“Davlat budjeti” davlat budjetining ijtimoiy ta’minot xarajatlari reja

Yirik korxonada ishlaganlar

• qo’shimcha tarzda ishlab chiqarish pensiyasini ham oladi.
• Ushbu pensiyaning mavjudligi korxonada kasaba uyushmasi va ma’muriyat tomonidan kelishilgan holda pensiya kassasi tuzilganligiga bog’liq.
• Ishlab chiqarish pensiyasi ish beruvchining daromadi va ishchining stajiga bog’liq.
• 10 yillik stajga ega ishchi ushbu turdagi pensiya olishi mumkin. Ishlab chiqarish pensiyasini taxminan yarmini nemis pensionerlari oladi

Buyuk Britaniyaning pensiya tizimi

• dunyodagi eng qadimiy ijtimoiy sug’urta tizimlaridan (1908 yil) va tashkiliy, boshqaruv, kelajakdagi pensionerlar uchun imkoniyatlar to’plami jihatdan eng murakkablaridan biri hisoblanadi.
• 1944 yildagi lord Uillyam Beveridjning komissiya dokladi xulosalariga va 1982-1986 yillardagi islohotlarga ko’ra tizim ikki marotaba global qayta qurishga duch kelgan.
• Tizimning model tipi “anglo-sakson” (ayrim paytlar bu kabi tizimlarni “Beveridj tizimi”) deb ataladi.

Britaniya tizimida

• pensionerlar uchta manbadan to’lovlar olishlari mumkin: bazaviy ijtimoiy pensiya, milliy sug’urta sxemasidan mehnat pensiyasi (oylik ish haqi va stajga bog’liq bo’lgan “ikkinchi” davlat pensiyasi) va ixtiyoriy jamg’armalardan professional pensiya sxemalari.

Xulosa qilib aytganda,

• xorijiy davlatlarda shakllangan pensiya tizimlari o’zlarining tashkil etish printsiplariga, moliyalashtirish manbalariga, pensiya sxemalarida ishlovchilar va ish beruvchilarning ishtirok etish darajasiga ko’ra, pensiyaga chiqish yoshi hamda zarur ish stajiga ko’ra bir-birlaridan farq qiladi.
• Barcha mamlakatlar uchun xos bo’lgan xususiyat - ularda yo taqsimlash printsiplariga, yoki jamg’ariladigan printsiplarga, yoki aralash modelga asoslangan pensiya tizimlari mavjud bo’lib, ularnig faoliyatiga davlat ma’lum darajada aralashadi.
• Ayrim davlatlarda davlatning aralashuvi minimal pensiyalarni kafolatlash bilan chegaralansa, boshqalarida soliq mexanizmlari bilan pensiya sug’urtasi subyektlari faoliyatiga aralashadi.
• Xorijiy mamlakatlarning pensiya tizimlari juda murakkab va qiziqarli bo’lib, mamlakatimizda pensiya islohotlarini amalga oshirishda ularning ijobiy tajribalaridan foydalanish maqsadga muvofiq bo’ladi.

E’TIBORINGIZ
UCHUN RAXMAT!!!