Dilmurod quronov a d a b iy o t s h u n o s L ik k a k ir ish oliy va o ‘rta maxsus ta'lim vazirligi

hijo (-) ikki moraga (v v ) teng deb qaralgan. Shuning o‘ziyoq 
metrik she’r tizimida misralardagi bo‘g‘inlar soni turlicha bo‘lsa-da, 
ulaming talaffuz vaqti teng bo‘lganligini va ayni shu narsa izometriyani 
(izoxroniya asosida) ta’minlaganini ko'rsatadi. Sharq she’riyatida 
yetakchi o‘rin tutgan aruz ham metrik sistemaning bir ko‘rinishidir.
Sillabik she’r tizimida misralardagi bo‘g‘inlar miqdorining tengligi 
o‘lchov asosi sanalib, bu tizim bo‘g‘inlari sifat jihatidan sezilarli 
farqlanmaydigan 
tillarga 
xosdir. Masalan, o‘zbek tilida bo‘g‘in cho‘ziq- 
qisqaligi jihatidan (mas., arab tilidagi singari) sezilarli farq qilmaydi, 
urg‘u ham turg‘un (asosan, so‘z oxirida) xarakterga ega. Shuning 
uchun ham sillabik she’r tizimi o‘zbek tili xususiyatlariga ko‘proq 
muvofiq keladi - she’riyatimizda qadimda (mas., folklor) va hozirgi 
kunda barmoqning yetakchilik qilishi shu bilan izohlanadi. Sillabik 
she’r sistemasi polyak, serb va xorvat she’riyatlarida ham yetakchi 
o‘rin tutadi. Shu o'rinda she’r tizimi tilning tabiatiga mos boMishi

---

zarurligining yorqin misolini keltirib o‘tish joiz. Rus she’riyatida polyak 
she’riyati ta’sirida XYIII asrgacha sillabik she’r tizimi qo'llangan. 
Urg‘usi turg‘un boMgan bu tizim urg‘u o‘mi muqim boMmagan rus 
tili tabiatiga mos emas edi, shu bois ham u rus she’riyatida uzoq 
yashay olmadi.
Tonik she’riyatda misralardagi urg‘ular miqdori oMchov asosi 
qilib olinadi. Ya’ni bu tizimda misralardagi bo‘gMnlar miqdori 
ahamiyatsiz, urg‘ular miqdori teng boMsa kifoya. Bilasizki, so‘zlar 
turli bo‘gMnlardan tarkib topadi, ulaming ayrimlari urg‘u olmaydi. 
Demak, tonik she’ming misralari bir-biridan keskin farqlanishi, tashqi