Demokratik jamiyatda oilaviy

Nikohdan ajratish sud tartibida ko'riladigan hollar:
• er-xotindan biri nikohdan ajralishga rozi bo'lmasa;
• ular o'rtasida voyaga yetmagan umumiy bolalari bo'lib, ularni kimda qoldirish va ta'minot uchun aliment undirish to'g'risida nizo bo'lsa;
• er-xotin o'rtasida mehnatga layoqatsiz muhtoj er yoki xotinga aliment undirish, birgalikdagi umumiy mulkni bo'lish bo'yicha nizo chiqsa;
Oila kodeksi 39-moddasiga muvofiq ег-xotinni homiladorligi vaqtida va bola tug'ilganidan keyin bir yil mobaynida uning roziligisiz nikohdan ajratish haqida ish qo'zg'atishga haqli emas. Xotin farzand ko'rgandan keyin va bola bir yoshga to'lgandan keyin yana nikohdan ajrashish to'g'risida da'vo bilan murojaat etishga haqli.
FHDYO orqali ajralish:
• voyaga yetmagan bolalari bo'lmagan er-xotin ni­kohdan ajralishga o'zaro rozi bo'lsalar (Oila kodeksi 42-modda);
• sud tomonidan bedarak yo'qolgan deb topilsa;
• sud tomonidan ruhiyati buzilishi (rahiy kasalligi yoki aqli zaifligi) sababli muomalaga layoqatsiz deb topilsa;
• sodir qilgan jinoyati uchun uch yildan kam bo'lmagan muddatga ozodlikdan mahrum qilingan bo'lsa (Oila kodeksi 43-modda);
Nikohdan ajralish to'g'risidagi ariza qabul qilingandan 3 oy o'tgandan keyin ajralish rasmiylashtiriladi.
6. Er-xotin mol-mulkining shartnormaviy tartibi. Amaldagi Oila kodeksiga er-xotinlarning qonuniy mulkidan tashqari II-bo'lim 6-bobda belgilangan er va xotin mol-mulkining shartnomaviy tartibi ham kirib keldi.
Bu qoidaning qonunchilikka kirib kelishining sababi bozor iqtisodiyotini yanada chuqurlashtirish, tadbirkorlikni rivojlantirish va xususiy mulkchilik mavjudligi bilan bog'liq.
Nikoh shartnomasi deb, nikohlanuvchi shaxslarning yoki er-xotinning nikohda bo'lgan davrida va er-xotin nikohdan ajratilgan taqdirda ularning mulkiy huquq va majburiyatlarini belgilovchi kelishuvga aytiladi. Er-xotinning qonuniy mulk tartibining mavjudligi er-xotin nikoh shartnomasini tuzishlari shart emasligini anglatadi.