- davlat va individual sxemalardan farqli o’laroq, ish beruvchilar tomonidan moliyalashtirilib, firmaning ixtiyoriy ajratmalari yoki jamoa shartnomalaridagi mavjud shartlarga tayanadi.
- Professional sxemalar davlatning minimal aralashuvi ostida va nisbatan kam ma’muriy xarajatlarga ega bo’ladi.
- Bunday tizimda ishchiga kelajakda to’lanadigan pensiya uning staji va oylik ish haqining hajmiga bog’liq bo’ladi.
Rivojlangan Yevropa mamlakatlaridagi pensiya tizimlari - ikki bosqichdan iborat: qayta taqsimlash printsipiga tayangan asosiy bosqich va odatda jamg’arish mexanizmlariga tayanadigan qo’shimcha bosqich.
- Biroq Yevropadagi bir qator mamlakatlar tarixiy an’analar, joriy ijtimoiy-siyosiy vaziyat, iqtisodiy imkoniyatlar va bir qator boshqa omillarga ko’ra ushbu ikki bosqichning qorishmasidan foydalanadi.
- Butkul o’xshash ikki pensiya tizimiga ega davlatni topish qiyin.
Qo’shimcha pensiyalar ijtimoiy ta’minot tizimining asosiy jabhasi hisoblanadigan mamlakatlar - Frantsiya,
- Germaniya,
- Buyuk Britaniya,
- Daniya,
- Niderlandiya,
- Shvetsiya,
- Finlyandiya,
- Irlandiya,
- Gretsiya
- Dunyodagi birinchi solidar sxemaga tayangan, mehnat qiluvchilar uchun keksalik yoshiga etishi oqibatida to’laniladigan davlat pensiya tizimi asoschisi Germaniya kantsleri Otto fon Bismark (1889 yil) bo’lgan. XX asrga kelib ushbu modelni dunyodagi turli mamlakatlar o’zlashtira boshladi va u “kontinental” (ayrim joylarda - “bismark”) nomini oldi.
- hozirga qadar eng konservativ hisoblanadi.
- Pensiya yoshi ayol va erkaklar uchun umumiy yosh – 67 yosh hisoblanadi (2012 yildan 2030 yilgacha).
- Pensiya qayta taqsimlash xarakteriga ega bo’lib, uning hajmi oylik ish haqi va mehnat stajiga bog’liq.
- Ish beruvchi va ishchi davlat pensiya fondiga mehnat to’lovi fondidan bir xil miidorda – 19,4 foiz ajratadilar.
Do'stlaringiz bilan baham: |
