Denov tadbirkorlik va pedagogika instituti tadbirkorlik va boshqaruv fakultiteti Kampyuter injenering yo'nalishi 5-ki-2022 guruh talabasi Xushboqova Shahnozabonuning Fizika fanidan tayyorlagan taqdimoti

Denov tadbirkorlik va pedagogika instituti tadbirkorlik va boshqaruv fakultiteti Kampyuter injenering yo'nalishi 5-ki-2022 guruh talabasi Xushboqova Shahnozabonuning Fizika fanidan tayyorlagan TAQDIMOTI

Tayyorladi:Xushboqova Sh

Qabul qiluvchi:Tursunov Sh

Mavzu:Gers vebratorlari

Reja

1. Gers haqida tushuncha

2. Elektromagnit to'lqinlar

Gers vibratori, Gers dipoli —uchlarida metall sharlari boʻlgan va sharlar oraligʻiga Rumkorf gʻaltagi ulangan mis sterjen koʻrinishidagi oddiy antenna; G. Gers elektromagnit toʻlqinlarning mavjudligini tasdiqlovchi tajribalarida foydalangan
Gers qoʻllagan vibratorlarning eng kichigining uz. 26 sm boʻlgan; unda 5-YU8 Gs ga teng chastotali toʻlqinlar hosil boʻlgan; bu toʻlqinlarning uzunligi X — 60 sm ga mos keladi
Gers, Xers (Hertz) Genrix Rudolf (1857.22.2, Gamburg - 1894.1.1, Bonn) - nemis fizigi. Elektrodinamika masalalari bilan shug’ullangan, birinchi bo’lib elektromagnit to’lqinlarni kashf etib ( 1888), ularning xossasini tekshirgan. Elektromagnit to’lқinlar va yorug’ik nurlarining o’zaro o’xshashliklarini isbot qilgan, vibrator nazaryasini ishlab chiqqan.
Gers tajribalari J. Maksvell elektromagnit maydon nazaryasini amalda isbot qiladi va ularning amalda qo’llanishini boshlab berdi. U yorug’likning elektr zaryadiga bo’lgan ta'sirini payqadi va shu bilan fotoelektr ҳodisasi ustida tekshirishlar olib borilishiga sabab bo’ldi. Gersning nazariy ishlari ҳarakat qiluvchi jismlar elektrodinamikasidan, Maksvel tenglamalarinin tajribada tekrish va kuch tushunchasini e'tiborga olmaydigan mexanikani tuzishdan iborat.
Elektromagnit to’lqinlar ikkinchi vibratorga yetganda unda elektromagnit tebranishlar
vujudga keladi va uchqunli oraliqda uchqun chaqnashi ro’y beradi . Elektromagnit
to’lqinlarning qayd qilinishi va chaqnash ro’y berishi elektromagnit to’lqinlar energiya
tashishini ko’rsatadi . Gers vibrator va rezonatordan foydalanib , elektromagnit to’lqinlar
boshqa to’lqinlarga xos bo’lgan xususiyatlarga ham ega ekanligini ko’rsatadi .
Elektromagnit toʻlqinlar — vaqt boʻyicha davriy oʻzgaradigan elektromagnit maydon (oʻzaro bogʻlangan Ye elektr va N magnit maydonlar)ning fazoda chekli tezlik bilan tarqalish jarayoni. Oʻzgaruvchi induksiya oqimi uyurma elektr maydonni, u esa, oʻz navbatida, uyurma magnit maydonni uygʻotadi. Tarqalayotgan elektromagnit maydon Elektromagnit toʻlqinlar deyiladi. Elektromagnit toʻlqinlar Koʻndalang toʻlqinlar boʻlib, vakuumda s=3105^ tezlik bilan tarqaladi.
Elektromagnit toʻlqinlar xossalariga u tarqalayotgan muhit sezilarli taʼsir koʻrsatadi. Elektromagnit toʻlqinlar boshqa ixtiyoriy toʻlqinlar kabi sinishi, toʻla ichki qaytishi, dispersiya, interferensiya, difraksiya hodisalariga uchrashi mumkin. Elektromagnit toʻlqinlarning barcha xususiyatlari, ularning uygʻonish va tarqalish qonunlari Maksvell tenglamalari yordamida toʻla tavsiflanadi.
Elektromagnit to'lqinlar quyidagilar bilan tavsiflanadi:
Ko'paytirish uchun ularga moddiy muhit kerak emas:
ular moddiy muhitda va vakuumda tarqaladi.
Ular elektromagnit signallardan kelib chiqadi.
Ular transvers to'lqinlar:
tarqalish yo'nalishi tebranish yo'nalishiga perpendikulyar.
Ular vaqt va makonda davriydir: tebranishlar teng vaqt oralig'ida takrorlanadi.
Vakuumda istalgan chastotadagi elektromagnit to'lqinlarning tarqalish tezligi 3 x 10 ga teng8 Xonim.
To'lqin uzunligi - yunoncha lambda l harfi bilan belgilanadigan to'lqinlar orasidagi ikkita qo'shni tepalik orasidagi masofa.
To'lqinning chastotasi - bu ma'lum bir vaqt uchun tsikllar soni, u Xertzda ifodalanadi, bu soniyadagi tsikllarni anglatadi.
Elektromagnit to'lqinlarning turlari:
Radio to'lqinlari
Mikroto'lqinli pech
Infraqizil to'lqinlar
Ko'rinadigan yorug'lik
Ultraviyole (UV) nur
X-nurlari
Gamma nurlari

E'TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT