Detali pokovkasini qizdirish

1-rasm. To'rli sirtlar turlari 
a) po'lat simdan to'qib qalaylangan; b, v) har xil tеshikli tunukadan yasalgan
Uskunalarning tozalash samaradorligi chigitli paxtaning iflos qo'shilmalari 
miqdoriga qarab o'zgaradi: ular qancha ko‗p bo‗lsa, tozalash vaqtida shuncha ko‗p 
chiqindi ajratiladi. Mayda iflosliklar chigitli paxtadan barabanli va shnekli 
tozalagichlarda yaxshi ajraladi va ularni ajratish uchun tozalash jarayonida chigitli 
paxtani elash yetarli deb hisoblanadi. Shu sababli chigitli paxtani mayda 
iflosliklardan tozalash uchun qoziqli-titkilash uskunalari ishlatiladi. 
Mashina 
ishlaganda 
chigitli 
paxta bo‗lakchalari 
to'rli sirt ustiga urilishi 
natijasida undagi iflos qo‗shimchalar ajraladi va to‗rli sirt teshiklari orqali 
tashqariga chiqib ketadi. 
Ba‘zi tozalagichlarning barabanlarida ikki qator qoziqchalar o‗rnatilgandan 
keyin uchinchi qatorga yaxlit planka o‗rnatilgani uchun bunday tozalagichlar 
qoziq-plankali deb ataladi. Qoziq-plankali tozalagichlarning tozalash samaradorligi 
birmuncha yuqori bo‗ladi, chunki ularda chigitli paxta qoziqchalar bilan titiladi, 
planka esa havo oqimini kuchaytirib, tozalash sifatini yaxshilaydi. 
Chigitli paxtani mayda iflosliklardan tozalash uchun ishlatiladigan uskunalar paxta 
tozalash korxonasining quritish-tozalash bo‗limiga, tozalash bo'limiga va har bir 
jinning ta‘minlagichiga o‗rnatiladi. Chigitli paxtadan mayda iflosliklarni ajratish 
uskunalari pnevmatik, pnevmamexanik va mexanik tizimlarga bo'linadi. 

---

5 
Mayda iflosliklarni ajratish uskunalari texnologik qatorda o‗rnatilish joyiga qarab 
shaxsiy va qatorli, ish qismlarining chigitli paxtaga ta‘siri jihatidan bir ta‘sirli va 
qayta ta‘sirli, ish qismlarining soniga qarab bir barabanli va ko‗p barabanli, 
konstruksiyasi bo'yicha esa barabanli va shnekli xillarga bo'linadi. 
Hozirgi kunda paxta tozalash sanoati korxonalarida chigitli paxtani mayda 
iflosliklardan tozalashda, asosan, SCH—02; 1XK rusumli qoziqchali barabanli 
tozalagichlar va YN178 qoziqchali qismlar ishlatilmoqda.
Ishlash jarayoni quyidagicha: chigitli paxta ta‘minlash valiklari (1) ustiga 
o‗matilgan shaxtaga tushiriladi. Bir-biriga qarshi aylanuv- chi ta‘minlash valiklari 
chigitli paxtani qoziqchali barabanga bir tekis uzatadi. Qoziqchali baraban, o‗z 
navbatida, chigitli paxtani titkilab, to‗rli sirt ustidan olib o‗tadi va ikkinchi 
barabanga uzatadi. Shu tartibda chigitli paxta hamma barabanlardan o‗tib, mayda 
iflosliklardan tozalanadi. Ajratilgan iflosliklar barabanlar tagidagi to‗rli sirt teshik- 
lari orqali chiqindilar bunkerlarining qiya devorlari bo'ylab pastga tushadi va 
pnevmatransport bilan so‗rib olinadi. Tozalangan chigitli paxta esa uskunadan 
chiqarilib, keyingi texnologik jarayonga uzatiladi.