“Dasturlash asoslari” fanidan “C# dasturlash tilining Directory, DirectoryInfo va DriveInfo sinflari hamda ular bilan ishlash”

O'ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O'RTA MAXSUS
TA'LIM VAZIRLIGI

FARG’ONA DAVLAT UNIVERSITETI

FIZIKA – MATEMATIKA FAKULTETI

“AMALIY MATEMATIKA VA INFORMATIKA” KAFEDRASI

“5130200 – Amaliy matematika va informatika» ta‘lim yo'nalishi bo'yicha

“Dasturlash asoslari” fanidan

“C# dasturlash tilining Directory, DirectoryInfo va DriveInfo sinflari hamda ular bilan ishlash”
mavzusida yozgan

KURS ISHI

	Bajardi: Otajonova O. Guruh: 18.06
	Kurs rahbari: Farmonov Sh.

FARG’ONA – 2019

MUNDARIJA

MUNDARIJA 2

KIRISH 3

1.1 Directory sinfidan foydalanish 5

1.2 Directory sinfining metodlari va ular bilan ishlash 7

II BOB. C# DASTURLASH TILINING DIRECTORYINFO SINFI VA U BILAN ISHLASH 28

2.1 DirectoryInfo sinfidan foydalanish 28

2.2 DirectoryInfo sinfining metodlari va ular bilan ishlash 31

III BOB. C# DASTURLASH TILINING DRIVEINFO SINFI VA U BILAN ISHLASH 40

3.1 DriveInfo sinfidan foydalanish 40

3.2 DriveInfo sinfining metodi va xususiyatlari 40

TEST 43

XULOSA 50

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR VA INTERNET RESURSLAR 51

KIRISH

Kurs ishining dolzarbligi. Respublikamiz o’z mustaqilligiga erishganidan so’ng jamiyatimizda bir qator qonunlar va umummilliy dasturlarning qabul qilinishi, huquqiy demokratik jamiyatni barpo etishda va buyuk kelajak sari olg’a qadam qo’yishimizda mustaqil poydevor bo’lib xizmat qilmoqda. Respublikamizda barcha soha singari ta’lim tizimida axborot texnologiyalaridan samarali foydalanishga katta e’tibor qaratilmoqda. Shu sababli Respublikamizda axborot texnologiyalarini rivojlantirishga doir bir nechta davlat qonunlari, farmonlari va Prezident qarorlari qabul qilindi. Jumladan, O’zbekiston Respublikasi birinchi Prezidenti I.Karimovning “Zamonaviy axborot – kommunikatsiya texnologiyalarini yanada joriy etish va rivojlantirish chora-tadbirlari to’g’risida”gi qarori (21-mart 2012 y.) va boshqalar. Ta’lim tizimidagi islohotlarni amalda joriy qilishda o’qitishning ilg’or pedagogik texnologiyalarini qo’llash asosida talabalarga jahon andozalardagi bilim, ko’nikma, malakalarni shakllantirish o’quv jarayonini moddiy texnika va axborot bazasi bilan ta’minlash yuqori darajali malakali kadrlarni tayyorlash sifatli o’quv – uslubiy, ilmiy hamda didaktik materiallar yaratish, ta’lim tizimi fan va ishlab chiqarish o’rtasida o’zaro samarali aloqadorlik o’rnatish, ta’limning dolzarb masalalaridan hisoblanadi.

Shuningdek, dasturiy texnologiyalarning kundan kunga rivojlanib borishi, turli sohalarda dasturlar yaratish va ularni hayot jabhalarida qo’llashni talab etadi.

Hozirgi kunda C# dasturlash tili yuqori bosqichli dasturlash tillari ichida eng samarali dasturlash tillaridan biridir. C# dasturlash tilida dastur tuzish uchun Visual Studio .NET muhitidan foydalaniladi. C# dasturlash tili ob’ektga mo’ljallangan dasturlash tili hisoblanadi.

Ayni paytda foydali dasturlar, o’yinlarni yaratishda C# dasturlash tilining ahamiyati katta. Dastlabki dasturlar juda oddiy va eski texnologiyalar orqali yaratilgan. Axborot texnologiyalarining rivojlanishi natijasida dasturlarni yaratishning misli ko’rilmagan imkoniyatlari vujudga keldi. Jumladan, Mobil, Windows Store va Enterprise dasturlarini yaratish uchun nafaqat Windows yoki Web ilovalar, balki C# dan ham foydalanish mumkin. C# shuningdek, SQL Server ma'lumotlar bazasida orqa ishlarni bajarish uchun hisobotlarni, ish o’rinlarni va bo’limlarni yaratish maqsadida ishlatilishi mumkin.

Yuqorida aytib o’tilgan dasturlarni yaratishda C# dasturlash tilining katalog va disklar bilan ishlaydigan Directory, DirectoryInfo va DriveInfo sinflari muhim ahamiyatga ega. Bu sinflar orqali bir butun dasturni yaratib bo’lmasa-da, buning metodlari orqali ko’p vazifalarni bajarish mumkin.

Kurs ishining maqsad va vazifalari:

• 
  C# dasturlash tilining Directory, DirectoryInfo va DriveInfo sinflari bo’yicha nazariy bilimlarni oshirish;
  
• 
  Ushbu sinflarning metodlari bilan ishlashni o’rganish;
  
• 
  Bu sinflarni bir-biridan farqi va o’xshashliklarini o’rganish hamda ulardan samarali foydalanish usullarini tahlil qilish;
  
• 
  Olgan bilimlarni mustahkamlash maqsadida shu keltirilgan ma’lumotlardan foydalanib testlar tuzish.
  

Kurs ishining ob’ekti: C# dasturlash tilining Directory, DirectoryInfo va DriveInfo sinflari haqida ma’lumotlardan iborat.

Kurs ishining tarkibi kirish, 3 ta bob, test, xulosa, foydalanilgan adabiyotlar va internet resurslardan iborat. Kirishda kurs ishi mavzusining dolzarbligi, maqsad, vazifalari va ob’ekti yoritilgan. Ishning birinchi bobida Directory sinfidan foydalanish yoritilgan. Kurs ishining birinchi, ikkinchi, uchinchi boblarida mos ravishda Directory, DirectoryInfo va DriveInfo sinflaridan foydalanish ma’lumotlari yoritilgan. Kurs ishining test qismi keltirilgan 3 ta bobga, ya’ni mavzuga oid standart va nostandart tuzilgan testlardan iborat. Kurs ishining xulosa qismida foydalanish bo’yicha fikr va mulohazalar keltirilgan.

I BOB. C# DASTURLASH TILINING DIRECTORY SINFI VA U BILAN ISHLASH

1.1 Directory sinfidan foydalanish

.NET platformasida kataloglar bilan ishlash uchun ikkita sinf mavjud:

Directory va DirectoryInfo.

Directory va DirectoryInfo sinflarining funksionalligi fayl sinflari (File va FileInfo) ning funksional imkoniyatlariga o’xshaydi. Chunki directory fayl tizimlari nuqtai nazaridan kataloglardir. Ma’lumki, katalog fayllarni o’z ichiga oladi.

Fayllar va kataloglarning bir-biriga yaqinligi sababli, ushbu sinflarning meros olish mexanizmi, shuningdek foydalanish usullari File va FileInfo sinflarining o’zaro bog’liqligiga juda o’xshaydi.

.NET Framework sinf kutubxonasidagi System.IO.Directory sinfi kataloglar va pastki kataloglarni yaratish, nusxalash, ko'chirish va yo'q qilishning statik metodlarini ta'minlaydi. Directory sinfidan foydalanishdan oldin System.IO maydon nomini kiritish kerak.

using System.IO;

Directory va DirectoryInfo sinflari fayl tizimidagi papkani ko'rsatish uchun ishlatiladi. Lekin bu ikkisini o'rtasida muhim farq bor. Directory sinfida faqat statik usullar mavjud va u papkada bitta operatsiyani bajarish kerak bo'lganda ishlatiladi. Directory sinfining barcha metodlari statikdir, shuning uchun ushbu sinfning namunasini yaratmasdan turib operatsiya bajariladi, chunki bitta operatsiyani bajarish uchun katalogni namoyish qiladigan ob'ekt yaratish shart emas.

Demak, yagona katalog operatsiyalari uchun Directory sinfidan foydalanish o’rinli bo’ladi. Har bir foydalanish foydalanuvchi kiritgan yo'llarni yoki katalog ichidagi fayllarni tekshirishni o'z ichiga olganligi sababli uni try\catch blokiga qo'shish tavsiya etiladi. Agar yo'l noto'g'ri o'rnatilgan bo'lsa, bu istisnoga sabab bo’ladi.

Foydalanish misoli:

using System;
using System.IO;
namespace Dir
{
    class Program
    {
        public static void Main(string[] args)
        {
            string Dir = @"C:\DaStUrLaSh";
            try
            {
            if (Directory.Exists(Dir))
            {
                 Console.WriteLine("Bu yo'l allaqachon mavjud.");
            }
            else
            {
                // Katalog yaratish.
                Directory.CreateDirectory(Dir);
                Console.WriteLine("Katalog muvaffaqiyatli yaratildi."+"\n");
                // Endi o'chirish.
                Directory.Delete(Dir);
                Console.WriteLine("Katalog muvaffaqiyatli o'chirildi.");
            }
            }
            catch (IOException exp)
            {
                Console.WriteLine(exp.Message);
            }
            Console.ReadKey(true);
        }
    }
}

Natijasi: