Dasturlash asoslari fanidan Mavzu: Xatolarni bartaraf etish yo’llari

Agar bu aniq ko’rsatilmagan bo’lsa, biz sizning dasturingiz quyidagi shartlarni bajarishi kerak:
1. Istalgan kiruvchi ma’lumotlarda dasturdan talab qilingan hisoblash ishlarini bajarishi kerak.
2. Barcha to’g’irlab bo’lmas hollarda kerakli xabarni chiqarishi kerak.
3. Uskunaviy ta’minotning barcha xatoliklari xaqida ma’lumot berishi shart emas.
4. Dasturiy ta’minotning barcha xatosini chiqarishi shart emas.
5. Xatolik topilganda dastur ishini yakunlashi kerak.
Yuqorida 3-5da ko’rsatilgan shartlarga javob bermaydigan dasturlarni ko’rib chiqmaymiz. Shu bilan birga 1 va 2 professional talablardan biri hisoblanadi, professionallik esa bizning maqsadimiz. 100% mukammalikka erisha olmasakda u qisman mavjud bo’lishi zarur. Dastur tuzishda xatolar odatiy hol va ulardan qochib bo’lmaydi. Bizning fikrimizcha, jiddiy dasturlar yaratishda, xatolarni chtlab o’tish, topish va to’g’irlash 90% ko’proq vaqtni oladi. Xavfsizligi muhim bo’lgan dasturlarda esa bu vaqt undan xam ko’p bo’ladi. Kichik dasturlarda xatolardan osongina qochish mumkin, lekin katta dasturlarda bu xatoga yo’l qo’yish ehtimoli juda yuqori.
Biz dastur tuzishda quyidagi uch uslubni taklif qilamiz:
 Dasturiy ta’minotni xatoliklarini iloji boricha kamaytirib ishlab chiqish.
 Ko’plab xatolarni dstur ishlab chiqish va testlash jarayonida to’g’irlab ketish.
 Qolgan xatolarni jiddiy emasligiga ishonch hosil qilish.
Bu uslublarning birortasi ham o’z o’zidan xatolarni to’g’ri bo’lishini ta’minlamaydi. Shuning uchun ham biz barcha uch uslubni ham ishlatamiz. Ishonchli dasturlarni ishlab chiqishda malaka katta ahamiyatga ega.
Xatolarning bir nechta manbalarini keltirib o’tamiz.
Yomon tasvirlash.Agar biz dasturning vazifasini tasavvur qila olmasak, uning “qora burchak” larini tekshirib chiqishimiz juda qiyin bo’ladi.
Chala dasturlar. Dasturni yaratish davomida biz e’tiborga olmay ketgan xatoliklar albatta yuzaga chiqadi. Bizning vazifamiz barcha holatlar to’g’ri ishlab chiqilganligiga ishonch hosil qilish.