Davlatning narx siyosatini iste’molchi va ishlab chiqaruvchi yutug’iga ko’ra tahlil qilish. Reja

§ P - monopol narx;
§ MC - marjinal xarajatlar.
Dan beri mukammal raqobat individual firmaning narxlarga ta'sir qilish qobiliyati nolga teng (P = MC), keyin narxning chegaraviy xarajatlardan nisbatan oshib ketishi ma'lum bir firmaning mavjudligini tavsiflaydi. bozor kuchi.
Guruch. 5.11. Monopol va mukammal raqobat sharoitida P va MC nisbati
Gipotetik modeldagi sof monopoliya sharoitida Lerner koeffitsienti maksimal qiymatga teng L = 1... Bu ko'rsatkich qanchalik yuqori bo'lsa, monopol hokimiyat darajasi shuncha yuqori bo'ladi. Bu nisbat, shuningdek, universal narxlanish tenglamasi yordamida egiluvchanlik koeffitsienti bilan ham ifodalanishi mumkin:
(P -MC) / P = -1 / Ed.
Biz tenglamani olamiz:
L = -1 / Ed,
bu erda Ed - firma mahsulotlariga talabning narx egiluvchanligi.
Monopol xokimiyat va jamiyat faravonligi


Reja:


1. Monopol hokimiyat
2. Monopoliyaning iqtisodiy
3. Monopol jamiyat faravonligi


Monopol hokimiyat. Firma monopol hokimiyatga ega bo’ladi, qachonki u o’zining sotadigan tovari narxiga ta’sir qilaolsa, ya’ni o’zgartiraolsa. Monopol hokimiyat darajasi ushbu tovar o’rnini bosuvchi tovarning mavjudligi va tovarning bozordagi ulushi bilan belgilanadi. Monopol hokimiyatga ega bo’lish uchun firmaning sof monopolist bo’lishi shart emas. Firma mahsulotiga bo’lgan talab chizig’i raqobatlashgan bozordagiday garizontal bo’lmasdan, pastga yotiq bo’lishi kifoyadir. Agar talab chizig’i pastga yotiq bo’lsa, firma taklif hajmini oshirib yoki kamaytirib, mahsulot narxini o’zgartirishi mumkin.
Umumun olganda monopolist narxni nazorat qilishidan yutuqqa ega bo’ladi. Monopolistning taklifi raqobatlashgan bozor taklifiga ko’ra kam bo’ladi, tovar narxi esa, raqobatlashgan narxga nisbatan yuqori bo’ladi (monopol narx chekli xarajatdan yuqori).
Tovarlarni monopol narxda sotilishi jamiyat xarajatini ko’paytiradi, aholining turmush darajasiga salbiy ta’sir ko’rsatadi. Nima uchun deganda, ushbu tovarni sotib oluvchilar ko’proq pul sarflaydi, shu tovarni sotib oluvchilar soni ham kamayadi. SHuning uchun ham monopoliyaga qarshi qonun, bozorlarni monopoliyaga aylantirishga yo’l qo’ymaydi.