Darsning texnologik xaritasi Mavzu

MODIFIKATSION KODLAR
Bit panjarsi to’lib ketganda, birlik belgi bitiga o’tkaziladi. Bu noto’g’ri natijaga olib keladi va arifmetik operatsiya natijasida hosil bo’lgan ijobiy raqam salbiy (chunki “1” belgisi bitida) va aksincha sifatida qabul qilinishi mumkin. MASALAN: X=0,1010110 Y=0,1101000 X+Y=1,0111110
Bu yerda X va Y musbat raqamlarning kodlari, lekin kompyuter ularni qo’shish natijasini manfiy raqamning kodi sifatida qabul qiladi (belgi bitida “1”). Bit panjarasining to’lib ketishini aniqlash uchun o’zgartirilgan kodlar kiritiladi. O’zgartirilgan teskari va o’zgartirilgan to’ldiruvchi kodlarda raqam belgisiga bitta emas, balki ikkita raqam beriladi: “00”- “+” belgisiga, “11”-”-” belgisiga mos keladi. Belgili raqamlarda olingan har qanday boshqa kombinatsiya (“01”yoki “10”) bit panjarasining to’lib ketishini ko’rsatadi. O’zgartirilgan kodlardagi raqamlarning qo’shilishi oddiy teskari va ikkita to’ldiruvchi kodlardagi qo’shishdan farq qilmaydi.
O’zgartirilgan teskari kod yordamida oldingi misolni ko’rib chiqaylik:
X=00,101011
Y=00,110100 X+Y=01,011111
Imzolangan raqamlardagi “01” kombinatsiyasi toshib ketish sodir bo’lganligini va natijaning noto’g’ri ekanligini anglatadi. Yana bir misol keltiraylik. Misol. Ikkita raqam berilgan: X=101001 va Y= -11010. ularni o’zgartirilgan qo’shimcha kodga qo’shing. 1) X va Y ni o’zgartirilgan qo’shimcha kodga aylantiramiz:

Doimiy kirish	O’zgartirilgan qo’shimcha kod
X= +101001 Y= -011010	X= 00,10100 Y= 11,10010

Keling qo’shimcha qilaylik: X=00,101001 Y= 11,100110 1) 00,001111 (X+Y)= 00,001111
To’lib ketish yo’q (imzolangan bitlarda“00”),shuning uchun natija to’g’ri
(X+Y)= 1111
Mashqlar:
Raqamni to’g’ridan to’g’ri, teskari va to’ldiruvchi kodlarda yozing:
a) 11010 c) -101001
b) -11101 d) -1001110