Декабрь 2020 22-қисм

Vitaminlarning asosiy manbayi o’simliklardir. Vitaminlar organizda sodir bo’ladigan 
kimyoviy reaksiyalarni kuchaytiradi. Organizmning oziq moddalarni o’zlashtirishiga ta’sir 
ko’rsatadi,hujayralarning normal o’sishiga va butun organizmning rivojlanishiga yordam 
beradi,organizmda fermentlar tarkibiga kirib ularning normal ishlashini va faolligini ta’minlaydi. 
Vitaminlar inson organizmida energiya almashinuvida aminokislatalar va yog’ kislatalar 
biosintezida fotoresepsiya jarayonida qon ivishida va qalsiyning o’zlashtirilishida ishtirok etadi.
Inson organizmiga vitamin yetishmaganda insonni mehnat faoliyati pasayadi,organizmning 
kasalliklarga hamda tashqi muhitning noqulay ta’siriga chidamliligi pasayadi.Hozirgi vaqtda 
ko’pgina vitaminlar o’rganilib sintez qilinmoqda.
Vitaminlar 2 turga bo’linadi. Suvda eriydigan: B kompleksi va S, PP, yog’da eriydiganlarga: 
A D E K vitaminlari kiradi. Vitaminlardan tashqari organizmda turli o’zgarishlarga uchrab 
vitaminga aylanadigan moddalar Provitaminlar xam bor. A-(retinol) bu vitamin o’sish rivojlanishda, 

---

8
Декабрь 2020 22-қисм
Тошкент
ko’rish pigmentlarini hosil bo’lishida, terini normal o’sishida muhimdir. A VITAMINI hayvon 
yog’i baliq tuhum sut jigar mahsulotlarida bo’ladi.
D-(ERGAKALSIYFEROL) bu vitamin tuzlar almashinuvi, suyaklanish, kalsiy va fosforni 
so’rilishida ro’l o’ynaydi.bu vitamin baliq yog’ida ikrasida, jigarda bo’ladi va odam tanasi quyosh 
nuri tasirida sintezlanadi.
E-(tokoferol)muskullar va jinsiy bezlar faoliyatida muhimdir.bu vitamin o’simlik yog’larida va 
yashil qismida va kungaboqarda ko’p bo’ladi.
K-(filloxinon) qon ivishi faktori. Ichakda mikroorganizmlar tomonidan sintezlanadi.
C-(askarbin kislatasi) moddalar almashinuvi ayniqsa oqsillar o’zlashtirilishida va to’qimalar 
regeneratsiyasida qatnashadi. C- vitamin qalampir, limon, qaraqat, na’matak mevasi, ko’k piyoz, 
sut va sut mahsulotlarida bor.