosiydir, chunki ular farovonlikni belgilaydi, ular hissasiga yalpi ichki
mahsulotning  asosiy  qismi  to‘g‘ri  keladi.  Masalan,  2010-yilda
O‘zbekistonda  YAIM  ning  64,5  foizi  aholi  daromadini  tashkil  etdi.
Asosan daromadlar taqsimot qonuniga binoan shakllanadi.