Detallarning tashqi silindrik yuzalari va ularga ishlov berish usullari

SCIENTIFIC PROGRESS
 
VOLUME 2 ǀ ISSUE 2 ǀ 2021 
ISSN: 2181-1601
Uzbekistan
 
www.scientificprogress.uz
  
Page 1134
– markazlash; 
– qirqib tushirish; 
– rifleniya nakatlash 
Tokarlik guruxidagi dastgohlarda ishlov berishda detal markazga o‘rnatiladi yoki 
patronga va planshaybaga maxkamlanadi. Kalta silindrik detallar, pokovkalar, 
shtampovkalar va quymalar 3 quloqli patronlarga maxkamlanadi va ayrim hollarda 4 
quloqli patronlar qo‘llanilishi mumkin. Yirik o‘lchamli detallar, asosan, 4 quloqli 
patronlarga mahkamlanadi. 
Bikirligi past bo‘lgan vallarni (ya`ni diametrining uzunligiga nisbati 12 bo‘lgan) 
tokarlik dastgohlarida ishlov berishda lyunetlardan foydalaniladi. Lyunetlar ikki xil 
qo‘zg‘aluvchan va qo‘zg‘almas bo‘lishi mumkin. Qo‘zg‘almas lyunet dastgoh 
staninasiga, qo‘zg‘aluvchan lyunet esa karetkasiga o‘rnatiladi. Qo‘zg‘aluvchan lyunet 
bevosita keskich bilan izma-iz boradi va ishlov berilgan yuza lyunetning quloqlariga 
tayanib boradi. Agar ishlov berilayotgan yuzaning boshqa yuzaga nisbatan o‘qdoshligini 
ta`minlash talab etilsa, lyunet keskichdan oldinda (ilgari ishlov berilgan yuzaga) 
joylashgan yuzaga o‘rnatiladi. 
Yuqori tezlikda yo‘nishda lyunetning quloqlari sezilarli ishqalanishni hosil qiladi, 
ishqalanishni kamaytirish maqsadida ular aylanuvchi roliklarga almashtiriladi. 
1-rasm. Pog‘onali valga ishlov berish sxemasi 
Vallarni va boshqa aylanish detallarning tashqi yuzalarini yo‘nish ikki bosqichdan 
iborat: xomaki (dastlabki) va tozalab (yakuniy) ishlov. Хоmаki yo‘nishdа qo‘yimning 
kаttа qismi оlinаdi, ishlоv bеrish kаttа kеsish chuqurligidа, surishning kаttа qiymаtidа 

---

SCIENTIFIC PROGRESS
 
VOLUME 2 ǀ ISSUE 2 ǀ 2021