Dehqonobod tumani tarixi. Arxeologiya yodgorliklari. Dehqonobod tumani obyektlari

Arxeologiya yodgorliklari[
Tumanda jami 33 ta arxeologiya yodgorligi davlat muhofazasiga olingan.

	Obyekt toʻliq nomi	Obyekt davri	Obyekt manzili	Koʻchmas mulkka boʻlgan huquq
1	Dunyotepa	XVI asr	Bogʻchorbogʻ MFY	Davlat mulki. Qashqadaryo viloyati madaniy meros boshqarmasi operativ boshqaruv huquqi asosida
2	Minortepa	XIII asr	Bogʻchorbogʻ MFY	Davlat mulki. Qashqadaryo viloyati madaniy meros boshqarmasi operativ boshqaruv huquqi asosida
3	Tillatepa	XVI asr	Beliboyli MFY	Davlat mulki. Qashqadaryo viloyati madaniy meros boshqarmasi operativ boshqaruv huquqi asosida
4	Xumdontepa	XI—XIII asrlar	Paxtachi MFY	Davlat mulki. Qashqadaryo viloyati madaniy meros boshqarmasi operativ boshqaruv huquqi asosida
5	Chashtepa	XI—XII asrlar	Obirobon MFY	Davlat mulki. Qashqadaryo viloyati madaniy meros boshqarmasi operativ boshqaruv huquqi asosida
6	Gaburdentepa	XII—XV asrlar	Duob MFY	Davlat mulki. Qashqadaryo viloyati madaniy meros boshqarmasi operativ boshqaruv huquqi asosida
7	Qoʻrgʻontepa	XI—XIV asrlar	Bogʻchorbogʻ MFY	Davlat mulki. Qashqadaryo viloyati madaniy meros boshqarmasi operativ boshqaruv huquqi asosida
8	Qoʻrgʻontepa	XI—XVI asrlar	Beliboyli MFY	Davlat mulki. Qashqadaryo viloyati madaniy meros boshqarmasi operativ boshqaruv huquqi asosida
9	Qoʻrgʻon Toshgʻuzortepa	XIV—XVIII asrlar	Beliboyli MFY	Davlat mulki. Qashqadaryo viloyati madaniy meros boshqarmasi operativ boshqaruv huquqi asosida
10	Eshonshayittepa	XI—XIV asrlar	Beliboyli MFY	Davlat mulki. Qashqadaryo viloyati madaniy meros boshqarmasi operativ boshqaruv huquqi asosida
11	Qizlarxon opatepa	XII—XVII asrlar	Oʻzbekiston MFY	Davlat mulki. Qashqadaryo viloyati madaniy meros boshqarmasi operativ boshqaruv huquqi asosida
12	Munchoqtepa	XIII—XIX asrlar	Oʻzbekiston MFY	Davlat mulki. Qashqadaryo viloyati madaniy meros boshqarmasi operativ boshqaruv huquqi asosida
13	Qoʻrgʻontepa	XVI—XVII asrlar	Oʻzbekiston MFY	Davlat mulki. Qashqadaryo viloyati madaniy meros boshqarmasi operativ boshqaruv huquqi asosida
14	Munchoqtepa	IX—XII asrlar	Oʻzbekiston MFY	Davlat mulki. Qashqadaryo viloyati madaniy meros boshqarmasi operativ boshqaruv huquqi asosida
15	Nomsiztepa	IX—XII asrlar	Oʻzbekiston MFY	Davlat mulki. Qashqadaryo viloyati madaniy meros boshqarmasi operativ boshqaruv huquqi asosida
16	Eskiqoʻrgʻontepa	X—XI asrlar	Oʻzbekiston MFY	Davlat mulki. Qashqadaryo viloyati madaniy meros boshqarmasi operativ boshqaruv huquqi asosida
17	Boʻztepa	XII—XVII asrlar	Torqapchiq MFY	Davlat mulki. Qashqadaryo viloyati madaniy meros boshqarmasi operativ boshqaruv huquqi asosida
18	Xoʻjaipoktepa	IX—XII asrlar	Qoʻrgʻontosh MFY	Davlat mulki. Qashqadaryo viloyati madaniy meros boshqarmasi operativ boshqaruv huquqi asosida
19	Qoʻrgʻontepa	IX—XII asrlar	Qoʻrgʻontosh MFY	Davlat mulki. Qashqadaryo viloyati madaniy meros boshqarmasi operativ boshqaruv huquqi asosida
20	Qoʻrgʻonsoyatepa	IX—XIII asrlar	Oʻzbekiston MFY	Davlat mulki. Qashqadaryo viloyati madaniy meros boshqarmasi operativ boshqaruv huquqi asosida
21	Eski-uy qurilish qoldiqlari	XI—XII asrlar	Oʻzbekiston MFY	Davlat mulki. Qashqadaryo viloyati madaniy meros boshqarmasi operativ boshqaruv huquqi asosida
22	Qarashina yodgorligi	IX—XV asrlar	Oʻzbekiston MFY	Davlat mulki. Qashqadaryo viloyati madaniy meros boshqarmasi operativ boshqaruv huquqi asosida
23	Nomsiztepa I	IX—XV asrlar	Oʻzbekiston MFY	Davlat mulki. Qashqadaryo viloyati madaniy meros boshqarmasi operativ boshqaruv huquqi asosida
24	Nomsiztepa II	IX—XIV asrlar	Oʻzbekiston MFY	Davlat mulki. Qashqadaryo viloyati madaniy meros boshqarmasi operativ boshqaruv huquqi asosida
25	Katta Oʻra yodgorligi	XII—XVII asrlar	Koʻkabuloq QFY	Davlat mulki. Qashqadaryo viloyati madaniy meros boshqarmasi operativ boshqaruv huquqi asosida
26	Qoʻrgʻontepa	X—XIII asrlar	Koʻkabuloq QFY	Davlat mulki. Qashqadaryo viloyati madaniy meros boshqarmasi operativ boshqaruv huquqi asosida
27	Koʻkabuloq otatepa	XII—XIV asrlar	Koʻkabuloq QFY	Davlat mulki. Qashqadaryo viloyati madaniy meros boshqarmasi operativ boshqaruv huquqi asosida
28	Dunyotepa	IX—XIII asrlar	Koʻkabuloq QFY	Davlat mulki. Qashqadaryo viloyati madaniy meros boshqarmasi operativ boshqaruv huquqi asosida
29	Qoʻrgʻontepa	X—XVI asrlar	Koʻkabuloq QFY	Davlat mulki. Qashqadaryo viloyati madaniy meros boshqarmasi operativ boshqaruv huquqi asosida
30	Choygultepa	XV—XVII asrlar	Obirobon MFY	Davlat mulki. Qashqadaryo viloyati madaniy meros boshqarmasi operativ boshqaruv huquqi asosida
31	Boyqoʻrgʻontepa	XII—XVII asrlar	Obirobon MFY	Davlat mulki. Qashqadaryo viloyati madaniy meros boshqarmasi operativ boshqaruv huquqi asosida
32	Sochtepa	XVI—XVIII asrlar	Obirobon MFY	Davlat mulki. Qashqadaryo viloyati madaniy meros boshqarmasi operativ boshqaruv huquqi asosida
33	Bozortepa	XII—XVII asrlar	Obirobon MFY	Davlat mulki. Qashqadaryo viloyati madaniy meros boshqarmasi operativ boshqaruv huquqi asosida

Arxitektura yodgorliklari[
Tumanda jami 4 ta arxitektura yodgorligi davlat muhofazasiga olingan.

	Obyekt toʻliq nomi	Obyekt davri	Obyekt manzili	Koʻchmas mulkka boʻlgan huquq
1	Oqsaroy qalʼasi^[4]	1890-yil	Oqrabod QFY	Davlat mulki. Qashqadaryo viloyati madaniy meros boshqarmasi operativ boshqaruv huquqi asosida
2	Sari qoya togʻ^[5]	XVIII asr	Dehqonobod MFY	Davlat mulki. Qashqadaryo viloyati madaniy meros boshqarmasi operativ boshqaruv huquqi asosida
3	Rabot^[6]	1910-yil	Dehqonobod MFY	Davlat mulki. Qashqadaryo viloyati madaniy meros boshqarmasi operativ boshqaruv huquqi asosida
4	Kalta minor masjidi	XVIII asr	Obod MFY	Davlat mulki. Qashqadaryo viloyati madaniy meros boshqarmasi operativ boshqaruv huquqi asosida

Monumental sanʼat yodgorliklari
Tumanda jami 2 ta monumental sanʼat yodgorligi milliy roʻyxatga kiritilgan.

	Obyekt toʻliq nomi	Obyekt davri	Obyekt manzili	Koʻchmas mulkka boʻlgan huquq
1	Mirzo Ulugʻbek haykali	1980-yil	Dehqonobod MFY	Davlat mulki. Qashqadaryo viloyati madaniy meros boshqarmasi operativ boshqaruv huquqi asosida
2	Ikkinchi jahon urushi qatnashchilariga oʻrnatilgan yodgorlik	1980-yil	Dehqonobod MFY	Davlat mulki. Qashqadaryo viloyati madaniy meros boshqarmasi operativ boshqaruv huquqi asosida

Diqqatga sazovor joylar
Tumanda jami 1 ta diqqatga sazovor joy milliy roʻyxatga kiritilgan.

	Obyekt toʻliq nomi	Obyekt davri	Obyekt manzili	Koʻchmas mulkka boʻlgan huquq
1	Xoʻjai pok ota maqbarasi	XVII asr	Qoʻrgʻontosh MFY	Davlat mulki. Qashqadaryo viloyati madaniy meros boshqarmasi operativ boshqaruv huquqi asosida

XULOSA
Tuman hududida archa, zarang, uchqat o’sadi. Past tog’ etaklarida pistazorlar bor. Shuvoq, sho’ra, yantoq, efemerlar o’sadi. Yovvoyi hayvonlardan tuman tog’li qismida qoplon, ayiq, qobon, tog’ echkisi, bo’ri, tulki, jayra, sug’ur va boshqalar uchraydi. Kemiruvchilardan kalamush, sichqon, qushlardan kaklik va boshqalar yashaydi. Aholisi, asosan o’zbeklar, shuningdek, tojik, rus, tatar va boshqa millat vakillari ham yashaydi. Aholining o’rtacha zichligi 1 kilometr kvadratga 24,4 kishi. Shaharliklar 7,4 ming kishi. Xo’jaligining asosini chorvachilik va dehqonchilik tashkil qiladi. Ekin maydoni 47,4 ming gektar, ko’p yillik daraxtzorlar 2,1 ming gektar, yaylovlar 237,4 ming gektar. Yaylovlarda Qorako’l qo’ylari, hisori qo’ylar, Angor zotli echkilar, qoramol, yilqi boqiladi. Dehqonobod tosh kesish kareri, junni qayta ishlash zavodi, konserva tayyorlash tsexi mavjud. Tuman hududidan katta O’zbekiston trakti, G’uzor — Qumqo’rg’on temir yo’l o’tgan. 2000/01 o’quv yilida 88 umumiy ta’lim maktabi, kasb-hunar kolleji, internat litseyi faoliyat ko’rsatdi. Tumanda «Tog’ go’zali» ashula va raqs ansambli, «Ko’ng’irot» folklor etnografik ansambli, 27 kutubxona, 11 qishloq klubi bor. Markaziy kasalxona, 6 qishloq uchastka shifoxonasi, 56 qishloq feldsher-akusherlik shoxobchasi, 7 qishloq vrachlik punkti, 7 dorixona mavjud bo’lib, 650 ga yaqin oliy va o’rta ma’lumotli tibbiy xodim ishlaydi. 1972 yildan «Dehqonobod ovozi» tuman gazetasi chiqadi .
FOYDANILGAN ADABIYOTLAR RO’YHATI.

1. 
   "Dehqonobod tumani" OʻzME. D-harfi^{[sayt ishlamaydi]} Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
   
2. 
   ↑ https://xs.uz/uz/post/dehqonoboddagi-khazina-hudud-izhtimoij-iqtisodij-hayotida-qandaj-rol-ojnamoqda
   
3. 
   ↑ „Moddiy madaniy merosning koʻchmas mulk obyektlari milliy roʻyxatini tasdiqlash toʻgʻrisida Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2019-yil 4-oktabrdagi 846-sonli qarori“. Lex.uz (4-oktabr 2019-yil). Qaraldi: 16-mart 2023-yil.
   
4. 
   ↑ https://uzheritage.org/uz/objects/19116
   
5. 
   ↑ https://uzheritage.org/uz/objects/19117
   
6. 
   ↑ https://uzheritage.org/uz/objects/19118