Dasturlash tili

O’ramlar 

Java  dasturlash  tili  klasslarni  package  nomli  o’ramlarga  guruhlash  imkoniyatini  beradi. 

O’ramlarda dastur fayllarini boshqa kod bibliotekalaridan ajratib saqlash mumkin. Masalan, Java 

dasturlash tilining bibliotekalari java.lang, java.util, javax.swing kabi o’ramlarda saqlanadi. 

O’ramlarni  qo’llashni  asosiy  maqsadi  bu  klass  nomini  qaytarilmasligini  ta’minlashdir. 

Aytaylik  ikki  dasturchi  bir  xil  nomga  ega,  masalan  Ishchi,  klasslarni  yaratdi.  Ushbu  klasslarni 

qo’llash jarayonida ularni nomlari bir xil bo’lganligi sababli xatolik chiqishi mumkin. Buni oldini 

olish  uchun  ushbu  klasslar  xal  o’ramlarga  joylashtirilishi  kerak.  Class  nomini  qaytarilmasligini 

kafolatlash maqsadida Java dasturlash tili dastur tuzayotgan tashkilotni Internetdagi domen nomini 

teskari  tartibda  yozib  o’ram  nomi  sifatida  qo’llashni  taklif  etadi.  Masalan, 

java.uz 

bizning 

tashkilotni Internetdagi domen nomimiz bo’lsin. Demak, bizning o’ram nomi 

uz.java 

bo’ladi. 

Klassni  o’ramga  qoshish  uchun  o’ram  nomi  birlamchi  kod  faylini  boshiga  o’ram  nomini 

yozish kerak. Masalan, 

ishchi 

klassini e’lon qiluvchi 

ishchi.java 

birlamchi kod fayli quyidagi 

ko’rinishga ega bo’ladi: 

package uz.java; 

public class Ishchi 

{ 

} 

Bundan  keyin  yaratilgan  klass  birlamchi  kod  faylini  o’ram  nomiga  mos  direktoriyaga 

joylashtirish lozim. Yuqoridagi misolda birlamchi kod fayli quyidagi direktoriyaga joylashtiriladi: 

uz\ 

java\ 

Ishchi.java 

Ishchi.class 

Klass  o’zi  joylashgan  o’ramni  barcha  klasslarini  va  boshqa  o’ramlarda  joylashgan 

public 

o’zgartiruvchisi bilan belgilangan klasslarni ishlatishi mumkin. Boshqa o’ramda joylashgan public 

o’zgartiruvchisi bilan belgilangan klasslarga ikki usulda murojjat qilish mumkin. Birinchi usulda, 

ishlatilayotgan barcha klasslar oldiga o’ramni to’liq nomini qo’shib yozishdir. Masalan: 

uz.java.Ishchi ishchi = new uz.java.Ishchi(); 

Ushbu usul katta dastur yozishda noqulay xisoblanadi. Osonroq va ko’p qo’llaniladigan usul 

---

} 

} 

 

 

bu 

import 

ifodasini qo llashdir. Ushbu ifodani qo llashdan maqsad bu o ramda joylashgan fayllarga 

murojaat qilishni qisqa usulini berishdir. Masalan: 

import uz.j ava.*; 

Ushbu ifoda 

uz.java 

o’ramidagi barcha klasslarni import qiladi va ularga qisqa nom bilan 

murojaat qilish imkonini beradi: 

Ischi ishchi = new Ishchi();