Dielektrik materiallar haqida tushuncha reja

Elektr texnika, radiotexnika, elektronika va xalq xo’jaligining boshqa sohalarida polimerlardan ko’p sonli turli xil mahsulotlar ishlab ciqariladi. Yuqori molekulyar birikmalarning yuzta, mingta va undan ko’p atomlarning o’zaro kovalent bog’lanishidan vujudga kelgan molekulasi makromolekula deyiladi. Aksariyat tabiiy va sintetik polimerlarning makromolekulalari takrorlanadigan bir xil atomlar guruh – elementar halqalardan tashkil topadi. Bunday makromolekulaga ega birikmalar polimerlar deb ataladi. Polimerlarni sintez qilishda ishlatiladigan quyi molekulyar birikmalar monomerlar deyiladi. Tabiiy qatron o’simlik va biogen birikmalaridan tashkil topgan organik moddadir. Tropik o’simliklarda tabiiy qatron ko’p bo’ladi. U past haroratda amorf holatda bo’lib, qizdirilganda avvaliga yumshab, plastik so’ngra esa suyuq holatga o’tadi. Elektr texnikada ishlatiladigan tabiiy qatron suvda erimaydi, ammo spirtda, efirda va o’zi bilan kimyoviy tabiati bir xil bo’lgan organik erituvchilarda yaxshi eriydi. To’qimachilik materiallari tarkibi tolalardan iborat xom-ashyoga maxsus ishlov berish orqali olinadi. Elektr izolyatsiyada tola sim va shnur yuzasiga o’rab yoki to’qib chiqiladi. Elektr mashina va apparatlarning asosiy izolyatsiyasini tashqi mexanik ta’siridan himoya qilishda ham tasma va gazlama matolar ishlatiladi.

Elektr izolyatsiya plyonkalari yupqa va egiluvchan material bo’lib, ular har xil kenglikda va qalinlikda tayyorlanadi. Plyonkalarning elektr va mexanik xossalari yaxshi bo’lganligi sababli, ulardan kondensator, elektr mashina va apparat, kabellar ishlab chiqarishda foydalaniladi. Plyonkalar ekstruziya, quyish va puflab chiqarish usullari orqali tayyorlanadi. Egiluvchan plyonkalar yuqori molekulyar massali chiziqli polimerlardan tayyorlanib, egiluvchanlikka materialga plastifikator qo’shish yoki harorat ta’sirida polimer molekulalarini ma’lum yo’nalishga burish orqali erishiladi. Suyuq kristallar. Suyuq kristallar ma’lum darajadagi qovushqoqlik, optik, elektrik va magnit xossalariga ega bo’lgan organik birikmalardir. Bu suyuqliklarning harorat o’zgarishiga sezgirligi yuqori bo’lib, bunda ular o’z rangini o’zgartiradi. Elektronika sohasida suyuq kristallardan yupqa plyonka olish maqsadida foydalaniladi.