Darslik ташкент Mualliflar jamoasi

Exokardiografiya. Buni qo`llash uchun bamorni tayyorlash shart emas.
Qorin bo`shlig`i organlari va buyrak UTTsi. Bemorni tayyorlash bosqichlari.
Bemorga 3 kun oldin o`simlik mahsulotlari va gaz ajratuvchi mahsulotlardan holi bo`lgan dieta buyuriladi. Ovqat tarkibidan yangi non, kartoshka, yangi sut, yangi sabzavot va mevalar, meva sharbatlari ichish man etiladi. Meteorizm holatida vrach tomonidan bemorga aktivlangan ko`mir beriladi.
Tekshiruvdan oldin bemor 8 soat kechiktirilmagan holda ovqatlanadi. Tekshiruv och qorinda amalga oshiriladi; bemorga chekish va ichish ham man etiladi.
Kichik chanoq bo`shlig`i UTTsi. Bemorni tayyorlash bosqichlari.
Dietik tomondan tasyyorlash yuqoridagidek. Tekshiruvdan 2-3 soat oldin bemor 1-1.5 l qaynagan suv ichishi kerak. Siydik pufagini to`ldirish uchun vrach tomonidan turli preparatlar berlishi mumkin.
Tekshirishning rentgen usuli.
Rentgen tekshiruvi rentgen nurlarining organizm hujayralaridan turli darajada o`tishiga asoslangan. Yutish darajasi organning zichligi, kengligi va kimyoviy-fizik tarkibiga bog`liq. Shuning uchun zichligi yuqori a`zolar(suyak, yurak, jigar, yirik qon tomirlar) ekranda soya bo`lib ko`rinadi, ichida havo bo`lgan o`pka yorug` koy bo`lib ko`rinadi. Quyidagi rentgenologik tekshiruv usullari farqlanadi.
Rentgenoskopiya (grek. Skopeo – ko`rish, kuzatish) – ayni vaqtdagi rentgenologik tekshiruv. Ekranda organning harakat funksiyasini o`rganish uchun dinamik rasm paydo bo`ladi.
Rentgenografiya(grek. Grapho-yozish)-maxsus rentgent tasmadagi harakatlanmaydigan organning rentgenologik tekshiruvidir. Raqamli rentgenografiyada rasm kompyuter xotirasiga saqlanadi. 5ta rentgenografik usul qo`llaniladi.

• 
  To`liq formatli rentgenografiya
  
• 
  Flyurografiya (kam formatli rentgenografiya) – kichik o`lchamli rasmli rentgenografiya bo`lib, organning profilaktikasida qo`llaniladi.
  
• 
  Ko`rinishli rentgenografiya-to`liq formatdagi rentgenografiya
  
• 
  Maqsadli rentgenografiya-rasmning ma`lum qismini o`rganish
  
• 
  Vilgelm Konrad rentgeni(1845-1923) – nemis fizigi, 1895-yili X-nurlarni (rentgen nurlari) aniqlab, rentgenologiyaga asos solgan.
  

Qismli rentgenografiya- o`ganilayotgan jarayonning dinamikasini o`rganish uchun bir necha rentgenogrammalarni olish
Tomografiya (grek. Tomos-kesma, qavat)-qavatlarni k`orish metodi bo`lib, rentgenologik naychadan foydalangan holda qalinligini belgilab to`qima qavatlarini o`rganish hisoblanadi.
Kontrast rentgenoskopiya (yoki rentgenografiya) – bo`shliq organlarga (bronxlar, meda, siydik yo`li) maxsus rentgen nurlarini tutuvchi modda yuborib, tekshiruv o`tkazish. Bunda ekranda organning aniq rasmi paydo no`ladi.
Rentgenologik tekshiruv o`tkazishdan oldin shu sohadagi kiyimlarni yechish, leykoplastir, EKG elektrodlarini olish, soatlarni yechish, metall taqinchoqlarni olish kerak.