Difraksiya va interferensiya Ishning maqsadi

Frenel zonalari deb, to`lqinlar frontidagi shunday sohalarga aytiladiki, 
bunda ikki qo`shni sohadan kelayotgan to`lqinlar qo`shilganda, bir‐birini 
kompensatsiyalaydi. Kuzatilayotgan nuqtadan har bir zona chetigacha 
bo`lgan masofalar farqi /2 ga teng.
To`lqin sirtining d elementar yuzasidan chiqayotgan va bu yuzadan r 
masofada joylashgan kuzatish nuqtasidagi elektromagnit to`lqinning (EMT) 
elektr maydon kuchlanganligi dE quyidagiga teng
dE K
a 
0
 d
cos( t kr
0
)
r
bu yerda
a
0
ko`paytuvchi
d yuzacha joylashgan joydagi yorug`lik to`lqini
amplitudasi bilan aniqlanadi, K koeffitsient d yuzachaga o`tkazilgan normal 
bilan kuzatish nuqtasi yo`nalishi orasidagi burchakka bog`liq, k = 2 / ‐ to`lqin 
soni.
Bunday formula garmonik to`lqinning ixtiyoriy nuqtaviy manbasi 
uchun o`rinlidir.
Ekranga parallel biror L masofadagi chiziqda bir‐biridan d masofada 
joylashgan ikkita (1 va 2) nuqtaviy manbalardan (rasmga qarang) kelayotgan 
to`lqinlar interferensiyasida ekranda maksimum kuzatilishi uchun mazkur 
nuqtaga kelayotgan to`lqinlarning yo`llar farqi r to`lqin uzunligiga karrali 
bo`lishi lozim: r = m (m=0,1,2,...).

---

 
 
 
 
 
 
 
O‘qituvchidan o‘lchashlarni bajarish uchun ruxsat oling.
O`lchash usuli va tartibi:
1. Sichqoncha kursorini spektr liniyalaridagi vertikal chiziqqa olib keling, 
sichqonchaning chap tugmasini bosib turib, vertikal chiziqni siljiting va 
sizning brigadangiz uchun 1‐jadvalda keltirilgan 
1
to`lqin uzunligi son 
qiymatini o`rnating. 
2. Yuqoridagi tartibda sichqoncha yordamida tirqishlar orasidagi masofa 
regulyatori surilmasini siljitib, minimal qiymatni o`rnating d = 1 mm. 
Nolinchi va birinchi maksimumlar orasidagi X
MAX
masofani ekrandagi 

---

shkala yordamida o`lchab, 2‐jadvalga yozing. Tirqishlar orasidagi d 
masofani har safar 3 mm dan oshirib borib X
MAX
ning yana 9 ta qiymatini 
o`lchang. 
3. Brigadangiz uchun 1‐jadvalda keltirilgan to`lqin uzunligining yangi son 
qiymatini o`rnatib, yuqorida ko`rsatilgan o`lchashlarni takrorlang va 
natijalarni 3,4,5 jadvallarga yozing.