"Davlat tili to‘g‘risida"gi Qonun,4-modda
Download 0.63 Mb.
|
1 2
Bog'liqO\'zbek tilini o\'qitish metodikasi test
|
Ona tili ta’limi natijasida o‘quvchilarning egallagan bilim, ko‘nikma va malakalari qanday parametrli standart ko‘rsatkichlar asosida belgilanishini toping. ==== #O‘qish texnikasi, o‘zgalar fikrini va matn mazmunini anglash malakasi, fikrni yozma shaklda bayon etish malakasi ==== O‘qish texnikasi, yozma nutqning rivojlanganlik darajasi, o‘zgalar fikrini va matn mazmunini anglash malakasi ==== O‘qish texnikasi, o‘zgalar fikrini va matn mazmunini qayta so‘zlash malakasi, ijodiy matn yarata olish malakasi ==== O‘qish texnikasi, o‘zgalar fikrini anglash malakasi, ijodiy matn yarata olish malakasi ++++ Ta’lim turlari quyidagilardan iborat: maktabgacha ta’lim va tarbiya; umumiy o‘rta va o‘rta maxsus ta’lim; professional ta’lim; oliy ta’lim; oliy ta’limdan keyingi ta’lim; kadrlarni qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish; maktabdan tashqari ta’lim. ==== “Davlat tili to‘g‘risida”gi Qonun,4-modda ==== “Ta’lim tizimini isloh qilish haqida”gi Qonun, 1-modda ==== #“Ta’lim to‘g‘risida”gi Qonun, 7-modda ==== “Lotin yozuviga asoslangan yangi o‘zbеk alifbosini joriy etish to‘g‘risidaga”gi Qonun, 6-modda ++++ Ko‘nikma bu - ... ==== O‘quvchilar egallashi zarur bo‘lgan bilimlar tizimi ==== Muayyan harakatlarni bajarish va boshqarish jarayonlarining avtomatlashuvi ==== O‘quvchilar egallashi zarur bo‘lgan nazariy ma’lumotlar ==== #Egallangan tajribalar asosida muayyan faoliyatni amalga oshirish qobiliyati ++++ Ta’limning umumdidaktik metodlaridan o‘qitish metodlari berilgan javobni belgilang. ==== #Fikrni yozma shaklda bayon etish malakasi, fikrni og‘zaki shaklda bayon etish malakasi ==== Tanishish, anglash, mashqlarda ishtirok etish ==== O‘z-o‘zini tuzatish, o‘z-o‘zini baholash, o‘z-o‘zini tanqid qila olish. ==== Tanishish, anglash, baholash ++++ Dars samaradorligini ta’minlash, ta’lim jarayonini tashkil etish, uyushtirishga qo‘yilgan asosiy talablar, qoidalar yig‘indisi - ...... tashkil qiladi. ==== O‘rganish prinsipi ==== #O‘qitish prinsipi ==== Ilmiylik va tushunarlilik prinsipi ==== Onglilik prinsipi ++++ “Kommunikativ kompetensiya” tushunchasi ilk bor fanga kim tomonidan kiritilgan? ==== #Xayms ==== V. Gumbold ==== Disterverg ==== Y. Komenskiy ++++ … kompetensiya - jamiyatda bo‘layotgan voqea, hodisa va jarayonlarga daxldorlikni his etish va ularda faol ishtirok etish, o‘zining fuqarolik burch va huquqlarini bilish, unga rioya qilish, mehnat va fuqarolik munosabatlarida muomala va huquqiy madaniyatga ega bo‘lish layoqatlarini shakllantirishni nazarda tutadi. ==== O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi ==== Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi ==== Kommunikativ kompetensiya ==== #Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi ++++ Nutqiy kompetensiya elementlari to‘g‘ri ko‘rsatilgan qatorni toping. ==== O‘qish, so‘zlash, yozish ==== #Tinglab tushunish, o‘qish, so‘zlash, yozish ==== Fikrni o‘g‘zaki bayon qilish, yozish ==== Tinglash, yozish va o‘qish, yod olish ++++ Y.Babanskiy ta’lim metodlarini nechta katta guruhga ajratadi va ular qaysilar? ==== #3 guruhga, o‘quvchilarning o‘quv-biluv faoliyatini tashkil etish, o‘quv-biluv faoliyatini rag‘batlantirish, o‘quv-biluv faoliyatini nazorat qilish metodlari ==== 2 guruhga, o‘quvchilarning o‘quv-biluv faoliyatini tashkil etish, o‘quv-biluv faoliyatini rag‘batlantirish metodlari ==== Og‘zaki, ko‘rsatmali va amaliy metodlar ==== Bilimlarni egallash, ko‘nikma va malakalarni shakllantirish, egallangan bilimlarni mustahkamlash, malaka va ko‘nikmalarni tekshirish va baholash metodlari ++++ O‘qituvchi nutq madaniyatiga e’tiborini kuchaytirish, ishontirish va asoslash usulini keng qo‘llash, qat’iy rejaga amal qilish kabi elementlar o‘qituvchi faoliyati bilan bog‘liq bo‘lgan metodlarning qaysi guruhiga tegishli? ==== Bilimlarni suhbat asosida bayon qilish guruhi; ==== Bilimlarni muammoli yo‘l bilan bayon qilish guruhi; ==== #Bilimlarni tayyor holda bayon qilish guruhi; ==== Reproduktiv metodlar ++++ Bilim olish yo‘llarini o‘rgatuvchi, bilim olishga undovchi, bilim olish usullarini tavsiya etuvchi ta’lim metodi qanday nomlanadi? ==== #Kognitiv ta’lim ==== Kompetension ta’lim ==== Reproduktiv ta’lim ==== Ongli ta’lim ++++ Ona tili mashg‘ulotlarida og‘zaki va yozma tasvir uchun berilgan rasmlarga qo‘yilgan talablar qaysi javobda to‘g‘ri berilgan? ==== Rasmlar sifatli bo‘lishi, san’at asarlaridan olingan bo‘lishi, mavsumga mos kelishi; ==== Rasmlar rangli bo‘lishi, ijodiy erkinlik berishi, mavzuga mos bo‘lishi; ==== Rasmlar rangli bo‘lishi, tarbiyaviy ahamiyatga ega bo‘lishi. ==== #Rasmlar rangli bo‘ishi, tarbiyaviy ahamiyatga ega bo‘lishi, san’at asarlarining turlari, janrlari va mualliflari bilan tanishish imkonini berishi, chegaralanmagan ijodiy erkinlik berishi; ++++ Tasvirlangan holatga qadar bo‘lib o‘tgan voqea-hodisalar haqida bildirilgan mantiqiy fikr va mulohazalar bosqichi, tavsiya qilingan rasmdagi holat tavsifi va unga munosabat bosqichi, mazkur holat davomi haqida o‘quvchining mustaqil fikri bosqichi kabilarni o‘z ichiga oluvchi jarayon qanday nomalanadi? ==== #Ijodiy ish jarayoni ==== Rasm asosida matn yaratish ==== Faoliyat ijodiy ==== Bayon yozish jarayoni ++++ Bir xil sinfdagi o‘quvchilar bilan qat’iy rejim va jadval asosida o‘tkaziladigan mashg‘ulot turi qanday nomlanadi? ==== Mashg‘ulot ==== #Dars ==== Ta’lim jarayoni ==== Mustaqil ta’lim ++++ Inson sezgi organlaridan foydalangan holda ta’lim olish, Y. Komenskiy tomonidan didaktikaning oltin qoidasi deb e’tirof etilgan ta’lim qanday nomlanadi? ==== #Izohli-ko‘rgazmali ta’lim ==== Muammoli ta’lim ==== Topshiriqli ta’lim ==== Differensial ta’lim ++++ Quyidagi misralar qaysi mutafakkirning qaysi asaridan olingan? “Xushnavis kotib so‘zga osoyish berur va so‘zlaguvchiga osoyish yetkurur” ==== #Alisher Navoiy “Mahbub-ul-qulub” ==== Zahiriddin Muhammad Bobur “Boburnoma” ==== Xorazmiy “Muhabbatnoma” ==== Alisher Navoiy “Hayrat-ul-abror” ++++ Muayyan muddatga mo‘ljallangan, ta’lim jarayoni ko‘proq o‘qituvchi shaxsiga qaratilgan, mavzuga kirish, yoritish, mustahkamlash va yakunlash bosqichlaridan iborat ta’lim modeli qanday ataladi? ==== Noan’anaviy dars ==== Modellashtirilgan dars ==== Tadqiqot-izlanish darsi ==== #An’anaviy dars ++++ Lingvistik mashqlar tarkibidagi turg‘un elementlar qaysi javobda to‘g‘ri va to‘liq berilgan? ==== Maqsad, vazifa, xulosa ==== Mazmun, maqsad, mashq qilish usuli ==== #Mazmun, maqsad, funksiya, mashq qilish usuli ==== Mazmun, vazifa, xulosa ++++ “Nuqtalar o‘rniga qavs ichidagi ot yasovchi qo‘shimchalardan tegishlisini qo‘ying va so‘zlarni ko‘chiring”. Ushbu topshiriq mazmuniga ko‘ra lingvistik mashqlarning qaysi turiga mansub? ==== Orfografik mashqlar ==== Leksik mashqlar ==== #Grammatik mashqlar ==== Fonetik mashqlar ++++ “Bilim va faoliyat usullarini yangi, notanish sharoitga tatbiq etish”ga qaratilgan topshiriq berilgan javobni belgilang. ==== #“Mehnat faxriysining bolalarga murojaati” mavzusida nutq tayyorlang. O‘zingiz tayyorlagan nutq matnida undalmalar ishtirok etsin. ==== Berilgan matnida undalmalar ishtirok etsin. Gaplarga undalmalar qo‘yib yozing. ==== Berilgan matn tarkibidan undalmalarni topib yozing ==== Gaplarni o‘qing. Undalmalarning o‘qilishi va yozilishiga e’tiboringizni qarating. ++++ Ona tili o‘qitishning asosiy vositalari qaysi javobda to‘g‘ri va to‘liq berilgan? ==== Ona tili o‘quv dasturi asosida yaratilgan darsliklar, o‘zbek tili bo‘yicha lug‘atlar, o‘zbek tilidagi ensiklopediya, og‘zaki va yozma tasvir uchun izohli albom, rangli rasmlar va hokazo ==== Ona tili fanidan ishchi o‘quv rejasi, darslik, o‘zbek tili bo‘yicha lug‘atlar, o‘zbek tilidagi ensiklopediya, o‘g‘zaki va yozma tasvir uchun izohli albom ==== #Ona tili fanidan DTS asosida tuzilgan ishchi o‘quv dasturi, darslik, o‘zbek tili bo‘yicha lug‘atlar ==== Darslik, o‘zbek tili bo‘yicha lug‘atlar, albom va rangli rasmlar ++++ O‘rganilayotgan til hodisasi orqali o‘quvchilarda milliy tilga muhabbat, uni puxta egallashga ishtiyoq, milliy qadriyatlar, an’analar, urf-odatlar ruhida tarbiyalashni ko‘zlagan maqsad darsning qanday maqsadi sanaladi? ==== #Tarbiyaviy maqsad ==== Ta’limiy maqsad ==== Rivojlantiruvchi maqsad ==== Umumiy maqsad ++++ Ona tili darslarining tarkibiy qismlari qaysi javobda to‘g‘ri va to‘liq berilgan? ==== Tashkiliy qism, yangi bilim berish, mustahkamlash, baholash ==== #Tashkiliy qism, takrorlash, yangi bilim berish, bilimlarni ko‘nikma va malakaga aylantirish, o‘rganilganlarni mustahkamlash va darsni xulosalash, uyga vazifa berish ==== Takrorlash, yangi bilim berish, mustahkamlash, baholash ==== O‘tilganlarni takrorlash, yangi bilim berish, mustahkamlash, uyga vazifa ++++ Elektron darslik – bu... ==== #Fanga oid tegishli materiallarni dinamik talqinda, ya’ni foydalanuvchi e’tiborini jalb qiluvchi turli ranglardan, multimedia, audio va video animatsiyalar, gipermurojaatlardan o‘rinli foydalangan holda tuzilgan yoxud dasturlashtirilgan darslikdir ==== Yangi mavzuga oid bo‘lgan bilimlarni foydalanuvchi e’tiborini jalb qilgan holda turli xil rangli tasvirlar yordamida namoyish qilish imkoniyatini beruvchi darslik ==== Fanga oid tegishli materiallarni dinamik talqinda, kompyuter yordamida namoyish qilish imkoniyatini beruvchi darslik ==== Fanga oid yangi ma’lumotlarni kompyuterning “Power Point” dasturi yordamida o‘quvchilarga yetkazish imkoniyatini beruvchi darslik. ++++ “Ona tili o‘qitish metodikasi” fan sifatida nechanchi yillardan boshlab pedagogika bilim yurtlari, oliy o‘quv yurtlarining filologiya fakultetlarida o ‘qitila boshlandi? ==== XX asrning 20-yillaridan boshlab ==== XX asrning 40-yillaridan boshlab ==== #XX asrning 30-yillaridan boshlab ==== XX asrning 50-yillaridan boshlab ++++ Mavjud bilim, ko‘nikma va malakalarni kundalik vaziyatlarda qo‘llay olish qobiliyati nima deb ataladi? ==== #Kompetensiya. ==== Muvaffaqiyatlilik. ==== Samaradorlik. ==== Moslashuvchanlik. ++++ Fanda nimani, qanday, qancha o‘rganish; o‘zlashtiriladigan bilimlar hajmi va mazmuni kabi masalalar bilan qaysi fan shug‘ullanadi? ==== Pеdagogika ==== #Mеtodika ==== Uslubshunoslik ==== Falsafa ++++ O‘zbek tilining qaysi huquqiy-me’yoriy asosida ta’limning prinsiplari: uning insonparvarligi, ta’lim va tarbiya tizimining uzluksizligi, ilmiyligi va dunyoviyligi, ta’limda umuminsoniy va ilmiy qadriyatlarning ustuvorligi belgilab qo‘yilgan? ==== #“Ta’lim to‘g‘risida”gi Qonun ==== “O‘zbek maktablarida ona tilini o‘qitish Konsepsiyasi” ==== “Davlat tili to‘g‘risida”gi Qonun ==== “Ta’lim tizimini isloh qilish haqida”gi Qonun ++++ 1993-yil 2-sentabrda O‘zbekiston Respublikasining Oliy Kengashining XIII sessiyasida qaysi Qonun tasdiqlandi? ==== “O‘zbek alifbosiga o‘zgartirishlar kiritish to‘g‘risida”gi ==== #“Lotin yozuviga asoslangan o‘zbek alifbosini joriy qilish to‘g‘risida”gi ==== “O‘zbek tilining asosiy imlo qoidalarini tasdiqlash to‘g‘risida”gi ==== “Davlat tili to‘g‘risida”gi Qonunga o‘zgartirishlar kiritish haqidagi ++++ “O‘zbekiston Respublikasining “Davlat tili haqida”gi Qonunining yangi tahririni amalga kiritish” to‘g‘risidagi Qaror qachon qabul qilingan? ==== #1995-yil 21-dekabr ==== 1995-yil 24-avgustda ==== 1989-yil 21-oktabrda ==== 1995-yil 6-may ++++ Ona tili fanini o‘qitishning asosiy maqsadi – o‘z fikrini og‘zaki va yozma tarzda to‘g‘ri va ravon bayon qila oladigan, kitobxonlik madaniyati shakllangan, mustaqil va ijodiy fikrlay oladigan, o‘zgalar fikrini anglaydigan – muloqot va nutq madaniyati rivojlangan shaxsni kamol toptirishdan iborat deb belgilangan asosiy qonuniy hujjat qaysi va u nechanchi yilda qabul qilindi? ==== “Ta’lim to‘g‘risida”gi Qonun, 1997-yil ==== “Davlat tili to‘g‘risida”gi Qonun, 1989-yil 21-oktabr ==== “Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi”, 1997-yil ==== #“Umumiy o‘rta va o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limining davlat ta’lim standartlarini tasdiqlash to‘g‘risida” gi Qaror, 2017-yil 6-aprel ++++ Ta’limning umumdidaktik metodlaridan o‘rganish metodlari berilgan javobni toping. ==== #Tanishish, anglash, mashqlarda ishtirok etish, o‘z-o‘zini tuzatish, o‘z-o‘zini baholash ==== O‘z-o‘zini tuzatish, o‘z-o‘zini baholash, o‘z-o‘zini tanqid qila olish ==== Tanishish, anglash, baholash ==== Ko‘rsatish, tushuntirish, mashq qilish, amalda qo‘llash, korreksiya, baholash ++++ O‘zbek tili o‘qitishning umumdidaktik prinsiplari qaysi javobda to‘liq va to‘g‘ri berilgan? ==== Ta’lim va tarbiya uyg‘unligi, mustaqillik va faollik, uzviylik , til-me’yor va nutq mutanosibligi prinsplari ==== #Ta’lim va tarbiya uyg‘unligi, ilmiylik va tushunarlilik, tizimlilik, izchillik, mustaqillik va faollik, ko‘rsatmalilik, onglilik o‘quvchilarga individual munosabatda bo‘lish prinsiplari ==== Ilmiylik va tushunarlilik, o‘quvchilar tafakkurini o‘sishiga erishish, mustaqillik, uzviylik prinsiplari ==== O‘qib o‘rganish, ona tili kursi bo‘limlaridagi bo‘glanish va boshqa fanlar bilan o‘zaro aloqani ta’minlash, tizimlilik, izchillik prinsiplari ++++ “Agar bolalar erkin fikrlashni o‘rganmasa, berilgan ta’lim samarasi past bo‘lishi muqarrar. Albbata bilim kerak. Ammo bilim o‘z yo‘lig Mustaqil fikrlash ham katta boylik”. O‘zbekiston Respublikasi birinchi Prezidenti I. Karimovning ushbu fikrlari o‘zbek tili o‘qitishning qaysi umumdidaktik prinsiplariga mos keladi? ==== #Mustaqillik va faollik ==== Ilmiylik va tushunarlilik ==== Tizimlilik va izchillik ==== Ko‘rsatmalilik ++++ Yurtimizda ilk bor kompetensiyaviy yondashuvga asoslangan DTS nechanchi yilda ishlab chiqilgan va u qachondan boshlab amaliyotgа joriy etila boshlandi? ==== 2011-yil 12-dekabrda, 2011-2012-o‘quv yilidan boshlab ==== 2011-yil 21-dekabrda, 2012-2013-o‘quv yilidan boshlab ==== #2012-yil 12-dekabrda, 2012-2013-o‘quv yilidan boshlab ==== 2012-yil 21-dekabrda, 2012-2013-o‘quv yilidan boshlab ++++ O‘zbekiston ta’lim tizimi uchun qanday tayanch kompetensiyalаr ishlab chiqilgan? ==== #Kommunikativ, axborotlar bilan ishlash, o‘zini o‘zi rivojlantirish, ijtimoiy faol fuqarolik, milliy va umummadaniy, matematik savodxonlik, fan va texnika yangiliklaridan xabardor bo‘lish hamda foydalanish kompetensiyasi. ==== Kommunikativ, axborotlar bilan ishlash, ijtimoiy faol fuqarolik, o‘qib-o‘rganish kompetensiyalari ==== Qadr-qimmat, e’tiqod, umummadaniy, o‘quv-o‘rganish, axborot kompetensiyasi, kommunikativ kompetensiyalar ==== O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyalari, kommunikativ, axborotlar bilan ishlash, shaxsni takomillashtirish, ijtimoiy mehnat komepetensiyalari ++++ Lingvistik kompetensiya elementlari qaysi qatorda to‘g‘ri belgilangan? ==== Grafika, orfoepiya, orfografiya ==== Tinglab tushunish, leksika, grammatika va uslubiyat ==== #Fonetika, grafika, orfoepiya, orfografiya, leksika, grammatika va uslubiyat ==== Tinglab tushunish, fonetika, grafika, orfoepiya, orfografiya, leksika, grammatik uslubiyat ++++ Ommaviy axborot vositalaridagi dolzarb mavzularga doir xabar va ma’lumotlarni tushuna olish qaysi kompetensiya elementlari hisoblanadi? ==== Nutqiy kompetensiya elementi ==== #Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi elementi ==== O‘zini-o‘zi rivojlantirish kompetensiya ==== Kommunikativ va lingvistik kompetensiya elementi ++++ M.N.Skatkin, I.Ya.Lerner tasnifiga asosan o‘qituvchi o‘quvchilar oldiga ma’lum bir muammo qo‘yadi va ularning mustaqil aqliy faoliyat ko‘rsatishlarini ta’minlash orqali bu muammoni hal qilishga kirishadigan metodlar qanday nomlanadi? ==== Tushuntirish-namoyish etish metodi ==== Qayta xotirlash metodi ==== #Muammoli bayon qilish metodi ==== Qisman izlanuvchanlik metodi ++++ Metodist H.Rustamov bilimlarni olish manbaidan kelib chiqqan holda ona tili o‘qitish metodlarini qanday tasniflaydi? ==== #O‘qituvchining bayoni, suhbat, til hodisalarini kuzatish va tahlil qilish, grammatik tahlil, darslik ustida ishlash, ko‘rgazmali qurollardan foydalanish, sayohat ==== O‘qituvchi faoliyati bilan bog‘liq metodlar, o‘quvchi faoliyati bilan bog‘liq metodlar ==== O‘qitvuchining bayoni, suhbat, til hodisalarini topa olish, ko‘rgazmali qurollardan foydalanish ==== Qayta xotirlash, qisman izlanuvchanlik, izlanish ++++ O‘quvchi faoliyati bilan bog‘liq bo‘lgan metodlarning ichida o‘quvchilarning interpretatsion (sharhlash, tushuntirib berish) faolligini oshirishga qaratilgan metodlar guruhi qanday nomlanadi? ==== Qayta xotirlash metodi ==== #Qisman izlanuvchanlik metodi ==== Izlanish metodi ==== Reproduktiv metodlar ++++ O. Roziqov boshchiligidagi “Ona tili didaktikasi” ilmiy risolasida ko‘rgazmali metodlarning qanday turlari mavjudligi haqida ma’lumotlar berilgan? ==== #Illustratsiya metodi, demonstratsiya metodi, tabiiy ko‘rgazmalar, muammoli-izlanish tipidagi metodlar ==== Rasmli metodlar, texnik metodlar, jadvalli metodlar, grafik metodlar ==== Rasmli, jadvalli, texnik, video va kodoskop yordamidagi ko‘rgazmali metodlar ==== Illustratsiya metodi, demosntartsiya metodi, tabiiy ko‘rgazmalar ++++ Kinoapparat, video, videokamera, kompyuter kabi texnik vositalar asosida, shuningdek, televizor eshittirishlaridan foydalanib turli tasvirlarni namoyish etish ko‘rgazmalilik prinsipining qaysi turiga xos? ==== Illustratsiya metodi ==== Tabiiy ko‘rgazmalar metodi ==== Muammoli-izlanish tipidagi metodlar ==== #Demonstratsiya metodi ++++ O‘quvchilarning bilimi va ishlash sur’ati hisobga olinib, ularni guruhlarga ajratib o‘qitish defferensial ta’limning qaysi turiga xos? ==== Tashqi defferensiya ==== #Ichki differensiya ==== To‘liq differensiya ==== Qisman differensiya ++++ Umumiy o‘rta ta’lim hajmidagi o‘quv dasturlarini davlat ta'lim standartlari doirasida mustaqil o‘zlashtirish jarayoni nima deb ataladi? ==== #Eksternat ta’lim ==== Modulli ta’lim ==== Masofaviy ta'lim ==== Muammoli ta’lim ++++ An’anaviy darsning asosiy bosqichlar qaysi qatorda to‘g‘ri berilgan? ==== Tashkiliy qism, yangi mavzu bayoni, yangi mavzuni mustahkamlash, o‘yin tashkil qilish, baholash, uyga vazifa ==== O‘quv maqsadlarini aniqlashtirish, tayyorgarlik, o‘yinni o‘tkazish, tahlil ==== #Tashkiliy qism, yangi mavzuni boshlashga hozirlik, motivatsiya, yangi mavzuni yoritish, yangi mavzuni mustahkamlash, darsga yakun yasash va baholash, uyga vazifa. ==== Tashkiliy qism, yangi mavzuning bayoni, mustahkamlash, baholash, uyga vazifa ++++ Lingvistik mashqning invariantiga berilgan ta’rif qaysi javobda to‘g‘ri berilgan? ==== #Berilgan topshiriq yoki topshiriqlar tizimi bo‘yicha mashq qilish jarayonida esga tushiriladigan, takrorlanadigan bilim ==== Berilgan topshiriqlarning asosiy funksiyasi ==== Berilgan mashqlarning ta’limiy ahamiyati ==== Berilgan topshiriq yoki topshiriqlar tizimining takrorlanishi ++++ Yangi mavzu tushuntirilgandan keyin tashkil etiladigan darslarda o‘tkaziladigan mashqlar qanday nomalanadi? ==== Hamroh mashqlar ==== Mustahkamlovchi mashqlar ==== #Takrorlash mashqlari ==== Umumlashtirishga oid mashqlar ++++ Muayyan ta’lim muassasasi uchun o‘qitish jarayonining kalendar-taqvim tuzilmasini va bosqichlarini ifodalaydigan namunaviy o‘quv rejasi asosida ishlab chiqilgan hujjat qanday nomlanadi? ==== #Ishchi o‘quv rejasi ==== Darslik ==== Davlat ta’lim standarti ==== Dars ishlanmasi ++++ Ona tili mashg‘ulotlarida oldin o‘rganilgan til hodisalarini qayta yodga tushirishga asoslangan amaliy ishlar qanday nomlanadi? ==== Yangi bilim hosil qiluvchi mashqlar ==== Ijodiy mashqlar ==== #Xotirlash mashqlari ==== Tatbiqiy mashqlar ++++ Ta’lim-tarbiya tizimidagi bixеvioristik yondashuvning mohiyati ==== #Inson xatti-harakatlari tashqi muhit ta’siri bilan bеlgilanadigan, ko‘p hollarda ongsiz rеaksiyalar majmuasi sifatida tushuniladigan yondashuv ==== Inson xatti-harakatlarida onglilik – ta’lim asosida hosil qilingan malaka va ko‘nikmalar ustunligi tan olinadigan yondashuv ==== Inson xatti-harakatlari o‘zi yashab turgan jamiyat qoidalaridan chеkinishi ==== Nazariy, amaliy, ilmiy, ijtimoiy, siyosiy, tarbiyaviy prinsiplar ++++ Malaka nima? ==== O‘rganilgan ma’lumotlarni eslab qolish va qayta tushuntirib berish ==== Mavjud bilim, ko‘nikma va malakalarni kundalik faoliyatda qo‘llay olish qobiliyati ==== O‘rganilgan bilimlarni tanish vaziyatlarda qo‘llay olish ==== #O‘rganilgan bilim va shakllangan ko‘nikmalarni notanish vaziyatlarda qo‘llay olish va yangi bilimlar hosil qilish ++++ “O‘qitish prinsipi” deganda nimani tushunasiz? ==== #Dars samaradorligini ta’minlash, ta’lim jarayonini tashkil etish, uyushtirishga qo‘yilgan asosiy talablar, qoidalar tushuniladi ==== Ona tili ta’limida kasbiy-pedagogik faoliyatning muvaffaqiyati ==== O‘qitish jarayonida pedagogik texnologiyalardan foydalanish ==== O‘quv imkoniyatini aniqlash ++++ Yangi qabul qilingan DTSga ko‘ra ona tili fani bo‘yicha o‘quvchilarda qanday kompetensiyalarni shakllantirish asosiy maqsad qilib belgilandi? ==== Axborotlar bilan ishlash va kommunikativ kompetensiya ==== Lingvistik va kommunikativ kompetensiya ==== #Nutqiy va lingvistik kompetensiya ==== O‘z-o‘zini rivojlantirish va kommunikativ kompetensiya ++++ Ta’lim tizimiga yangich yondashuv asosida paydo bo‘lgan, “to compete” so‘zidan kelib chiqqan bo‘lib, “musobaqalashmoq”, “raqobatlashmoq”, “bellashmoq” degan ma’nolarni bildiruvchi, so‘zma-so‘z tarjima qilinganda “musobaqalashishga layoqatlilik” ma’nosini bildiruvchi so‘zni toping. ==== #Kompetensiya ==== Kommunikativlik ==== Innovatsion texnologiya ==== Interfaol metod ++++ “Bizning asosiy vazifamiz – yoshlarning o‘z salohiyatini namoyon qilishi uchun zarur sharoitlar yaratish, zo‘ravonlik g‘oyasi "virusi" tarqalishining oldini olishdir. Buning uchun yosh avlodni ijtimoiy qo‘llab-quvvatlash, uning huquq va manfaatlarini himoya qilish borasidagi ko‘p tomonlama hamkorlikni rivojlantirish lozim, deb hisoblaymiz”. Ushbu fikr manbasini aniqlang. ==== #Sh. Mirziyoyevning BMT Bosh Assambleyasining 72-sessiyasida nutqi ==== Sh. Mirziyoyevning “Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini ta'minlash – yurt taraqqiyoti va xalq farovonligining garovi” mavzusidagi ma'ruzasi ==== O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2011-yil 20-maydagi «Oliy ta'lim muassasasining moddiy-texnika bazasini mustahkamlash va yuqori malakali mutaxassislar tayyorlash sifatini tubdan yaxshilash chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi Qarori ==== O‘zbekiston Recpublikasining 2016-yil 14-sentabrdagi «Yoshlarga oid davlat siyosati to‘g‘risida»gi Qonuni ++++ “Hozirgi tez o‘zgarayotgan globallashuv davrida o‘zbek tili va adabiyotining o‘ziga xos betakror xususiyatlari, tarixiy taraqqiyoti, uning bugungi holati va istiqboli bilan bog‘liq masalalarni chuqur o‘rganish, bu borada olib borilayotgan ilmiy tadqiqot ishlari samaradorligini kuchaytirish, ta`lim-tarbiya tizimining barcha bo‘g‘inlarida o‘zbek tili va adabiyoti fanini o‘qitishning hamda ushbu soha bo‘yichа yuqori malakali kadrlar tayyorlashning sifatini tubdan oshirish maqsadi” ko‘zda tutilgan hujjat – bu... ==== #O‘zbek maktablarida ona tili ta’limi konsepsiyasi ==== “Ta’lim tizimini isloh qilish haqida”gi Qonun ==== “O‘zbek tilining asosiy imlo qoidalarini tasdiqlash to‘g‘risida”gi Qaror ==== O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2016-yil 13-maydagi PF-4947-sonli farmoni ++++ Til hodisalarini ajratish maktab “Ona tili” o‘quv fanida qo‘llaniladigan atamalarning ma’nosini tushunishdan tortib, o‘rganilayotgan til materiallarini kuzatish yoki o‘zaro qiyoslash asosida o‘xshash va farqli tomonlarini aniqlash, mustaqil ravishda umumlashmalar hosil qilishgacha bo‘lgan barcha jarayonlarni o‘z ichiga oladigan o‘zbek tili o‘qitishning o‘ziga xos tamoyili to‘g‘ri berilgan javobni toping. ==== Ona tili kursi bo‘limlaridagi bo‘g‘lanish va boshqa fanlar bilan o‘zaro aloqani ta’minlash tamoyili ==== #Ona tilini o‘qitishda o‘quvchilarni til hodisalarini ajratishga o‘rgatish tamoyili ==== O‘quvchilar tafakkurini o‘sishiga erishish tamoyili ==== Til-me’yor va nutq mutanosibligi tamoyili ++++ Kompetensiya tarixini necha davrga ajratish mumkin va ular qaysilar? ==== #Uch bosqich, 1960-1970-yillar, 1970-1990-yillar, 1990- va keyingi yillar ==== Ikki bosqich, 1970-1990-yillar, 1990- va keyingi yillar ==== Ikki bosqich, 1960-1990-yillar, 1990- va keyingi yillar ==== Uch bosqich, 1970-1980-yillar, 1980-1990-yillar, 1990- va keying yillar ++++ O‘quvchilarda kompetensiyalarni shakllantirishga yo‘naltirilgan o‘quv dasturi bo‘yicha 2017-2018-o‘quv yilidan qaysi sinf darsliklari nashr qilindi? ==== 6-7-sinf darsliklari ==== 4,5-sinf darsliklari ==== 8,9-sinf darsliklari ==== #2,4,6,7-sinf darsliklari ++++ Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi elementlari to‘g‘ri ko‘rsatilgan qatorni toping. ==== #Mediamanbalar (radio, televizor, internet va boshqalar)dan zarur ma’lumotlarni izlab topa olish, saralash, saqlash, ulardan samarali foydalana olish, ularning xavfsizligini ta’minlash ko‘nikmalarini egallash ==== Darslikdan ma’lumotni saralash, umumlashtirish, o‘zini o‘zi mustaqil va ijodiy rivojlantirish, hayot davomida mustaqil o‘qib-o‘rganish, mustaqil qaror qabul qila olish ==== Kundalik faoliyatda turli jadvalli ma’lumotlarni o‘qiy olish, aniq hisob-kitoblarga asoslangan holda shaxsiy, oilaviy va iqtisodiy rejalarni tuza olish ==== Radio, televizor, internetlardan zarur ma’lumotlarni izlab topa olish, saralash, saqlash, hisob-kitob qila olish, undan foydalanish ++++ “Ta’lim metodi” atamasiga qaysi qatorda to‘g‘ri ta’rif berilgan? ==== #O‘qituvchining o‘quvchilar bilan muntazam qo‘llaydigan, o‘quvchilarga o‘z aqliy qobiliyatlarini va qiziqishlarini rivojlantirish, bilim va ko‘nikmalarni egallash hamda ulardan amalda foydalanish imkonini beruvchi ish usuli ==== Tabiat, ijtimoiy hayot hodisalarini bilish, tadqiq qilish usuli, faoliyat, harakatning yo‘li, usuli yoki qiyofasi, shakli, ko‘rinishi ==== Biror ishni maqsadga muvofiq o‘tkazish metodlari, usullari, yo‘llari majmuasi ==== Biror narsa, hodisa, jarayonni o‘rganish yoki amalga oshirish uchun qo‘llash lozim bo‘lgan usullar majmuasi ++++ O‘quvchi o‘quv topshirig‘ini egallangan bilimlarga asoslangan holda yoki berilgan namunaga qarab bajaradi. O‘quvchi muayyan andaza asosida harakat qilishi qaysi metodning o‘ziga xos xususiyati sanaladi? ==== Tadqiqot (ijodiylik) metodi ==== Muammoli bayon qilish metodi ==== #Qayta xotirlash metodi ==== Qizman izlanuvchanlik metodi ++++ Quyidagi misralar qaysi mutafakkirning asaridan olingan? “Mundin nari betakalluf, ravshan va pok alfoz bila biti, ham senga tashvish ozroq bo‘lur, ham o‘qig‘uvchiga” ==== Alisher Navoiy “Lison-ut-tayr” ==== Zahiriddin Muhammad Bobur “Xatti Boburiy” ==== #Zahiriddin Muhammad Bobur “Boburnoma” ==== Munis Xorazmiy “Savodi ta’lim” ++++ Narsalarning o‘zi, predmetlar, turli jonivorlarning mulyajlarini ko‘rsatish ko‘rgazmalilik prinsipining qaysi turiga xos? ==== #Tabiiy ko‘rgazmalar metodi ==== Illustratsiya metodi ==== Demonstratsiya metodi ==== Muammoli-izlanish tipidagi metodlar ++++ Differensial ta’limning asosiy xususiyati nimada? ==== O‘quvchilarning oldiga ma’lum bir muammoni qo‘yish, uni birgalikda yechish va tegishli xulosani chiqarish ==== O‘quvchilarning tafakkuri va xotirasiga mo‘ljallab tashkil qilingan, asosini o‘quv topshiriqlari tashkil etadi ==== Zarur bilimlarni o‘qituvchi o‘z so‘zlari bilan aytib berishi, zarur o‘rinlarda o‘quvchilar e’tiborini ko‘rgazmali qurollarga qaratish ==== #Ta’limni o‘quvchilarning individual xususiyatlariga moslab tashkil etilishi ++++ Ta‘lim maqsadini amalga oshirish uchun o‘quv jarayonini optimallashtirish, o‘quvchilarning bilish va tarbiyaviy sohalarini rivojlantirish, o‘rganish faoliyatini boshqarishga qaratilgan ta’lim turi qaysi javobda berilgan? ==== #Modulli ta’lim ==== Muammoli ta’lim ==== Izohli-ko‘rgazmali ta’lim ==== Differensial ta’lim ++++ Javoblarning qaysi birida mashqning ta’rifi to‘g‘ri va to‘liq berilgan? ==== Mashq - o‘rganilgan bilimlarni turli o‘quv sharoitiga tatbiq etish yo‘li ==== Mashq – bilim va malakalarni nazorat etish yo‘li ==== #Mashq - bilim va malakalarni mustahkamlash yo‘li ==== Mashq – bilim va malakalarni takrorlash yo‘li ++++ “Mashq insonni epchil, mohir, barcha narsadan xabardor, hamma narsaga qiziquvchan, har qanday ishga yaroqli kishi qilib yetishtiradi”. Ushbu fikr muallifini toping. ==== #Y.Komenskiy ==== Ozbel ==== Disterverg ==== F. Sossyur ++++ O‘qitish usullarining turli xil ko‘rinishlari taklif etilishi, motivatsiyaning yuqori darajada bo‘lishi, o‘tilgan materialning yaxshi eslab qolinishi kabi xususiyatlar qaysi dars shaklining afzalliklari sanaladi? ==== An’anaviy dars ==== Modellashtirilgan dars ==== Tadqiqot-izlanish darsi ==== #Noan’anaviy dars ++++ “So‘zlarni bo‘g‘inlarga ajratib, chiziqcha bilan yozing”. Ushbu topshiriq mazmuniga ko‘ra lingvistik mashqlarning qaysi turiga mansub? ==== Fonetik mashqlar ==== #Orfografik mashqlar ==== Leksik mashqlar ==== Grammatik mashqlar ++++ Yangi o‘quv materialini bayon qilish, shuningdek, yangi mavzuni o‘quvchilarning o‘zlari mustaqil o‘rganayotganda o‘tkaziladigan mashqlar qanday nomlanadi? ==== #Hamroh mashqlar ==== Mustahkamlovchi mashqlar ==== Tayyorlovchi mashqlar ==== Takrorlash mashqlar ++++ Quyidagi javoblarning qaysi birida “ Darslik” ka to‘g‘ri va to‘liq berilgan ta’rif berilgan? ==== Darslik – DTS, o‘quv dasturi, uslubiyati va didaktik talablari asosida belgilangan nashr ==== Darslik – DTS, o‘quv dasturi, uslubiyati va didaktik talablari asosida belgilangan, tegishli fan asoslarini mukammal o‘zlashtirishga qaratilgan turdosh ta’lim yo‘nalishlarida foydalanish imkoniyatlari hisobga olingan nashr ==== Darslik – DTS, o‘quv dasturi asosida o‘quvchilarning yangi bilim, ko‘nikma va malakalarini egallashga qaratilgan yangi bilim, mashq va topshiriqlardan iborat bo‘lgan nashr ==== #Darslik – DTS, o‘quv dasturi, uslubiyati va didaktik talablari asosida belgilangan, milliy istiqlol g‘oyasi singdirilgan, muayyan o‘quv fanining mavzulari to‘liq yoritilgan, tegishli fan asoslarini mukammal o‘zlashtirishga qaratilgan turdosh ta’lim yo‘nalishlarida foydalanish imkoniyatlari hisobga olingan nashr ++++ O‘rganilayotgan til hodisasi yuzasidan o‘quvchilarda bilim, ko‘nikma va malaka hosil qilish, uni amaliy nutqiy foliyatda qo‘llashni o‘rgatish darsning qanday maqsadi sanaladi? ==== #Ta’limiy maqsad ==== Tarbiyaviy maqsad ==== Rivojlantiruvchi maqsad ==== Umumiy maqsad ++++ “Berilgan matn tarkibidagi kasb-hunarga tegishli so‘zlarni toping va izohlang”. Ushbu topshiriqni bajarish uchun qanday lug‘atdan foydalanish lozim. ==== Tarjima lug‘ati ==== #Izohli lug‘at ==== Qomusiy lug‘at ==== Imlo lug‘ati ++++ O‘qituvchining kasbiy faoliyatini yangilovchi va ta’limda yakuniy natijani kafolatlaydigan muolajalar yig‘indisi… ==== Pedagogik texnologiya ==== DTS ==== Kompetensiya ==== #Metodika ++++ Ijtimoiy vaziyatlarda ona tilida hamda birorta xorijiy tilda o‘zaro muloqotga kirisha olishni, muloqotda muomala madaniyatiga amal qilishni, ijtimoiy moslashuvchanlikni, hamkorlikda jamoada samarali ishlay olish layoqatlarini shakllantirishni nazarda tutuvchi kompetensiya… ==== #Kommunikativ kompetensiya ==== O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi ==== Matematik savodxonlik, fan va texnika yangiliklaridan xabardor bo‘lish hamda foydalanish kompetensiyasi ==== Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi ++++ Bilim nima? ==== O‘rganilgan bilimlarni tanish vaziyatlarda qo‘llay olish ==== O‘rganilgan bilim va shakllangan ko‘nikmalarni notanish vaziyatlarda qo‘llay olish va yangi bilimlar hosil qilish ==== #O‘rganilgan ma’lumotlarni eslab qolish va qayta tushuntirib berish ==== Mavjud bilim, ko‘nikma va malakalarni kundalik faoliyatda qo‘llay olish qobiliyati ++++ “Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi” qachon qabul qilindi va nimani o‘z oldiga maqsad qilib qo‘ydi? ==== #1997-yil, Rеspublikamizda raqobatbardosh kadrlar tayyorlashning yaxlit tizimini yaratishni ==== 1999-yil, Davlat ta’lim standartlarini ishlab chiqishni ==== 1993-yil, ta’lim tizimida davlat va jamoat boshqaruvini uyg‘unlashtirishni ==== 1991-yil, izlanuvchan, ijodkor murabbiylar tayyorlashni ++++ “Davlat tili to‘g‘risida”gi Qonunga qachon o‘zgartirishlar kiritildi? ==== 1995-yil 24-avgustda ==== 1995-yil 6-mayda ==== #1995-yil 21-dekabrda ==== 1993-yil 2-sentabrda ++++ “O‘zbekistondagi maktab va maktabgacha tarbiya muassasalarida ona tili ta’limining maqsadi, vazifalari, yo‘nalishlari, asosiy bosqich hamda prinsiplarini belgilab berish” maqsadini ko‘zda tutuvchi me’yoriy hujjat – bu... ==== #O‘zbek maktablarida ona tili ta’limi konsepsiyasi ==== “Davlat tili to‘g‘risida”gi Qonun ==== “Ta’lim to‘g‘risida”gi Qonun ==== “O‘zbek tilining asosiy imlo qoidalarini tasdiqlash to‘g‘risida”gi Qaror ++++ “Ona tili o‘qitish metodikasi” fani uchun qaysi fanlar asos vazifasini bajaradi? ==== Tilshunoslik nazariyasi va grammatikasi ==== Umumiy tilshunoslik va ona tili o‘qitishning me’yoriy-huquqiy asoslari ==== #Umumiy tilshunoslik va tilshunoslikning nazariy asoslari ==== Tilshunoslik tarixi va tilshunoslikning nazariy asoslari ++++ Dars samaradorligini ta’minlash, ta’lim jarayonini tashkil etish, uyushtirishga qo‘yilgan asosiy talablar, qoidalar yig‘indisi - ...... tashkil qiladi. ==== #O‘qitish prinsipi ==== O‘rganish prinsipi ==== Ilmiylik va tushunarlilik prinsipi ==== Onglilik prinsipi ++++ Ta’limning asosiy maqsadi, daliliy materiallarni ongli egallash, hayot uchun zaruriyligini anglash, bilimlarni o‘rganish, mustahkamlash, takrorlash va o‘zaro farqlay olish o‘zbek tili o‘qitishning umumdidaktik tamoyillari ichida qaysi tamoyilning o‘ziga xos xususiyatlari sanaladi? ==== Ilmiylik va tushunarlilik tamoyili ==== #Onglilik tamoyili ==== O‘quvchilar tafakkurini o‘sishiga erishish tamoyili ==== Til-me’yor va nutq mutanosibligi tamoyili ++++ Tovushlar talaffuzida orfoepik me’yorlarga amal qila oladi, leksik birliklarning ma’nosini farlqashda lug‘atlardan unumli foydalan oladi talablari qaysi kompetensiya elementlari ekanligini belgilang ==== Nutqiy kompetensiya elementlari ==== Tayanch kompetensiya elementlari ==== Fanga doir umumiy kompetensiya elementlari ==== #Lingvistik kompetensiya elementlari ++++ Mavjud bilim, ko‘nikma va malakalarni kundalik vaziyatlarda qo‘llay olish qobiliyati nima deb ataladi? ==== Muvaffaqiyatlilik ==== Samaradorlik ==== Moslashuvchanlik ==== #Kompetensiya ++++ Vatanga sadoqatli, insonlarga mehr-oqibatli hamda umuminsoniy va milliy qadriyatlarga e’tiqodli bo‘lish, badiiy va san’at asarlarini tushunish, orasta kiyinish, madaniy qoidalarga va sog‘lom turmush tarziga amal qilish layoqatlarini shakllantirishni nazarda tutuvchi kompetensiya qaysi javobda to‘g‘ri berilgan? ==== #Milliy va umummadaniy kompetensiya ==== O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi ==== Ijtimoy faol fuqarolik kompetensiyasi ==== Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi ++++ Tabiat, ijtimoiy hayot hodisalarini bilish, tadqiq qilish usuli, faoliyat, harakatning yo‘li, usuli yoki qiyofasi, shakli, ko‘rinishi kabi ma’nolarni ifodalovchi tushunchani bildiruvchi atamani toping. ==== Ta’limiy metod ==== Metodika ==== #Metod ==== Uslub ++++ Pеdagogika fanlari doktori, mеtodist-olim A.Q.G‘ulomov ta’lim mеtodlarini nechta guruhga ajratadi va ular qaysilar? ==== #2 guruhga, o‘qituvchi faoliyati bilan bog‘liq metodlar, o‘quvchi faoliyati bilan bog‘liq metodlar. ==== 2 guruhga, bilimlarni tayyor holda bayon qilish, bilimlarni muammoli yo‘l bilan bayon qilish ==== 4 guruhga, o‘qitvuchining bayoni, suhbat, til hodisalarini topa olish, ko‘rgazmali qurollardan foydalanish ==== 3 guruhga, qayta xotirlash, qisman izlanuvchanlik, izlanish ++++ T.Almamatov, Q.Yadgarov va Sh.Almamatovalar o‘qituvchi faoliyati bilan bog‘liq metodlarni qanday guruhlarga ajratganlar? ==== Bilimlarni tayyor holda bayon qilish, bilimlarni muammoli yo‘l bilan bayon qilish ==== O‘qituvchi faoliyati bilan bog‘liq bo‘lgan metodlar, o‘quvchi faoliyati bilan bog‘liq bo‘lgan metodlar ==== #Bilimlarni tayyor holda bayon qilish, bilimlarni suhbat vositasida bayon qilish, bilimlarni muammoli yo‘l bilan bayon qilish ==== O‘qituvchi nutq madaniyatiga e’tiborini kuchaytirish, ishontirish va asoslash usulini keng qo‘llash, qat’iy rejaga amal qilish ++++ Turli timsoliy belgilar, rangli jadvallar, lingofon, magnitofon, diktafon, radio va televideniye ko‘rsatuvlari, o‘quv-o‘rgatuv texnikasining so‘nggi yutuqlari: kompyuter, multimedia, kodoskop, videooko singarilardan unumli foydalangan holda ta’lim jarayonini tashkil etish qaysi umumdidaktik prinsipning o‘ziga xos xususiyatlari sanaladi? ==== #Ko‘rsatmalilik prinsipi ==== Izlanuvchanlik va mustaqillik prinsipi ==== Tizimlilik, izchillik prinsipi ==== Mustaqillik va faollik prinsipi ++++ Bilimlarni og‘zaki bayon qila turib, rasmlar, chizmalar, jadvallar, doskadagi yozuvlarga bolalar diqqatini tortish ko‘rgazmalilik prinsipining qaysi turiga xos? ==== Demonstratsiya metodi ==== #Illustratsiya metodi ==== Tabiiy ko‘rgazmalar metodi ==== Muammoli-izlanish tipidagi metodlar ++++ O‘qituvchi o‘quvchilarning oldiga ma’lum bir muammoni qo‘yishi, undagi dalillarni tahlil qilish, muammoni yechishga oid bo‘lgan takliflarni aytish, muammoni yechish va undan tegishli xulosani chiqarish kabi jarayonlar til ta’limining qaysi turiga xos? ==== #Muammoli ta’lim ==== Izohli-ko‘rgazmali ta’lim ==== Topshiriqli ta’lim ==== Differensial ta’lim ++++ O‘quvchilarning ham xotirasi, ham tafakkuriga mo‘ljallab tashkil qilingan, asosini o‘quv topshiriqlari tashkil etuvchi, muammoli ta’limning zaif tomonlarini bartaraf etuvchi til ta’limi turini qaysi qatorda berilgan? ==== Muammoli ta’lim ==== Izohli-ko‘rgazmali ta’lim ==== #Topshiriqli ta’lim ==== Differensial ta’lim ++++ Modellashtirilgan dars, hamkorlikda o‘rganish, tadqiqot-izlanish kabilar dars o‘tishning qaysi turiga mansub? ==== #Noan’anaviy dars ==== An’anaviy dars ==== Nazorat darsi ==== Mustahkamlash darsi ++++ Malaka va ko‘nikmalarni shakllantirish darslari deganda qanday darslar nazarda tutiladi? ==== O‘quvchilarning mustaqil guruhlarda ishlashi evaziga ta’lim olish darslari ==== Real hayotda va jamiyatda yuz berayotgan hodisa va jarayonlarning ixchamlashtirilgan va soddalashtirilgan ko‘rinishini (modelini) sinfxonada yaratish va ularda o‘quvchilarning shaxsan qatnashishi va faoliyat evaziga ta’lim olinishini ko‘zda tutuvchi darslar ==== #Maxsus dars turi bo‘lib, hajm jihatidan katta, o‘rganilishiga 2-3 soat vaqt ajratilgan mavzular yuzasidan o‘tkaziladigan darslar ==== O‘quvchilarni muayyan muammoni yechishga yo‘naltiradigan, mustaqil tadqiqot olib borishini ko‘zda tutuvchi darslar ++++ “Berilgan matn tarkibidan sifat so‘z turkumiga oid bo‘lgan so‘zlarni ajratib yozing. O‘zingiz ham “Kitob-bebaho xazina” mavzusida kichik ijodiy matn yarating”. Ushbu lingvistik mashqning topshirig‘ida berilgan to‘g‘ri maqsadni aniqlang. ==== #Sifat so‘z turkumiga oid so‘zlarni ajratib yozish ==== Berilgan matnning tarbiyaviy maqsadiga e’tiborni qaratish ==== Berilgan matnni ifodali o‘qish ==== Ijodiy matn yaratish ++++ Yangi mavzuni o‘rganishga kirish qismini tuzish, oldin o‘rganilgan va bugun o‘rganiladigan mavzular o‘rtasida mantiqiy aloqadorlikni ta’minlash maqsadida qo‘llaniladigan mashqlar qanday nomlanadi? ==== #Tayyorlovchi mashqlar ==== Hamroh mashqlar ==== Mustahkamlovchi mashqlar ==== Takrorlash mashqlari ++++ So‘z ma’nosini sharhlash, ma’lum bir so‘zning imlosini bilib olish, so‘z guruhlarini mustaqil davom ettirish, berilgan so‘zga ma’nodosh, uyadosh, qo‘shimchadosh so‘zlar tanlash kabi topshiriqlarni bajarishda ona tili o‘qitishning qaysi zaruriy vositasidan foydalanish mumkin? ==== Darslik ==== Elektron darslik ==== Izohli albom ==== #Lug‘at ++++ “Qo‘shib yoziladimi, ajratib” nomli maktab o‘quvchilari uchun mo‘ljallab yozilgan lug‘at mualliflari qaysi javobda to‘g‘ri berilgan? ==== #T. Jumayev, T. Valiyev ==== T. Nafasov, V.Nafasova ==== B.Mengliyev, Bahriddinova ==== B.Mengliyev, O‘.Xoliyorov ++++ Til ta’limidan maxsus o‘quv dasturlari va darsliklari qachondan chiqarila boshlandi? ==== #1930-1960- yillardan ==== 1922 -1930-yillardan ==== 1918-1924- yillardan ==== 1930- yillardan ++++ Nutqiy kompetensiya (tinglab tushunish, so‘zlash, o‘qish, yozish) va lingvistik kompetensiya (fonetika, grafika, orfoepiya, orfografiya, leksika, grammatika va uslubiyatga oid)… ==== Milliy va umummadaniy kompetensiya ==== Kommunikativ kompetensiya ==== #Predmetga oid kompetensiya ==== O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi ++++ A2 Ona tili fanini o‘qitishning qaysi darajasi hisoblanadi? ==== Ona tili fanini o‘rganishning boshlang‘ich darajasi ==== Ona tili fanini o‘rganishning boshlang‘ich tayanch darajasi ==== #Ona tili fanini o‘rganishning tayanch darajasi ==== Ona tili fanini o‘rganishning kuchaytirilgan tayanch darajasi ++++ Keltirilgan so‘zlardan mavhum otlar berilgan qatorni aniqlang. ==== #Hamjihatlik, do`stlik, yaxshilik ==== Kitob, qiziqarli, tantana ==== Kitobxon, do`stlik, yaxshilik ==== Qo`shiqchi, vafodorlik, suvchi ++++ Javoblardan qaysi biri Davlat ta’lim standartining vazifalari bilan bog‘liq? ==== #umumiy o‘rta ta’lim mazmunining insonparvarligi ==== o‘quvchi shaxsi, uning intilishlari, qobiliyati va qiziqishlari ustuvorligi ==== Kadrlarni maqsadli va sifatli tayyorlash uchun ta’lim, fan va ishlab chiqarishning samarali integratsiyasini ta’minlash ==== umumiy o‘rta ta’limning malaka talablarini belgilash ++++ An’anaviy darslikdan elektron darslik nimasi bilan farq qiladi? ==== uni sumkada olib yursa bo‘ladi uni sumkada olib yursa bo‘ladi ==== o‘rgatish uchun osonlik tug‘ iladi, o‘quvchi kuzatish imkoniyatiga ega bo‘ladi va juda qulay ==== #uni qayta-qayta ko‘rib chiqish mumkin ==== farqi yo‘q ++++ Turli janr va hajmdagi 8-10 ta she’riy matn yoki uning parchasini yoddan ifodali ayta oladi. Qaysi daraja ko‘rsatkichi? ==== #A1 ==== A2 ==== B1 ==== B2 ++++ Ona tili va adabiyot faniga oid tayanch kompitensiyalar necha qismdan iborat? ==== 4 qismdan iborat ==== 2 qismdan iborat ==== #6 qismdan iborat ==== 8 qismdan iborat ++++ Quyidagi gap qaysi belgilang: «Bu dunyoda hech kim xech narsani orqalab ketmaydi, o‘rgilay.» uslubga xosligini belgilang. ==== Ilmiy uslub ==== Badiiy uslub ==== #So‘zlashuv uslubi ==== Rasmiy uslub ++++ Adabiy, adabiy-ijodiy va erkin mavzulardagi insholarga xos xususiyatlarni biladi va ushbu yo‘nalishlarda insho (5-7 sahifa) yoza oladi? Qaysi daraja ko‘rsatkichi? ==== #B2 ==== A1 ==== B1 ==== A2 ++++ Tovushlar talaffuzida orfoepik me’yorlarga amal qila oladi, leksik birliklarning ma’nosini farqlashda lug‘atlardan unumli foydalana oladi talablari qaysi kompetensiya elementlari ekanligini belgilang. ==== Lingvistik kompetensiya elementlari ==== #Nutqiy kompetensiya elementlari ==== Tayanch kompetensiya elementlari ==== Fanga doir umumiy kompetensiya elementlari ++++ Xush-xo‘sh, tuzsiz-tussis, yog‘du-yog‘di, saf-sof, sof-sop, chinni-chini so‘zlari shakl va ma’no munosabatiga ko‘ra qanday so‘zlar hisoblanadi? ==== #Paronim so‘zlar ==== Sinonim so‘zlar ==== Antonim so‘zlar ==== Uslubiy betaraf so‘zlar ++++ Botanika darsida chumchuqko‘z,otquloq,qo‘ziqorinlardan gerbariy tayyorladik.Tagiga chizilgan so‘zlar qanday so‘z sanaladi? ==== Kasbiy atamalar ==== Shevaga xos so‘zlar ==== #Ilmiy atamalar. ==== Omonimlar ++++ Berilgan topshiriqlarga ko‘ra yoki o‘yin ishtirokchilari tomonidan tayyorlangan har-xil vaziyatdagi boshqaruvchilik qarorlarni qabul qilishni imitatsiya qilish metodi… ==== #"Ishbop o‘yin" metodi ==== “Davra suhbati ” metodi ==== "Rolli o‘yin" metodi ==== "Muammoli ta’lim" metodi ++++ Tobe so‘z hokim so‘z bilan kelishik qo‘shimchalari yordamida birikkan so‘z birikmalari qaysi qatorda berilgan? ==== Moviy osmon, Zuhro yulduzi ==== #Tog‘ cho‘qqisi, kitob o‘qimoq ==== Yoqimli kuy, dala yumushlari ==== Sevimli mashg‘ ulot, qizil qalam ++++ Ot kesim bilan ifodalangan gap qaysi qatorda berilgan? ==== #Yigit kishiga yetmush hunar oz. ==== Baxt har kimning o‘z didi va mezoni bilan baholanadi ==== Erta uyg‘ ongan yosh nurli kipriklarini pirpiratib bosh ko‘tarmoqda ==== Men ishdan keldim ++++ Quyidagi gapda nuqtalar o‘rniga berilgan so‘zlarning qaysi biri qo‘yiladi? «Derazamning… bir tup…oppoq bo‘lib gulladi» ==== tagida, olma ==== yonida, gilos ==== oldida, shaftoli ==== #oldida, o‘rik ++++ Uyushiq kesimlar qaysi bo‘lakka aloqador bo‘lishi mumkin? ==== To‘ldiruvchi. ==== Aniqlovchi. ==== #Ega ==== Hol ++++ Qaysi ta’rif uyushiq bo‘laklarga xos emas? ==== #Boshqa bo‘laklar teng aloqada bo‘ladi. ==== O‘zaro teng aloqada bo‘ladi. ==== Bir xil so‘roqqa javob bo‘ladi. ==== Gapda bir xil sintaktik vazifani bajaradi ++++ Ega ishtirok etgan undalmali gapni aniqlang? ==== O‘quvchilar dam olish kunini ko‘ngilli o‘tkazing. ==== #Kitob, sen bo‘lmasang, balki kun yorishmasdi. ==== Kitob, mening doimiy do‘stimsan . ==== Men qiziqarli kitob o‘qidim. ++++ Ot so‘z turkumiga oid so‘zlarni aniqlang. ==== Mardlarcha, ohista, ertalab ==== Biz, hech kim, bari, hech narsa ==== #Kuz, uyqu, havo, foyda ==== Chiroyli, uzun, buy ++++ Undov so‘zlar qatorini toping. ==== #Beh-beh, ofarin, hoy, eh ==== Ehtimol, shekilli, boshqa ==== G‘ ir-g‘ ir, taqir-tuqir, yalt-yult ==== Shubhasiz, albatta, afsuski ++++ Ajratilgan izohlovchi ishtirok gapni aniqlang? ==== Bir vaqtlar siz ham , Temir Akbarovich, xato qilishdan qo‘rqmadik, deb dadil gapirar edingiz. ==== Unsin uchun, bechora qiz uchun, bu qanday motam ==== #To‘g‘ ri javob yo‘q ==== Orqada tikka turgan yoshgina yigit, Mamadali, o‘zini odamlarning orasiga oldi. ++++ Faqat otdan yasalgan otlar aks etgan javobni aniqlang. ==== #Navbatchi, paxtakor, soatsoz ==== taroq, devoriy, kiyim ==== bahorgi, devoriy, kiyim ==== qo‘rqoq, qaynatma, o‘tkir ++++ Otlashgan sifat ishtirok etgan gapni aniqlang? ==== Do‘konda Shokir otadan boshqa hech kim yo‘q edi ==== #Yaxshining so‘zi- qaymoq, yomonning so‘zi-to‘qmoq ==== Har kim ekkanini o‘radi ==== O‘zbekistonning jo‘shqin, sho‘x bahori cho‘lga gul va ko‘kat sepini yoygan ++++ Ritorik savolni toping? ==== #Yaxshini kim sevmaydi deysiz? ==== Bugun uni ko‘rasiz-a? ==== Sizni bu masalalar qiziqtirmaydimi? ==== Uyda mehmon bormi? ++++ Tushum kelishigining belgisiz shakli ishlatilgan so‘zlardan iborat qatorni toping. ==== #Rasm ... chizdim, xat... yozdim, she’r... o‘qidim ==== Paxta … terish mashinasi, yuk ... tashib oling ==== Bepoyon… dalalar, tiniq… suvlar..., zilol.. daryolar... ==== Gul… hidi, daraxt…kurtagi, metro... bekati ++++ Inversiya hodisasi deb nimaga aytiladi? ==== Ega va kesimning bog‘lanishi ==== Bosh gaplar bilan ikkinchi darajali bo‘laklar bog‘lanishi ==== #Gap bo‘laklarining o‘rin almashtirish hodisasi inversiya deyiladi ==== kesim bilan kesimning bog‘lanishi ++++ O‘zbekiston Respublikasining davlat tili deb belgilangan moddasi Konstitutsiyaning qaysi moddasiga to‘g‘ri keladi? ==== 2-modda ==== 1-modda ==== #4-modda ==== 3-modda ++++ O‘zbekiston Respublikasining «Davlat tili haqida»gi qonuni qachon qabul qilingan? ==== #1989 yil, 21 oktyabr ==== 1989 yil, 29 oktyabr ==== 1991 yil, 21 oktyabr ==== 1990 yil, 11 noyabr ++++ Tasdiq ma’nosini ifodalovchi so‘zlar qatorini aniqlang. ==== shubhasiz, ayniqsa, umuman, xususan ==== #rost, so‘zsiz, shubhasiz, haqiqat ==== Shekilli, modomiki, so‘zsiz, xullas ==== xo‘p, to‘g‘ri, mayli, balki ++++ Qanday so‘zlar ismlar atamasi ostida birlashtiriladi? ==== Barcha mustaqil so‘zlar ==== Ot turkumiga mansub so‘zlar ==== #Egalik, kelishik qo‘shimchalari bilan o‘zgarish xususiyatiga ega bo‘lgan so‘zlar ==== Turlanish va tuslanish xususiyatiga ega bo‘lgan so‘zlar ++++ Yangi tahrirdagi umumiy o‘rta ta’limning DTSlari qachon tasdiqlangan? ==== #O ‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017 yil, 187- sonli qarori bilan tasdiqlangan ==== O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1999 yil 16 avgustdagi 390-sonli qarori bilan tasdiqlangan ==== O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1997 yil, sentyabr oyidagi yig‘ilish qarori bilan tasdiqlangan ==== O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2001 yil, 16 avgustdagi 343-sonli qarori bilan tasdiqlangan ++++ Klaster metodi mazmunini nima tashkil qiladi? ==== #Tarmoqlash usuli ==== Savol- javob ==== Guruh bilan ishlash ==== Musobaqa ++++ Yopiq bo‘g‘inli so‘zlar qatorini toping. ==== Vatan, tuyg‘u ==== Bo‘lmoq, fidoiy ==== Farzand, fuqaro ==== #Inson, gullar ++++ Urg‘u qanday vosita hisoblanadi? ==== #Fonetik vosita ==== Grammatik vosita ==== Morfologik vosita ==== Sintaktik vosita ++++ Quyidagi gap qaysi uslubga xosligini belgilang. «Bu dunyoda hech kim xech narsani orqalab ketmaydi, o‘rgilay». ==== #So‘zlashuv uslub ==== Ilmiy uslub ==== Badiiy uslub ==== Rasmiy uslub ++++ Qaysi qatorda quyidagi gapda qatnashgan sifatlarning hammasi berilgan. «Shirin qovunlarning mayin hidlari sabo bilan tarqalar sekin» ==== Shirin hidlar ==== #Shirin, mayin ==== Tarqalar sekin ==== Shirin qovunlar ++++ Morfemaning qanday turlari mavjud? ==== affiksal morfema ==== og'zaki morfema ==== #og'zaki morfema va affiksial morfema ==== leksik morfema ++++ So'zlarni qanday turkumlarga ajratishda 3 ta belgiga; leksik ma'no, morfologik va sintaktik belgilarga asoslaniladi? ==== morfologik ==== leksik - grammatik ==== #morfologik-sintaktik ==== barcha javoblar to'g'ri ++++ Egalik qo'shimchalari otlarga necha xil usulda qo'shiladi? ==== #5 xil ==== 3 xil ==== 4 xil ==== 2 xil ++++ Metod so'zining ma'nosi nima? ==== to'g'ri javob mavjud emas ==== grekcha "metodos" - yo'l yo'riq ko'rsatish ==== #yunoncha "metodos"-bilish yoki tadqiq yo'li, usuli ==== lotincha dars o'tish tizimi ++++ “Integratsiya “ so‘zi qaysi tildan olingan va uning ma’nosi? ==== turkcha – to‘g‘ri ==== #lotincha – to‘latmoq ==== forscha – rost ==== tojikcha – haq ++++ 1-4 sinflarda ona tili ta'limida o'quvchilarga qanday bilimlar berilishi lozim? ==== #fonetik, leksik, grammatik, so'z yasalishi haqida elementar bilimlar ==== fonetik, leksik, grammatik sodda bilimlar ==== fonetik va leksik bilimlar ==== faqatgina grammatik bilimlar ++++ Xalqaro bitimlar va shartnomalar o‘zaro davlatlar o‘rtasida 6 tilda imzolanadi, ular qaysilar? ==== #arab, fransuz, ispan, ingliz, rus, xitoy ==== xitoy, nemis, turk, rus, o‘zbek, ispan ==== arab, fransuz, yapon, ingliz, rus, xitoy ==== azarbayjon, nemis, fransuz, rus, o‘zbek, ispan ++++ Ikki yoki undan ortiq so‘zlarni bir-biriga qo‘shish yo‘li bilan yangi so‘z yasash yo‘li o‘zbek tilshunosligida qanday nomlanadi? ==== Fonetik usul ==== Leksik usul ==== #Sintaktik usul ==== Uslubiylik ++++ Ilmiylik prinsipi deganda nimani tushunasiz? ==== #O‘quv predmetlarini hozirgi fan yutuqlari zaminida bayon qilishni talab qiladi. ==== Ona tili fani maqsad va vazifalarini. ==== Darsda o‘quvchilarning mustaqil ishlarni tashkil qilishini. ==== Dars samaradorligini. ++++ Tushunarlilik prinsipi bu ... ==== #O‘quv predmetlarini bolalarning yoshi, shaxsiy xususiyatlari, hayotiy tajribalari, tayyorgarlik darajasiga moslashtirishni, ya’ni oddiydan murakkabga, xususiydan umumiyga borishni taqozo qiladi. ==== Mavzuni tushunishi, qoidalarga mos misollar topa olishi va uni amalda qo‘llay olishi. ==== Tayyorgarlik darajasini amalda qo‘llash. ==== Nazariy bilimlarni amalda qo‘llay olish va boshqalarga tushuntirish. ++++ O‘zbek tili o‘qitish metodikasi pedagogika bilim yurtlari va oliy o‘quv yurtlarida qachondan boshlab fan sifatida o‘qitish boshlandi? ==== 1942-yillardan. ==== 1920-yillardan. ==== #1930-yillardan. ==== 1940-yillardan. ++++ O‘quvchilar yozma ishlarida uchraydigan xato nima sababdan yuz berishi mumkin? ==== gramatika va imloni bilmaslik. ==== nazariya bilan amaliyot o‘rtasidagi tafovutdan. ==== punktuasiyani bilmaslik. ==== #grammatika, imlo, nazariya bilan amaliyot o‘rtasidagi tafovutni bilmaslik. ++++ Tilni sevish va uni qunt bilan o‘rganish o‘quvchilarni qaysi jihatdan taraqqiy ettiradi? ==== #badiiy, g‘ oyaviy, ilmiy, aqliy, ahloqiy va estetik jihatdan ==== badiiy, g‘ oyaviy, ilmiy jihatdan ==== aqliy, ahloqiy va estetik jihatdan ==== jismoniy, vatanparvarlik jihatdan ++++ O‘zbek tili kursining bo‘limlarini o‘tishda qanday yo‘l tutiladi? ==== Alohida-alohida o‘tiladi. ==== O‘zaro ajralmagan holda o‘tiladi. ==== #Alohida-alohida, o‘zaro ajralmagan holda o‘tiladi. ==== Ayrimlari qiyosiy o‘rganiladi. ++++ Punktuasiya haqida dastlabki ma’umotlar 8-9-sinflarda beriladi. Ungacha o‘quvchilar qanday ish tutadi? ==== Ko‘p o‘qiydi, uzoq vaqt mashq qiladi. ==== Hech qanday tinish belgilaridan foydalanmaydi. ==== #Yoddan yozadi, tinish belgilarining qo‘llanishini “mexanik” holatda o‘rganadi. ==== To‘g‘ ri javob yo‘q. ++++ O‘quvchilar fikrlash qobilyatini o‘stirish ona tili o‘qitishning qaysi bosqichida amalga oshiriladi? ==== #Hamma bosqichlarda, har bir darsda. ==== Nutq o‘stirish darslarida, yozma ishlarda. ==== Grammatika darslarida. ==== Sintaksisga oid darslarda. ++++ Bilimlarni tekshirish darslarida o‘qituvchi o‘z ish usuli holatini qanday aniqlaydi? ==== Mustaqil ish va qiziqishlarini tekshirish orqali ==== Jamoat ishlarida ishtiroki orqali. ==== #O‘quvchilarning o‘zlashtirishi orqali. ==== Javoblar to‘g‘ ri. ++++ Uyga vazifa berishda o‘quvchilarni nimalarga odatlantirish kerak. ==== Darslikdan shu paragrafni o‘qib chiqish. ==== Mashqni bir ikki marta sinchiklab o‘qib chiqish. ==== #Hamma javoblar to‘g‘ ri. ==== Shartiga moslab avval og‘ zaki bajarish, keyin yozma bajarish. ++++ Ona tili materiallarini rejalashtirish nimalarni o‘z ichiga oladi? ==== #Grammatika va yozuv bo‘yicha dastur mazmuni. ==== Tegishli mavzularni qaytarib, turli yozma ishlar yozish. ==== Ona tili o‘qitish bilan bog‘ liq stilistik ishlar. ==== Turli yozma ishlar. ++++ Metodika tarixida eng maqsadga muvofiq metodlar nimalarni o‘z ichiga oldi? ==== #O‘qituvchi, o‘quvchi faoliyati va fan xususiyatidan kelib chiqqan metodlar. ==== O‘qituvchi va o‘quvchi faoliyatini o‘z ichiga olgan metodlar. ==== O‘quvchi faoliyatiga bog‘ liq bo‘lgan metodlar. ==== Fan xususiyatidan kelib chiqqan metodlar ++++ O‘rganiladigan materiallar qisman oldingi sinflardan malum yoki oldingi material bilan bog‘ liq bo‘lsa, qanday metoddan foydalanish mumkin? ==== Muammoli bayon. ==== Reproduktiv. ==== #Qisman izlanuvchanlik ==== Suhbat. ++++ O‘quvchi faoliyati bilan bog‘ liq usullar necha xil bo‘ladi? ==== #Uch xil: Reproduktik, qisman izlanuvchanlik va izlashga asoslangan. ==== Ikki xil: Reproduktiv, qisman izlanuvchanlik ==== Ikki xil: Qisman izlanuvchanlik, izlashga asoslangan. ==== Uch xil: Reproduktik, muammoli, izlashga asoslangan. ++++ Unli va undosh tovushlar haqida malumot berilgandan keyin bilimlarni mustahkamlash uchun qanday yo‘l tutish mumkin? ==== #Barch javoblar to‘g‘ ri . ==== Faqat ovozdan hosil bo‘lgan tovushlar tushuntiriladi. ==== Ovoz va tovushdan iborat bo‘lgan tovushlar tushuntiriladi. ==== Faqat shovqindan iborat bo‘lgan tovushlar tushuntiriladi. ++++ So‘z va tushunchalarning o‘zaro munosabatini, so‘zlarning ma’no tiplarini, so‘z ma’nolarining ifodalanish yo‘llarini o‘rganish leksikologiya o‘qitish metodikasining nimasi sanaladi? ==== #Vazifasi. ==== Maqsadi ==== O‘ziga xos xususiyati. ==== So‘z ma’nolarining taraqqiyoti. ++++ Paronimlar qanday metodda tushuntirilgani maqsadga muvofiqdir? ==== #Hamma javoblar to‘g‘ ri. ==== Ko‘rgazmalilik metodi asosid ==== Reproduktiv metod asosida. ==== Qisman izlanuvchanlikka asoslangan metod asosida. ++++ O‘zbek tili o‘qitish metodikasidan birinchi darslik qo‘llanma qachon chiqqan va muallifi kim? ==== #1940-yilda S.A.Fessaloniskiy ==== 1932-yilda A.K.Borovkov. ==== 1950-yilda Murod Shams ==== 1952-yilda Faxri Kamol ++++ O‘tiladigan materialning hajmini belgilashda qanday prinsip e’tiborga olinadi? ==== #Pedagogik-psixologik. ==== Lingvistik. ==== Tarixiylik Etimologik. ==== Psixologik. ++++ Qay vaqtda materialni ongli o‘zlashtirish uchun imkoniyat yaratiladi? ==== #Barcha javoblar to‘g‘ ri. ==== Darsda turli metodlar qo‘llanilsa. ==== Rang-barang ko‘rgazmali qurollardan foydalanilsa. ==== Turli grammatik o‘yinlar uyushtirilsa. ++++ Grammatikani puxta o‘rganish orqali o‘quvchi nimalarga erishishi mumkin? ==== #Hamma javoblar to‘g‘ ri. ==== Fikr taraqqiy etadi. ==== Predmet va hodisalar orasidagi munosabatni ongli tushuna boshlaydi ==== O‘quvchilarning orfoepik malakasi takomillashadi. ++++ O‘quvchilarga o‘zbek tilidan bilim, malaka va ko‘nikma berishning eng samarali shakli? ==== Fakultativ mashg‘ ulotlar. ==== #Hamma javoblar to‘g‘ ri. ==== Sinfdan tashqari ishlar. ==== Individual ishlash. ++++ Yangi bilim berish dars tipining tuzilishi? ==== #Javoblar to‘g‘ ri. ==== Uy vazifasini so‘rash, yangi mavzu bayoni. ==== Grammatik ta’rif va qoidalar ustida ishlash, ularni qaytarish. ==== Materialni mustahkamlash, uyga vazifa berish. ++++ Yangi qabul qilingan DTSga ko‘ra ona tili fani bo‘yicha o‘quvchilarda qanday kompetensiyalarni shakllantirish asosiy maqsad qilib belgilandi? ==== #Nutqiy va lingvistik kompetensiya. ==== Axborotlar bilan ishlash va kommunikativ kompetensiya ==== Lingvistik va kommunikativ kompetensiya. ==== O‘z-o‘zini rivojlantirish va kommunikativ kompetensiya. ++++ Ta’lim tizimiga yangicha yondashuv asosida paydo bo‘lgan, “to compete” so‘zidan kelib chiqqan bo‘lib, “musobaqalashmoq”, “raqobatlashmoq”, “bellashmoq” degan ma’nolarni bildiruvchi, so‘zma-so‘z tarjima qilinganda “musobaqalashishga layoqatlilik” ma’nosini bildiruvchi so‘zni toping. ==== Kommunikativlik. ==== Innovatsion texnologiya. ==== #Kompetensiya ==== Interfaol metod ++++ “Bizning asosiy vazifamiz – yoshlarning o‘z salohiyatini namoyon qilishi uchun zarur sharoitlar yaratish, zo‘ravonlik g‘oyasi "virusi" tarqalishining oldini olishdir. Buning uchun yosh avlodni ijtimoiy qo‘llab-quvvatlash, uning huquq va manfaatlarini himoya qilish borasidagi ko‘p tomonlama hamkorlikni rivojlantirish lozim, deb hisoblaymiz”. Ushbu fikr manbasini aniqlang. ==== #Sh.Mirziyoyevning BMT Bosh Assambleyasining 72-sessiyasida nutqi. ==== Sh. Mirziyoyevning “Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini ta'minlash – yurt taraqqiyoti va xalq farovonligining garovi” mavzusidagi ma'ruzasi ==== O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2011-yil 20-maydagi «Oliy ta'lim muassasasining moddiy-texnika bazasini mustahkamlash va yuqori malakali mutaxassislar tayyorlash sifatini tubdan yaxshilash chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi Qarori. ==== O‘zbekiston Recpublikasining 2016-yil 14-sentabrdagi «Yoshlarga oid davlat siyosati to‘g‘risida»gi Qonuni. ++++ “Hozirgi tez o‘zgarayotgan globallashuv davrida o‘zbek tili va adabiyotining o‘ziga xos betakror xususiyatlari, tarixiy taraqqiyoti, uning bugungi holati va istiqboli bilan bog‘liq masalalarni chuqur o‘rganish, bu borada olib borilayotgan ilmiy tadqiqot ishlari samaradorligini kuchaytirish, ta`lim-tarbiya tizimining barcha bo‘g‘inlarida o‘zbek tili va adabiyoti fanini o‘qitishning hamda ushbu soha bo‘yichа yuqori malakali kadrlar tayyorlashning sifatini tubdan oshirish maqsadi” ko‘zda tutilgan hujjat – bu... ==== #O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2016-yil 13-maydagi PF-4947-sonli farmoni. ==== “Ta’lim tizimini isloh qilish haqida”gi Qonun. ==== “O‘zbek tilining asosiy imlo qoidalarini tasdiqlash to‘g‘risida”gi Qaror. ==== O‘zbek maktablarida ona tili ta’limi konsepsiyasi. ++++ Til hodisalarini ajratish maktab “Ona tili” o‘quv fanida qo‘llaniladigan atamalarning ma’nosini tushunishdan tortib, o‘rganilayotgan til materiallarini kuzatish yoki o‘zaro qiyoslash asosida o‘xshash va farqli tomonlarini aniqlash, mustaqil ravishda umumlashmalar hosil qilishgacha bo‘lgan barcha jarayonlarni o‘z ichiga oladigan o‘zbek tili o‘qitishning o‘ziga xos tamoyili to‘g‘ri berilgan javobni toping. ==== #Ona tilini o‘qitishda o‘quvchilarni til hodisalarini ajratishga o‘rgatish tamoyili. ==== Ona tili kursi bo‘limlaridagi bo‘g‘lanish va boshqa fanlar bilan o‘zaro aloqani ta’minlash tamoyili. ==== O‘quvchilar tafakkurini o‘sishiga erishish tamoyili. ==== Til-me’yor va nutq mutanosibligi tamoyili. ++++ Y.A.Komenskiyning “Mashg‘ulotlarni shunday o‘tkazish kerakki, unda keyin o‘rganiladigan hodisa oldingi o‘rganilganlarga asoslansin, hozirigisi keyingilarni o‘rganishda mustahkamlansin” degan fikri o‘zbek tili o‘qitishning qaysi prinsiplari uchun asos bo‘ladi? ==== #Tizimlilik va izchillik tamoyili ==== Ilmiylik va tushunarlilik tamoyili. ==== Ko‘rsatmalilik tamoyili. ==== Ona tili kursi bo‘limlaridagi bo‘g‘lanish va boshqa fanlar bilan o‘zaro aloqani ta’minlash tamoyili. ++++ O‘zbek tili o‘qitishning umumdidaktik prinsiplari qaysi javobda to‘liq va to‘g‘ri berilgan? ==== #Ta’lim va tarbiya uyg‘unligi, ilmiylik va tushunarlilik, tizimlilik, izchillik, mustaqillik va faollik, ko‘rsatmalilik, onglilik o‘quvchilarga individual munosabatda bo‘lish prinsiplari. ==== “Til-me’yor-nutq mutanosibligi” prinsipi ==== O‘zbek tilini o‘qitish orqali o‘quvchilar tafakkurini o‘stirish ==== Ona tili kursi bo‘limlari orasidagi bog‘lanish va boshqa fanlar bilan o‘zaro aloqani ta’minlash ++++ Kompetensiya tarixini necha davrga ajratish mumkin va ular qaysilar? ==== #Uch bosqich, 1960-1970-yillar, 1970-1990-yillar, 1990- va keyingi yillar. ==== Ikki bosqich, 1970-1990-yillar, 1990- va keyingi yillar. ==== Ikki bosqich, 1960-1990-yillar, 1990- va keyingi yillar. ==== Uch bosqich, 1970-1980-yillar, 1980-1990-yillar, 1990- va keying yillar. ++++ Fonetika, grafika, orfoepiya, orfografiya, leksika, grammatika va uslubiyatga oid bo‘lgan elementlar qaysi kompetensiya elementlari sanaladi? ==== #Lingvistik kompetensiya. ==== Nutqiy kompetensiya. ==== Sotsiolingvistik kompetensiya. ==== Pragmatik kompetensiya. ++++ O‘quvchilarda kompetensiyalarni shakllantirishga yo‘naltirilgan o‘quv dasturi bo‘yicha 2017-2018-o‘quv yilidan qaysi sinf darsliklari nashr qilindi? ==== 6-7-sinf darsliklari ==== 4, 5-sinf darsliklari ==== #2, 4, 6, 7-sinf darsliklari ==== 8, 9-sinf darsliklari ++++ Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi elementlari to‘g‘ri ko‘rsatilgan qatorni toping. ==== #Mediamanbalar (radio, televizor, internet va boshqalar)dan zarur ma’lumotlarni izlab topa olish, saralash, saqlash, ulardan samarali foydalana olish, ularning xavfsizligini ta’minlash ko‘nikmalarini egallash. ==== Darslikdan ma’lumotni saralash, umumlashtirish, o‘zini o‘zi mustaqil va ijodiy rivojlantirish, hayot davomida mustaqil o‘qib-o‘rganish, mustaqil qaror qabul qila olish. ==== Kundalik faoliyatda turli jadvalli ma’lumotlarni o‘qiy olish, aniq hisob-kitoblarga asoslangan holda shaxsiy, oilaviy va iqtisodiy rejalarni tuza olish. ==== Radio, televizor, internetlardan zarur ma’lumotlarni izlab topa olish, saralash, saqlash, hisob-kitob qila olish, undan foydalanish. ++++ “Ta’lim metodi” atamasiga qaysi qatorda to‘g‘ri ta’rif berilgan? ==== Tabiat, ijtimoiy hayot hodisalarini bilish, tadqiq qilish usuli, faoliyat, harakatning yo‘li, usuli yoki qiyofasi, shakli, ko‘rinishi. ==== Biror ishni maqsadga muvofiq o‘tkazish metodlari, usullari, yo‘llari majmuasi. ==== Biror narsa, hodisa, jarayonni o‘rganish yoki amalga oshirish uchun qo‘llash lozim bo‘lgan usullar majmuasi. ==== #O‘qituvchining o‘quvchilar bilan muntazam qo‘llaydigan, o‘quvchilarga o‘z aqliy qobiliyatlarini va qiziqishlarini rivojlantirish, bilim va ko‘nikmalarni egallash hamda ulardan amalda foydalanish imkonini beruvchi ish usuli. ++++ O‘quvchi o‘quv topshirig‘ini egallangan bilimlarga asoslangan holda yoki berilgan namunaga qarab bajaradi. O‘quvchi muayyan andaza asosida harakat qilishi qaysi metodning o‘ziga xos xususiyati sanaladi? ==== #Qayta xotirlash metodi ==== Tadqiqot (ijodiylik) metodi ==== Muammoli bayon qilish metodi ==== Qizman izlanuvchanlik metodi ++++ Narsalarning o‘zi, predmetlar, turli jonivorlarning mulyajlarini ko‘rsatish ko‘rgazmalilik prinsipining qaysi turiga xos? ==== Illustratsiya metodi ==== Demonstratsiya metodi ==== #Tabiiy ko‘rgazmalar metodi ==== Muammoli-izlanish tipidagi metodlar ++++ Differensial ta’limning asosiy xususiyati nimada? ==== #Ta’limni o‘quvchilarning individual xususiyatlariga moslab tashkil etilishi ==== O‘quvchilarning oldiga ma’lum bir muammoni qo‘yish, uni birgalikda yechish va tegishli xulosani chiqarish; ==== O‘quvchilarning tafakkuri va xotirasiga mo‘ljallab tashkil qilingan, asosini o‘quv topshiriqlari tashkil etadi; ==== Zarur bilimlarni o‘qituvchi o‘z so‘zlari bilan aytib berishi, zarur o‘rinlarda o‘quvchilar e’tiborini ko‘rgazmali qurollarga qaratish ++++ Ta‘lim maqsadini amalga oshirish uchun o‘quv jarayonini optimallashtirish, o‘quvchilarning bilish va tarbiyaviy sohalarini rivojlantirish, o‘rganish faoliyatini boshqarishga qaratilgan ta’lim turi qaysi javobda berilgan? ==== Muammoli ta’lim ==== Izohli-ko‘rgazmali ta’lim. ==== Differensial ta’lim. ==== #Modulli ta’lim. ++++ Javoblarning qaysi birida mashqning ta’rifi to‘g‘ri va to‘liq berilgan? ==== #Mashq - o‘rganilgan bilimlarni turli o‘quv sharoitiga tatbiq etish yo‘li ==== Mashq - bilim va malakalarni mustahkamlash yo‘li ==== Mashq – bilim va malakalarni nazorat etish yo‘li ==== Mashq – bilim va malakalarni takrorlash yo‘li ++++ “Mashq insonni epchil, mohir, barcha narsadan xabardor, hamma narsaga qiziquvchan, har qanday ishga yaroqli kishi qilib yetishtiradi”. Ushbu fikr muallifini toping. ==== #Y. Komenskiy. ==== Ozbel. ==== Disterverg. ==== F. Sossyur. ++++ “Savodli ta’lim” asari muallifi berilgan qatorni aniqlang. ==== #Munis Xorazmiy ==== A.Navoiy ==== A.Avloniy ==== M.Behbudiy ++++ Darsga qo’yiladigan umumiy talablar qaysi javobda keltirilgan? ==== Ta`limiy va tarbiyaviy talab ==== Didaktik talablar ==== Psixologik va gigienik talablar ==== #A, B, C. ++++ Didaktik maqsadga ko’ra ona tilidan dars turlari to’g`ri ko’rsatilgan javobni aniqlang. ==== Yangi mavzu o’rganiladigan, aralash darslar, umumlashtiruvchi dars, ta`limiy bayon darslari ==== #Yangi mavzuni o’rganish, bilimni mustahkamlash, bilimlarni hisobga olish darslari, aralash darslar ==== Til dalillarini kuzatish, takrorlash, umumlashtirish, yangi mavzuni o’rganish ==== Tekshirish darsi, umumlashtirish darsi ++++ Qaysi metodlar o`quvchilarning mustaqil fikrlashini taqozo etadi? ==== Bayon qilish va tushuntirish metodi ==== #Yarim izlanishli muammoli metod ==== Induktsiya metodi, suhbat metodi ==== Deduksiya metodi ++++ Qaysi metod orqali o’quvchi tayyor qoida – ta`rif bilan tanishadi va uning mohiyatini til dalillari asosida ochadi? ==== Induktsiya metodida ==== #Deduktsiya metodida ==== Analiz-sintez metodida ==== Mustaqil ish metodida ++++ Grammatik tushunchalarning samarali o’zlashishini ta`minlaydigan metodik shartlar qaysi javobda berilgan? ==== O’quvchilar aqliy faoliyatini faollashtirish, tushunchani ko’rgazmali o’rganish ==== O’quvchilarda so’z va gapga lingvistik munosabatni o’stirish ustida maqsadga yo’naltirilgan ishlar, yangi tushunchani ilgari o’rganilgan tushunchalar tizimiga kiritish ==== Ayrim til kategoriyalari bog`lanishining mohiyati yangi til kategoriyasini o’rganish jarayonida ochish ==== #A, B, C ++++ Agar bilimni shakllantirish xarakteriga asoslanilsa, grammatik mashqlar qanday guruhlarga bo’linadi? ==== Leksik-morfologik mashqlar va analitik mashqlar ==== #Morfologik mashqlar va sintaktik mashqlar ==== Sintetik mashqlar va leksik mashqlar ==== Taqqoslash va umumlashtirish mashqlari ++++ Matn mazmunga mos otni qo’yish, qaysi kelishik ekanini ko’rsatish talab etilsa, bu qanday mashq turiga kiradi? ==== Analitik mashq ==== Sintetik mashq ==== #Leksik-morfologik mashq ==== Sintaktik mashq ++++ So’zlarning morfemik tarkibi ustida ishlashda o’qituvchining vazifalari qaysi javobda to’g`ri berilgan? ==== #O’quvchilar so’zlarning leksik ma`nosi va morfemik tarkibi bir-biriga bog`liqligini bilib olishi uchun eng qulay sharoit yaratish, shu asosda ularning lug`atiga aniqlik kiritishga maqsadga muvofiq rahbarlik qilish ==== O’quvchilarga kontekstda aniq qo’shimchali so’zlardan ongli foydalanishni o’rgatish ==== A va B ==== O’quvchilar bilimini tekshirish, so’z turkumlariga asosiy e`tiborni qaratish. ++++ So‘z yasovchi qo‘shimchani ongli o‘zlashtirishning birinchi guruh mashqlari qaysi javobda berilgan? ==== #Matndan asosdosh so‘zlarni topish, ularning ma’nosidagi farqni aytish ==== Har xil so‘z yasovchi qo‘shimcha qo‘shish bilan hosil bo‘lgan bir xil asosli so‘zlarning ma’no jihatdan farqini qiyoslash ==== Bir so‘z yasovchi qo‘shimchani har xil so‘zlarga qo‘shishdan hosil bo‘lgan so‘zlarda so‘z yasovchi qo‘shimchaning ma’nosini qiyoslash ==== Matnni leksik-grammatik va leksik-stilistik jihatdan tahlil qilish ++++ Ona tili darslariga qo’yiladigan umumiy talablar berilgan javobni aniqlang. ==== Ta’limiy va tarbiyaviy talab ==== Didaktik talablar ==== Psixologik va gigienik talablar ==== #Barcha javoblar to’g`ri ++++ Didaktik maqsadga ko’ra ona tilidan dars turlari to’g`ri ko’rsatilgan javobni belgilang. ==== Yangi mavzu o’rganiladigan, aralash darslar, umumlashtiruvchi dars, ta’limiy bayon darslari ==== #Yangi mavzu o’rganiladigan darslar, bilimlarni mustahkamlovchi darslar, nazorat darslari, umumlashtiruvchi darslar, mustahkamlovchi darslar ==== Til dalillarini kuzatish, takrorlash, umumlashtirish, yangi mavzuni o’rganish ==== Tekshirish darsi, umumlashtirish darsi ++++
==== #So`zlarning tarkibiy qismlarini belgilash va ma`nosini taqqoslash usuli ==== So`z ma`nolarini taqqoslash va ularni sharhlash ==== So`zlarni belgilarga ko`ra guruhlash usuli ==== Grammatik atamalar ma`nosi bilan tanishtirish usuli ++++ Maktabda o’quv predmeti sifatida tilni o’rganish tizimi berilgan javobni belgilang. ==== Asosan grammatikaga leksika bog`lab o`rgatiladi ==== #Tilni o`rgatishda uning barcha tomonlarining, ya`ni fonetikasi, leksikasi, so’z yaslishi va grammatikasi (morfologiya va sintaksis)ning o’zaro ichki bog`lanishiga asoslaniladi ==== Morfologiya asosida tilning barcha bo`limlari o`rgatiladi ==== Matn asosida barcha tilga oid ma`lumotlar beriladi ++++ “So`z” mavzusida o`quvchilar qanday yaxlit tushunchani egallashiga e`tibor qaratiladi? ==== So’zning talaffuzi, leksik ma`nosi, morfologik tarkibini yaxlit tushunishlariga diqqat qaratiladi ==== So’zning talaffuzi, leksik ma`nosi, grammatik tarkibini, yasalishini yaxlit tushunishlariga diqqat qaratiladi ==== So’zning talaffuzi, leksik ma`nosi, morfologik tarkibini, yasalishini yaxlit tushunishlariga diqqat qaratiladi ==== #So`zning talaffuzi, leksik ma`nosi, morfologik tarkibi, grammatik belgilari, yasalishi, nutqda ishlatilishi va yozilishini yaxlit tushunishlariga diqqat qaratiladi ++++ “Gap” mavzusida o`quvchilar qanday yaxlit tushunchani egallashiga e`tibor qaratiladi? ==== Gapning grammatik belgilarini tushuntirishga diqqat qaratiladi ==== Gapning talaffuzi, grammatik tarkibini yaxlit tushuntirishga diqqat qaratiladi ==== So’zning talaffuzi, leksik ma`nosi, morfologik tarkibini, yasalishini yaxlit tushunishlariga diqqat qaratiladi ==== #Nutqda gapning til birligi sifatidagi vazifasini tushuntirish va o’quvchilarda og`zaki va yozma nutqlarida gapdan maqsadga muvofiq foydalanish ko’nikmasini shakllantirishga diqqat qaratiladi ++++ O`qituvchi faoliyati bilan bog`liq metodlarni belgilang. ==== #Bilimlarni tayyor holda bayon etish metodlari, bilimlarni muammoli yo`l bilan bayon qilish metodlari ==== Qayta xotirlash, qisman izlanuvchanlik va izlanishga asoslangan metodlar ==== Tushuntirish metodi o`qituvchi faoliyati bilan bog`liq ==== B va C ++++ O`quvchi faoliyati bilan bog`liq metodlarni belgilanag. ==== Bilimlarni tayyor holda bayon etish metodlari, bilimlarni muammoli yo`l bilan bayon qilish metodlari ==== #Qayta xotirlash, qisman izlanuvchanlik va izlanishga asoslangan metodlar ==== Tushuntirish metodi o`quvchi faoliyati bilan bog`liq ==== A va C ++++ “Yengil adabiyot”, “O’qish kitobi”, “Qiroat kitobi” nomli kitoblar muallifi kim? ==== Furqat ==== Cho’lpon ==== A.Fitrat ==== # H.Niyoziy ++++ Qisman izlanuvchanlik metodining xususiyati berilgan qatorni belgilang. ==== O’qituvchining o’quvchilar oldiga ma’lum bir muammoni qo’yishi va ularning mustaqil aqliy faoliyat ko’rsatishlarini ta’minlash orqali bu muammoni hal qilishga kirishishi ==== O’quvchi oldidagi muammoni ona tilining qonun-qoidalari asosida izlanish orqali yechishi nazarda tutiladi ==== #O’qituchi dars jarayonida ma’lum o’quv muammosini qo’yadi, o’quvchi muammoni mustaqil hal qilishda o’qituvchining tushuntirishidan foydalanadi ==== O’quvchi muayyan andoza asosida harakat qiladi ++++ Fonetikada tovushlarning qaysi xususiyati o`rgatiladi? ==== #Talaffuz qilinish usuli, ovoz va shovqinning ishtiroki, hosil bo`lish o`rni, ==== Talaffuz qilinish usuli, bo’g`in hosil qilish - qilimaslik xususiyati, bo`g`in, urg`u. ==== Ovoz va shovqinning ishtiroki, bo’g`in hosil qilish xususiyati ==== Ovoz va shovqinning ishtiroki, bo’g`in hosil qilish-qilimaslik xususiyati, nutqning fonetik bo`linishi ++++ “Binar” so`zining ma`nosi nima? ==== # “qo`sh”, “ikki” lotincha ==== ma’ruza qilaman ==== bellashmoq ==== bahs-munozara ++++ Metod va metodika atamalariga berilgan izohni aniqlang. ==== #Metod - bilish va tadqiqot yo‘li, nazariya, ta’limot. Metodika biror ishni amalga oshirish metodlari va usullarining yig‘indisi. ==== “Metodika” (yun. “metodike”) biror ishni bajarish, amalga oshirish, ado etish metodlarining, usullarining yig‘indisi yoki o‘qitish usullari haqidagi ta’limot. ==== “Metod” yunoncha “metodos” so‘zidan olingan bo‘lib, “bilish va tadqiqot yo‘li”, “nazariya”, “ta’limot” kabi ma’nolarni bildiradi. ==== “Metod” yunoncha “metodos” so‘zidan olingan bo‘lib, “bilish va tadqiqot yo‘li”, “nazariya”, “ta’limot” kabi ma’nolarni bildiradi. ++++ Vosita so‘zning ma’nosi izohlangan qatorni belgilang. ==== #“Vosita” – arabcha so‘z bo‘1ib, o‘rta, o‘rtadagi; chora, tadbir, usul degan ma’noni bildiradi. ==== “Vosita” – arabcha so‘z bo‘1ib, o‘rta, o‘rtadagi ma’nolarini bildiradi. ==== “Vosita” – arabcha so‘z bo‘1ib, chora, tadbir, usul degan ma’noni bildiradi. ==== “Vosita” – lotincha so‘z bo‘1ib, tadbir degan ma’noni bildiradi. ++++ Ona tili o‘qitish metodikasining vazifasi qaysi qatorda berilgan? ==== O‘quvchilar og‘zaki va yozma nutqining to‘g‘ri shakllanishiga g‘amxo‘rlik qiladi. ==== Boshlang‘ich sinf o‘quvchilarining nutqini o‘stiradi. ==== Amaliy fan sifatida o‘quvchiga ta’lim va tarbiya berish vazifasini bajaradi. ==== #Nimani o‘qitish kerak? Qanday o‘qitish kerak? Nega xuddi mana shunday o‘qitish kerak? savollariga javob beradi. ++++ Nimani o‘qitish kerak? savoliga javob bo‘lgan qatorni aniqlang. ==== Interfaol usullarni qo‘llagan holda o‘qitish metodini ishlab chiqadi. ==== Eng foydali metodlarni ilmiy nuqtai nazardan o‘rganish, tanlangan metodlarni asoslash, tavsiyalarni eksperimentdan o‘tkazish. ==== #Ta’lim mazmunini ishlab chiqadi, dastur, darslik va qo‘llanmalar yaratib beradi, ularning samaradorligini tekshiradi. ==== Ta’lim metodlarini, usullari, ish turlarini, yozma ishlar, mashqlar tizimini ishlab chiqadi. ++++ Ona tili o‘qitish metodikasi bog‘liq bo‘lgan fanlar: ==== Pedagogika, didaktika, psixologiya, falsafa, tilshunoslik. ==== Adabiyotshunoslik, arxeologiya. ==== #Pedagogika-psixologiya, umumiy pedagogika, psixolingvistika, falsafa, didaktika. ==== San’atshunoslik, etnografiya. ++++ Qaysi qatordagi ergashgan qo`shma gap qismlari ko`makchili qurilma yordamida bog`langan? ==== #Olim kishilar har yerda hurmatlidir, shuning uchun ilim olish ilinjida bo`l. ==== Misralarda so`zlar gavhar kabi yonadi, go`yo yangi ranglar bilan porlaydi. ==== Aytar so`zingni bilib ayt, chunki u o`z boshingga balo bo`lishi mumkin. ==== Odob shunday tojki, u aqlli, farosatli odamlar boshini bezaydi. ++++ Ko‘nikma bu - ... ==== #Egallangan tajribalar asosida muayyan faoliyatni amalga oshirish qobiliyati ==== O‘quvchilar egallashi zarur bo‘lgan bilimlar tizimi ==== Muayyan harakatlarni bajarish va boshqarish jarayonlarining avtomatlashuvi ==== O‘quvchilar egallashi zarur bo‘lgan nazariy ma’lumotlar ++++ Didaktik vositalarga nimalar kiradi? ==== Axborot vositalari. ==== #Tarqatma materiallar, muayyan fanni o‘qitishda zarur bo‘lgan jihozlar, ko‘rgazmalar. ==== Kompyuterli texnik vositalar. ==== Modellar, maketlar vositalar. ++++ Ona tili o‘qitish metodikasiga ilmiy asos bo‘ladigan fanlar... ==== #Fonetika va fonologiya, leksika, frazeologiya, so‘z yasalishi va etimologiya, morfologiya va sintaksis, uslubiyat, orfoepiya, orfografiya, grafika. ==== Fonetika, leksika, so‘z yasalishi, morfologiya, sintaksis, etnografiya, orfografiya. ==== Fonetika, leksika, leksikografiya, grammatika, arxeologiya, orfografiya. ==== Fonetika, grafika, orfoepiya, leksikologiya, grammatika, dialektologiya, uslubiyat, didaktika. ++++ Ona tili o‘qitish tamoyillarini toping. ==== Til materiyasiga e’tibor berish, til ma’nolarini tushunish. ==== Imloviy sezgirlikni o‘stirish. ==== Sezgirlikni o‘stirish, so‘zning lug‘aviy ma’nosini tushunish. ==== #Nutq organlarining o‘sishiga, nutq malakalarining to‘g‘ri rivojlanishiga e’tibor berish, til ma’nolarini tushunish, tilga sezgirlikni o‘stirish, nutqning ifodaliligiga baho berish, og‘zaki nutqni yozma nutqdan oldin o‘zlashtirish. ++++ Eksperiment o‘z vazifasiga ko‘ra... ==== Darslik, dastur, qo‘llanmalarning muvofiqligi, foydaliligi, samaradorliligini tekshiradi. ==== Ko‘rgazma va tavsiyalarning samaradorligini aniqlaydi. ==== #Yangi metod, yangi darsliklarning muvofiqligini, metod va qo‘llanmaning qay darajada foydaliligini, muvofiqligi va samaradorligini aniqlaydi. ==== Metodlarning muvofiqligi, foydaliligi, samaradorligini aniqlaydi. ++++ Empirik metod nimalarni aniqlash uchun tatbiq etiladi? ==== Hozirgi fanlarga oid masalani aniqlash maqsadida. ==== Masalaning metodik asosini aniqlash maqsadida. ==== Masala tarixini aniqlash maqsadida. ==== #Ilg‘or o‘qituvchilar tajribasini o‘rganish va baholash, ommalashtirish, o‘quvchilarni o‘qitish jarayonini kuzatish, o‘qituvchi va o‘quvchini faoliyatini aniqlash uchun. ++++ Ona tili o‘qitish metodikasining metodologik asosini nima tashkil etadi? ==== Tilning mavjudligi. ==== #Borliqni bilish nazariyasi. ==== Barcha qonun-qoidalar. ==== Lug‘at boyligi. ++++ O‘zbekiston Respublikasining “Ta’lim to‘g‘risida”gi qonuni qachon qabul qilingan? ==== 2019-yil. ==== #2020-yil. ==== 2018-yil. ==== 2017-yil. ++++ Pedagogik texnologiya - o`quv texnologiyasi – o`quv jarayonining samaradorligini ta`minlaydigan yo`l-yo`riqlar bilan bog`liq bilimlar majmuasidir, deb yangi ta`rif bergan olim kim edi? ==== #Yapon olimi Sakamoto. ==== Rus olimi Redozubov. ==== O`zbek metodist olimi A.G`ulomov. ==== Pedagogika fanlari doktori M.Asqarova . ++++ Nutqiy kompetensiya elementlari to‘g‘ri ko‘rsatilgan qatorni toping. ==== O‘qish, so‘zlash, yozish ==== Fikrni o‘g‘zaki bayon qilish, yozish ==== #Tinglab tushunish, o‘qish, so‘zlash, yozish ==== Tinglash, yozish va o‘qish, yod olish ++++ Ona tili darslari bilim, ko`nikma, malakalarni shakllantirish shakliga ko`ra qanday turlarga ajratiladi? ==== #An`anaviy darslar va noan`anaviy darslar. ==== Noan`anaviy darslar. ==== Konferensiya darsi. ==== Ekskursiya darsi ++++ Didaktik maqsadga ko’ra ona tilidan dars turlari to’g`ri ko’rsatilgan javobni belgilang. ==== Yangi mavzu o’rganiladigan, aralash darslar, umumlashtiruvchi dars, ta’limiy bayon darslari. ==== Tekshirish darsi, umumlashtirish darsi. ==== Til dalillarini kuzatish, takrorlash, umumlashtirish, yangi mavzuni o’rganish. ==== #Yangi mavzu o’rganiladigan darslar, bilimlarni mustahkamlovchi darslar, nazorat darslari, umumlashtiruvchi darslar, mustahkamlovchi darslar. ++++ Ko`p ma`noli so`zlarning ma`nosini izohlashning eng samarali usulini belgilang. ==== Omonimini toptirish. ==== Rasmini ko`rsatish. ==== Taqqoslash. ==== #Gap tuzish. ++++ Lug`at ustida ishlashda qanday metodik usullardan foydalaniladi? ==== #Taqqoslash va sharhlash usuli. ==== So`zlarni kuzatish usuli. ==== So`zlarni to`g`ri talaffuz qildirish usuli. ==== Gap tuzish usuli. ++++ “Nuqtalar o‘rniga qavs ichidagi ot yasovchi qo‘shimchalardan tegishlisini qo‘ying va so‘zlarni ko‘chiring”. Ushbu topshiriq mazmuniga ko‘ra lingvistik mashqlarning qaysi turiga mansub? ==== #Grammatik mashqlar ==== Orfografik mashqlar ==== Leksik mashqlar ==== Fonetik mashqlar ++++ Imlo qoidalari uchun poydevor bo`luvchi vositani aniqlang . ==== #Grammatik nazariya. ==== Fonetika. ==== Imloviy malaka. ==== Grafik tamoyil. ++++ Ona tili darslariga qo`yiladigan didaktik talablarni belgilang. ==== #Darsning maqsadi va vazifalarini aniq belgilash; darsning turini va shaklini belgilash; o‘quvchilarning mavzuni tushunib olishlarini ta’minlovchi o‘quv materiallari ustida ishlash metod va usullarini tanlash; o‘quvchilarning bilimini nazorat qilish va baholash shakllarini aniqlab olish. ==== O‘quvchilarining idrok etish qobiliyatlarini va qiziqishlarini hisobga olish; nutqidagi nuqsonlarga e`tiborli bo`lish. ==== Sinf jihozlarining o‘qitiladigan fanlar mazmuniga mosligi. ==== O‘quv qurollarining massasi. ++++ Ona tili darslariga qo`yiladigan psixologik talablarni belgilang. ==== Darsning maqsadi va vazifalarini aniq belgilash; darsning turini va shaklini belgilash; o‘quvchilarning mavzuni tushunib olishlarini ta’minlovchi o‘quv materiallari ustida ishlash metod va usullarini tanlash; o‘quvchilarning bilimini nazorat qilish va baholash shakllarini aniqlab olish. ==== #O‘quvchilarining idrok etish qobiliyatlarini va qiziqishlarini hisobga olish; nutqidagi nuqsonlarga e`tiborli bo`lish. ==== Sinf jihozlarining o‘qitiladigan fanlar mazmuniga mosligi. ==== O‘quv qurollarining massasi. ++++ Ona tili darslariga qo`yiladigan gigiyenik talablarni belgilang. ==== Darsning maqsadi va vazifalarini aniq belgilash; darsning turini va shaklini belgilash; o‘quvchilarning mavzuni tushunib olishlarini ta’minlovchi o‘quv materiallari ustida ishlash metod va usullarini tanlash. ==== O‘quvchilarining idrok etish qobiliyatlarini va qiziqishlarini hisobga olish; nutqidagi nuqsonlarga e`tiborli bo`lish. ==== #O‘quv qurollarining massasi. Sinf jihozlarining o‘qitiladigan fanlar mazmuniga mosligi. ==== O‘quvchilarning bilimini nazorat qilish va baholash shakllarini aniqlab olish. ++++ Fanda nimani, qanday, qancha o‘rganish; o‘zlashtiriladigan bilimlar hajmi va mazmuni kabi masalalar bilan qaysi fan shug‘ullanadi? ==== #Mеtodika ==== Pеdagogika ==== Uslubshunoslik ==== Falsafa ++++ Fe`l mayllari haqidagi tushunchalarni maustahkamlovchi mashq turini belgilang. ==== Fe`llarning mayllari va zamon qo`shimchalarini qiyoslash-taqqoslash usulida ajratish. ==== #Fe`llarning mayllari va zamon qo`shimchalarini jadvalda ko`rsatish. ==== Fe`llarning mayllari va zamon qo`shimchalarini kuzatish usulida ajratish. ==== Guruhlash usulida ajratish. ++++ MO`Dda ona tilining mazmun-mundarijasiga aloqador muammolar ko`rsatilgan qatorni belgilang. ==== Ona tilini to‘laqonli o‘rganish va o‘rgatishga bo‘lgan ijtimoiy ehtiyojga jiddiy e`tibor qaratilmaganligi. ==== #Ona tilini o‘qitilishida lingvistik kompetensiyani shakllantirish ustuvor bo`lganligi, og‘zaki va yozma nutq malakasini rivojlantirish nazarda chetda qolganligi. ==== Ona tilini o`qitishda izchillik tamoyiliga asoslanildi. ==== Ona tili o`qitishda so`z birikmasi asos qilib olindi. ++++ Shaxsning bilish faolligini oshiruvchi omilni aniqlang. ==== #Mustaqil ishlar didaktikaning asosiy konsepsiyalaridan biri. ==== Muammoli o`qitish didaktikaning asosiy konsepsiyalaridan biri. ==== O`zaro hamlorlik didaktikaning asosiy konsepsiyalaridan biri. ==== Klaster asosida o`qitish didaktikaning asosiy konsepsiyalaridan biri. ++++ O`qituvchi ona tili ma`lumotlarini o`quvchilarga bayon qilishda nimalarga e`tibor qaratadi? ==== #Nutq madaniyatiga. O`quv materialini qat`iy bir reja asosida bayon qilish. Ishontirish va asoslash. ==== Ma`lumotni misollar bilan asoslashga. ==== Til birliklarini tahlilidan nazariyaga o`tishga. ==== O`quv materialini qat`iy bir reja asosida bayon qilishga. ++++ 2020-yil 2-fevralda O`zbekiston Respublikasi Prezidenti SH.M.Mirziyoyev jahon miqyosida “O`qish va uni tushunish sifati” bo`yicha olib borilayotgan tadqiqot dasturini o`rganish bo`yicha ta`lim muassasalariga qanday ko`rsatma berdi? ==== 2021- yildan Pisa va Pirls nazorat dasturida ishtirok etish rejalashtirdi. ==== #Ta`lim sifatini jahon standartlariga javob bera oladigan darajaga ko`tarish o`qitish shakllari, metodlari va usullarini takomillashtirishni taqozo etishi haqida. ==== O`quv resurslarini ishlab chiqish haqida. ==== 2021-yilda 4- sinf o`quvchilarining PIRLS nazoratidan o`tish haqida. ++++ Quyidagi ta`limning qaysi talabiga kiradi? 1) darsning maqsadi va vazifalarini aniq belgilash; 2) darsning turini va shaklini belgilash; 3) darsning vositalarini aniqlash; 4) metod va usullarini tanlash; 5) nazotar qilish va baholash shakllari aniqlab olish. ==== #Didaktik talabi ==== Pedagogik talabi ==== Psixologik talabi ==== Tarbiyaviy talabi ++++ Tovushlarning talaffuzidagi nomuvofiqlikning kelib chiqish sabablarini belgilang. ==== #Adabiy-orfoepik talaffuz me`yorlari, tovushlarning o`zaro ta`siri, sheva (hududlar) ta`siri. ==== Psixologik ta`sir. ==== Tovushlar talaffuzidagi ovoz va shovqinning ishtiroki. ==== Tovushlarning hosil bo`lish o`rni. ++++ Tovushlarning talaffuzidagi nomuvofiqlikning kelib chiqish sabablarini belgilang. ==== #Tovushlarning so`zdagi o`rni, o`quvchilarning nutqiy kamchiliklari. ==== Psixologik ta`sir. ==== Tovushlar talaffuzidagi ovoz va shovqinning ishtiroki. ==== Tovushlarning hosil bo`lish o`rni. ++++ Lug`at ustida ishlash vazifasi berilgan javobni aniqlang. ==== So`zning lug`aviy ma`nosi ustida ishlash. ==== So’zning gap tarkibidagi ma`nosini aniqlashtirish. ==== #So’zning semantikasini, ma’nosini aniqlashtirish; so’zning o’z ma’nosiga ko’ra boshqa so’zlar bilan semantik bog`lanishini, aloqasini ochish; bog`lanishli nutqda so’zning ko`chma ma’nosiga ko’ra boshqa so’zlar bilan bog`lanishini anglashlarish. ==== So`zlarning boshqa so’zlar bilan semantik bog`lanishini aniqlashtirish. ++++ O`quvchilar lug`atini boyituvchi manbalarga kirmaydi? ==== Atrofni o’rab olgan muhit, tabiat, kishilarning hayoti va mehnat faoliyati. ==== Ekskursiya, badiiy adabiyot , matbuot materiallari, radio, televideniye, lug`atlar ==== #Tanisho’lmagan so’z bilan ifodalangan tushunchani tanish bo’lgan so’z bilan ifodalash. ==== Bolalarniig o’yini va o’qish faoliyati, kattalar bilan munosabat. ++++ Yangi qabul qilingan DTSga ko‘ra ona tili fani bo‘yicha o‘quvchilarda qanday kompetensiyalarni shakllantirish asosiy maqsad qilib belgilandi? ==== #Nutqiy va lingvistik kompetensiya ==== Axborotlar bilan ishlash va kommunikativ kompetensiya ==== Lingvistik va kommunikativ kompetensiya ==== O‘z-o‘zini rivojlantirish va kommunikativ kompetensiya ++++ Qanday so‘zlar ismlar atamasi ostida birlashtiriladi? ==== Barcha mustaqil so‘zlar ==== #Egalik, kelishik qo‘shimchalari bilan o‘zgarish xususiyatiga ega bo‘lgan so‘zlar ==== Ot turkumiga mansub so‘zlar ==== Turlanish va tuslanish xususiyatiga ega bo‘lgan so‘zlar ++++ Integral dars mazmunini ko‘rsating. ==== #Bir nechta fanlarga doir tuzilgan dars ==== Dars mavzusi bo‘yicha masalalarni hal etishda o‘quvchilarga oldindan ma’lum rollarni taqsimlash va shu rollarni bajarishlarini tashkil etish darsi. ==== Dars mavzusiga mos o‘yin orqali tashkil etilgan dars ==== Dars mavzusiga mos o‘yin orqali tashkil etilgan dars ++++ Tyutor kim? ==== #Mashg‘ulot uchun tayyorlangan vositalarni amalda qo‘llashga tayyorlash, mashg‘ulot ishtirokchilariga yordam ko‘rsatib turish ==== Masofadan o‘qitish dasturlarini yaratish va bajarilishini ta’minlash. ==== Masofadan ta’lim oluvchi ==== Nazariy ma’lumotlar bilan tanishtiruvchi ++++ Ta’limga sinf-dars tizimini kim olib kirgan? ==== Abu Nasr Forobiy ==== Abdulla Avloniy ==== A. Makarenko ==== #Ya.A. Komenskiy ++++ Kompetentsiyaviy yondashuvga asoslangan davlat ta’lim standarti bo‘yicha malaka talablari nimalardan tarkib topgan? ==== Nutqiy va lingvistik kompetensiya ==== #Bilim, ko‘nikma, malaka, kompetensiya ==== Tayanch o‘quv reja, o‘quv dasturi ==== Baholash tizimi, kompetensiyalar ++++ Ona tili fani 10-sinfda haftasiga necha soat o‘qitiladi? ==== 7 soat ==== #2 soat ==== 3 soat ==== 1 soat ++++ Ona tili fanini o‘qitishning asosiy maqsadi berilgan qatorni aniqlang. ==== Lingvistik bilimlarga ega shaxsni tarbiyalash ==== Og‘zaki va yozma nutqi rivojlangan, madaniyatli shaxsni kamol toptirish ==== #O‘z fikrini og‘zaki va yozma tarzda to‘g‘ri va ravon bayon qiladigan, kitobxonlik madaniyati shakllangan, mustaqil va ijodiy fikrlay oladigan, o‘zgalar fikrini anglaydigan- muloqot va nutq madaniyati rivojlangan shaxsni kamol toptirish ==== Ona tilining keng imkoniyatlaridan unumli foydalangan holda fikrini to‘g‘ri va ravon ifodalaydigan shaxsni tarbiyalash ++++ Yangi o‘quv ma’lumotlari va axborotlarini ikki mutaxassis yoki ishtirokchi nuqtayi nazaridan taqqoslash orqali yoritib berish qaysi metodga xos? ==== #“Binar ma’ruza” metodi ==== “Zinama-zina” metodi ==== “Insert” metodi ==== “T-chizmasi” metodi ++++ So‘z, so‘z birikmasi va gaplarning o‘zaro aloqasini o‘rganuvchi tilshunoslik bo‘limi bu.... ==== #Sintaksis ==== Punktuatsiya ==== Leksikologiya ==== Etimologiya ++++ Bayon qilinayotgan fikirga so`zlovchining xulosasini bildiruvchi so`zlar qanday nomlanadi? ==== undov so`z ==== #modal so`z ==== undalma ==== yuklama ++++ Matn deb nimaga aytiladi? ==== Yozma ravishda bayon qilingan nutq ==== Badiiy asar ==== #Yozma va og‘zaki ravishda bayon qilingan nutq ==== hikoya ++++ Download 0.63 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|
1 2