Denov tadbirkorlik va pedagogika institute “Maktabgacha ta’lim”kafedrasi o’qituvchisi Ermatova Mehriniso Bekmurodovna

O’quv maqsadi tushunarli, aniq, identifikatsiyaga moyil bo‘lishi kerak.
Add title text
Add title text
Add title text
Identifikatsiyalangan o‘quv maqsadini
ifodalashda ishlatiladigan fe’llar, o‘rgatilgan
talaba xatti-harakatini aks ettirishni kerak:
- belgilamoq, guruhlamoq, tuzmoq, ajratmoq,
hisoblamoq, isbotlamoq, soddalashtirmoq,
qismlarga ajratmoq, taqqoslamoq, tizimga
solmoq va boshqalar.
Bunda o‘quv maqsadlarni to‘la tashxislash o‘qitishda esa qayta takrorlanish imkoniyati paydo bo‘ladi. Qayta takrorlanish - bu pedagogik texnologiyaning asosiy majburiy talablaridan biridir.
Click here to add content that matches the title.

№	O‘quv maqsadlarning asosiy toifalari	Umumlashtirilgan o‘quv maqsadlar turi namunalari-talaba
I	Bilish Bu toifa o‘rganilgan materialni konkret faktordan boshlab butun bir nazariyagacha esda saqlash va qayta tiklashni anglatadi.	Ishlatiladigan terminlarni biladi, konkret faktorni biladi, uslublar va jarayonlarni biladi, asosiy tushunchalarni biladi, qoida va tamoyillarni biladi
II	Tushunish Uning ko‘rsatkichi, materialni bir shakldan boshqa shaklga o‘tka­zilishi (ifodaga), materialni interpretatsiyasi (tushuntirish, qis­qa bayoni) yoki hodisa va voqealar­ning kelaja­gini oqibatlarini (natijalarni) bashorat qilish.	Og‘zaki materialni interpretatsiya qiladi, sxema, grafik diagramma­larni interpretatsiya qiladi, og‘zaki materialini materialni matematik ifodaga o‘tkazadi, mavjud materialga asoslanib kelajagini taxminan bashorat qiladi.
III	Qo‘llash. Bu toifa o‘rganilgan materialni konkret sharoitlar­da va yangi vazi­yatlarda qo‘llash ko‘nikmalarani anglatadi. Bunga qoidalar, usul­lar, tushunchalar, qonunlar, tamo­yillar, nazariyalarni qo‘llash kiradi.	Tushunchalar va tamoyillardan yangi vaziyatda foydalanadi. Qonun va nazariyalarni konkret amaliy vaziyatda ishlatadi, usullar va jarayonlarni to‘g‘ri qo‘llashni namoyish etadi
IV	Tahlil Bu toifa o‘rganilgan material tar­kibini bo‘laklarga bo‘lib, uning tu­zilmasini yaqqol ko‘rsa­tish ko‘nik­malarini anglatadi. Bunga butun qismlarini hisoblash, ular orasi­dagi bog‘liqlikni aniqlash yaxshilik tamoyillarini anglash kiradi.	YAshirin tahminlarni belgilaydi. Mantiqiy xatolar va kamchiliklarni ko‘radi, fakt va natija o‘rtasida farqni aniqlaydi, olingan natijalar ahamiyatini baholaydi.
V	Sintez. Bu toifa elementlardan, bo‘lak­lar­dan yangilikka ega bo‘lgan yaxlitlik­ni yaratish ko‘nikmasini anglatadi. Bunday yangi mahsu­lot: ma’ruza ish rejasi, umumlashtirilgan majmua­si bo‘lishi mumkin. Tegishli o‘quv natijalari sxema va tizimlarni tuzishga yo‘naltirilgan ijodiy faoliyatni taqozo etadi.	Hajmi katta bo‘lmagan ijodiy ishlar yozadi. Eksperiment rejasini tuzishni taklif etadi. Bu yoki u muammoni echish rejasini tuzish uchun turli sohalardagi bilimlarini qo‘llaydi.
VI	Baholash. Ushbu toifa bu yoki u o‘rganilgan ma­terialni konkret maqsad uchun baho­lash malakasini anglatadi. Baho­lash aniq mezonlarga tayanishi lozim.	YOzma matn shaklida tuzilgan material­ning mantiqiyligini baholaydi, xulosa­larning mavjud ma’lumotlarga mosligini baholaydi, u yoki bu faoliyat natijasining muhimligini baholaydi

Click here to add content that matches the title.

№	O‘quv maq­sadlari	Fe’llar
	Bilish	Qaytarib aytish .Qayd qilish.Xabar berish ,Nomlamoq, atamoq,YOzmoq
	Tushunish	Dalillar keltirmoq.Almashtirmoq.Aniqlamoq, belgilamoq.Tushuntirmoq
	Qo‘llash	Tadbiq etish.Hisoblab chiqarish.Namoyish etish.Foydalanish, o‘rganish.
	Analiz	Keltirib chiqarish.Ajratib ko‘rsatish.Differensiyalash.Tasniflash Taklif etish
	Sintez	Kashf etish.Umumiylashtirish.Rejalashtirish.Ishlab chiqish
	Baholash	Diagnostikalash.Isbotlash.Asoslash.O‘lchash.Ma’qullash

O‘quv fani bo‘yicha o‘quv maqsadlarni aniqlashtirish bu taksonomiya asosida uch bosqichda o‘tkazish tavsiya etiladi:

• Birinchi bosqichda har bir mavzu bo‘yicha tayanch iboralarni aniqlash lozim. Odatda bu 3…5 tayanch iboralar yoki atamadan iborat. Tayanch iboralar, atamalar, tushunchalar yig‘indichi mavzuning asosiy mazmunini, uning mohiyatini belgilaydi. Bir fan bo‘yicha tayanch iboralar, atamalar, tushunchalarning umumiy soni bir necha o‘nlikdan, bir necha yuztagacha bo‘lishi mumkin.