Давлат бюджети даромад

Ishlab chiqarish xarajatlari

Ishlab chiqarish xarajatlari va ularning turkumlanishi.

• Sanoat korxonalarining asosiy faoliyati mahsulot ishlab chiqarishdan iborat bo`lganligi tufayli, birinchi navbatda, shu ishlab chiqarishdagi xarajatlar tarkibi va ularning xususiyatlari bilan tanishib chikish lozim bo`ladi.
• Ishlab chiqarish xarajatlari deb mahsulotni tayyorlash uchun jonli va moddiylashtirilgan mehnat sarflarning pul shaklidagi ifodasiga aytiladi.

Quyidagi narxda ishlab chiqarish xarajatlarining turkumlanishi keltirilgan:

Turkumlanish belgilari	Xarajatlar turkumi (guruhi)
1. Mahsulotni tayyorlashdagi iqtisodiy roliga qarab.	1) asosiy 2) ustama
2. Ayrim mahsulot turlarining tannarxiga qo`shilishi (taqsimlanishi) ga qarab.	1) bevosita 2) bilvosita (to`g’ri) (egri)
3. Tayyorlanayotgan mahsulot miqdoriga bog’liqligiga qarab.	1) o`zgaruvchan 2) o`zgarmas (shartli)
4. Xarajatlarning turiga qarab	iqtisodiy elementlar. kal’kulyatsiya moddalari.
5. Tarkibiga qarab	bir elementli kompleks
6. Ishlab chiqarish bilan bog’liqligiga qarab	ishlab chiqarishdagi noishlab chiqarishdagi
7. Mahsulot tannarxini xosil qilishdagi xususiyati (maksadga muvofiqligi) ga qarab.	Unumli. unumsiz.
8. Rejaga kiritilishiga qarab	rejalashtiriladigan rejalashtirilmaydigan
9. Xosil bulish joyiga qarab	1) tsex 2) uchastka 3) bo`lim 4) brigada
10. Kalendar’ davrga tegishliligiga qarab (sodir bo`ladigan vaqtiga qarab).	joriy davr 2) kelgusi davr 3) kelajakdagi xarajatlar rezervi