«digital technologies in modern education: current trends and development factors in philology and pedagogy»

Сентябрь-Октябрь 2021
8-9-қисм
«ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМДА РАҚАМЛИ ТЕХНОЛОГИЯЛАР: ФИЛОЛОГИЯ ВА ПЕДАГОГИКА 
СОҲАСИДА ЗАМОНАВИЙ ТЕНДЕНЦИЯЛАР ВА РИВОЖЛАНИШ ОМИЛЛАРИ»
Ҳалқаро савдода товар биржалари ва савдо уйларини аҳамияти катта бўлади.Товар 
биржаси бир ёки бир неча хил товар билан улгуржи савдо сотиқни амалга оширувчи тижорат 
корхонаси, бозор иқтисодиёти инфратузилмасининг ажралмас қисми бўлиб, корхона ва 
ташкилотлар ўртасидаги олди сотди алоқаларини олиб боради.Товарларни биржада савдо 
қилиш одатдаги бозорда олиб бориладиган савдо каби амалга оширилади.Харидор товарни 
кўргандан кейин,сифати ва бошқа кўрсаткичларига қараб унга баҳо қўйилади.Бундан 
ташқари товарларнинг намунасини ярмаркага ёки улгуржи бозорга қўйиш орқали ҳам савдо 
қилинади.
Улгуржи савдода савдо уйларининг таъсир доираси ва аҳамияти катта.Савдо уйлари 
шахсий тижорат корхоналарининг янги авлоди бўлиб,товар биржаларига нисбатан замонавий 
маркетинг шароитига кўпроқ мослашган.Савдо уйлари стандарт бўлмаган товарлар, ҳар 
хил озиқ овқат маҳсулотлари,қишлоқ хўжалик хом ашёлари ва бошқа товарлар бўйича савдо 
қилишга яхшироқ мослашган.Йирик тайёрлов ташкилотлари сифатида маҳсулотларни катта 
ҳажмда камайтирилган нархда сотиб олиш мумкин.Савдо уйларининг афзалликлари улар 
чиқарадиган акциянинг паст баҳолиги билан характерланади.
Истеъмол бозори конюктурасида бўлаётган реал ўзгаришларни мониторинг килиб 
борадиган ташкилотларни ташкил қилиб , уларни савдо килинадиган давлатларда фаолиятини 
ташкил қилиш, минтақа ва ички бозорларда фоалиятини йўлга қўйиш,мониторинг 
натижаларини ижтимоий тармоқларда ёки махсус сайтлар, мобил иловалар ташкил қилиб 
доимий равишда янгилаб бориш керак бўлади. Сотишга олиб кетилаётган товарлар суғурта 
қилиниши,юкни олиб кетаётган транспорт воситаларини онлайн режимда GPS ёрдамида 
кузатиб бориш имконияти ҳам яратилиши керак.Шунда қанча вақтдан кейин истемол 
бозоридаги ҳолат қандай бўлишини олдиндан прогноз қилиш имкони пайдо бўлади, 
қолаверса транспорт воситаси ҳайдовчиларини соғлиги ва хавфсизлиги назорат қилиб 
борилади. Пандемия шароитида ҳайдовчиларини соғлигини ҳимоя қилиш учун уларни 
шахсий ҳимоя воситалари,бир марталик резина қўлқоплар,тиббий ниқоб ва антисеаптик 
воситалар билан таъминлаш ўта муҳим ҳисобланади. Хизматдан фойдаланувчилар учун
CALL- центрлар ташкил этилиши эса кўрсатиладигин хизматдан фойдаланувчилар учун 
хизматни осонлаштиради ва сифатини яхшилаб боришга имкон беради. Сотиладиган 
маҳсулот ёки кўрсатиладиган хизматларни соҳалар ва тармоқлар бўйича ажратиб чиқиш эса 
кўрсатиладиган хизматдан фойдаланишни осонлаштиради.Натижада истеъмол бозорлари 
ўртасидаги нарх, талаб ва таклифнинг ҳолатини автоматик аниқлаш имкони яратилади, узоқ 
масофага товар етказишда сотувчиларнинг зиён кўриб ишлаши ва бошқа салбий ҳолатларнинг 
олди олинади. Ҳудди шу нарсани ички бозорда ва савдо шахобчалари,супермаркетлар 
орасида ҳам ташкил қилиш истеъмолчига арзон ва сифатли маҳсулот олиш, хизматлардан 
фойдаланиш имконини беради.
Ҳозирги вақтда бутун дунёда CIVID-19 пандемияси туфайли келиб чиқган иқтисодий 
инқироз шароитида бу каби хизматларни йўлга қўйиш ҳам иқтисодий, ҳам ўзини-ўзи 
яккалаш,яъни изоляция қилиш талабига тўлиқ жавоб беради.
Хулоса қилиб айтадиган бўлсак мамлакатимизни жаҳон бозоридаги рақобатбардошлигини 
оширишда рақамли иқтисодиёт ва замонавий ахборот технологиялар жуда кўплаб
имконият эшикларини очади,биз юқорида бунинг айрим томонларини кўриб чиқдик 
холос. Барча имкониятлардан унумли фойдалансак мамлакатимиз миллий бойлиги 
кўпайиб,халқимизнинг фаровонлиги учун хизмат қилади. Савдо соҳасида эса рақобатбардош 
товарлар ишлаб чиқариш ва хизматлар кўрсатишга олиб келади, уларни нархини сезиларли 
даражада пасайтиришга эришилади. Халқимиз истемол кувватини ошириб, уларни ҳаёти 
фаровонлигини оширишга хизмат қилади. Ишлаб чиқариш ҳаражатларини камайтиришга 
эришилади , бу эса товар ва хизматлар нархини камайтириб, экспорт ҳажмини оширишга 
олиб келади.Экспорт ҳажмининг ошиши эса мамлакатга валюта киримини кўпайтиради , бу 
эса ўз навбатида халқимиз фаровонлигига хизмат қилади.