Dasturiy injiniring va raqamli iqtisodiyot

3. Siyosiy huquqlar deganda nimani tushunasiz? 
Siyosiy huquq va erkinliklar 
— fuqarolarning asosiy konstitutsiyaviy 
huquqlaridan bir guruhi (fukarolik, shaxsiy huquq va erkinliklar, iqtisodiy huquq va 
erkinliklar kabilar bilan bir qatorda). Siyosiy huquq va erkinliklar fuqarolarga 
mamlakat ijtimoiy va siyosiy hayotida qatnashish imkonini beradi. Bu huquq va 
erkinliklar jamiyat va davlat boshqaruvida qatnashish huquqi, saylov huquqi, 
qonunlarga muvofiq, 
jamoat birlashmalariga uyushish, mitinglar, yigʻilishlar va 
namoyishlar oʻtkazish, axborot erkinligi, ommaviy harakatlarda ishtirok etish, ariza, 
taklif va shikoyatlar berish orqali davlat organlari, muassasalar yoki xalq vakillariga 
murojaat qilish huquqi 
kabilarni oʻz ichiga oladi. Oʻzbekiston fuqarolarining siyosiy 
huquq va erkinliklari Oʻzbekiston Respublikasi Konstitutsiyasida (8-bob), 
„Fuqarolarning saylov huquklari kafolatlari toʻgʻrisida“ (1994-yil 5-may). 
„Oʻzbekiston Respublikasining referendumi toʻgʻrisida“ (1991-yil 18-noyabr (2001-
yil 30-
avgustda yangi tahrirda) qabul qilingan), „Siyosiy partiyalar toʻgʻrisida“ 
(1996-yil 26-
dekabr), „Vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar toʻgʻrisida“ (1991-yil 14-
iyun (1998-yil 1-mayda yangi tahrirda) qabul qil
ingan), „Kasaba uyushmalari, 
ularning huquklari va faoliyatining kafolatlari toʻgʻrisida“ (1992-yil 2-iyul), 
„Oʻzbekiston Respublikasida jamoat birlashmalari toʻgʻrisida“ (1991-yil 15-fevral) 
kabi bir qancha qonunlar va qonun kuchiga ega boʻlgan hujjatlar bilan belgilab 
qoʻyilgan
.
 
 
4. O‘zbekiston fuqarolari qanday siyosiy huquqlarga ega? 

---

O'zbekiston fuqarolari, O'zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi va boshqa 
qonunlar asosida bir qator siyosiy huquqlarga ega. Bu huquqlar quyidagilardan 
iborat bo'lishi mumkin: 
1. Saylov huquqi: O'zbekiston fuqarolari qonunlar tomonidan belgilangan 
tartib va shartlar asosida saylovda ishtirok etish huquqiga ega. Shu bilan 
birga, saylov jarayonida o'zbekiston fuqarolariga saylovda adolat va 
barqarorlik ta'minlanadi. 
2. Hujjatlar bilan muomala qilish huquqi: Fuqarolar hujjatlar bilan muomala 
qilish, o'z fikr va tushunclari, ma'lumotlari va ma'lumotlarini o'zgartirish 
huquqiga ega. Bu, fikr, so'z va matnlar, axborot, rasmlar, videolar va 
boshqalar kabi hujjatlarga oid bo'lishini o'z ichiga oladi. 
3. Axborotga erishish va axborot e'lon qilish huquqi: O'zbekiston fuqarolari 
o'zgaruvchan axborotlarga erishish, o'z fikr va tushunchalarini e'lon qilish, 
axborotni olish va tarqatish huquqiga ega. Shu bilan birga, fuqarolar 
axborotga erishish va uning taqdim etishiga cheklovlar qo'yilmasligini 
ta'minlayadi. 
4. Jamiyat a'zosi bo'lish huquqi: O'zbekiston fuqarolari jamiyatning a'zosi 
sifatida o'zlarini ifodalash, davlat tashkilotlarida faollik ko'rsatish, jamiyat 
a'zolari bilan o'zaro munosabatlarni shakllantirish va huquqiy himoya qilish 
huquqiga ega. 
5. Petitsiyaga murojaat qilish huquqi: Fuqarolar petitsiyaga murojaat qilish, o'z 
huquq va erkinliklari bilan bog'liq vaziyatlarda shikoyatlarini bildirish, 
ma'lumot talab qilish va petitsiyaga javob olish huquqiga ega. Bu, yuridik 
tartib va adolat tizimi ichida fuqarolar bilan davlat tashkilotlari o'rtasidagi 
munosabatlarda huquqiy himoyani ta'minlayadi. 

---

6. Siyosiy partiyalarga a'zo bo'lish huquqi: O'zbekiston fuqarolari o'zining 
istaklari va manfaatlari asosida siyosiy partiyalarga a'zo bo'lish huquqiga ega. 
Ular siyosiy partiyalar orqali siyosiy jarayonlarda ishtirok etish, shaxsiy fikr va 
tushunchalarini ifodalash va siyosiy jarayonlarni shakllantirish imkoniyatiga 
ega. 
Bu o'zbekiston fuqarolarining ba'zi asosiy siyosiy huquqlari misollaridir. 
O'zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi va boshqa qonunlar fuqarolar uchun 
boshqa siyosiy huquqlarni ham belgilayadi va muhofaza qilishni ta'minlayadi.