Dinshunoslik fanining funksiyalarini sanash

1-Mavzu :

1. 
   Dinshunoslik fanining funksiyalarini sanash:
   Dinshunoslik fanining asosiy funksiyalari quyidagilardir: a. Dinshunoslik va
   madaniyatning o'qitishishi: Dinshunoslik fanlari o'quvchilarga diniy ma'rifatni o'rgatish
   uchun ishlatiladi. Bu, qur'on, hadislar, islom tarixi va boshqa diniy mavzularni o'rgatishni
   o'z ichiga oladi.
   b. Diniy qoidalarni tushuntirish: Dinshunoslik fani, o'quvchilarga diniy qonunlarni,
   amallarni va voqealarni tushuntirish uchun foydalaniladi.
   c. Diniy tadqiqotlar va analizlar: Dinshunoslik fanida diniy matnlar, hadislar, tafsirlar va
   boshqa ilmiy manbalardan olingan ma'lumotlar analiz qilinishi va izlanishi uchun
   ishlatiladi.
   d. Diniy fikr-mavzularning izlanishi: Dinshunoslik fani, diniy fikr-mavzularni izlash va
   ularga oid ma'lumotlarni o'qitish uchun muhimdir.
   2. Dinshunoslik sohalari qaysilar?
   Dinshunoslik, o'z ichiga turli sohalarni o'z ichiga oladi, masalan: a. Islom dinshunosligi:
   Bu o'z ichiga Islom dinini o'rganishni o'z ichiga oladi. Bu dinshunoslik tafakkurini qur'on,
   hadislar, tafsir va boshqa islomiy manbalardan olingan ma'lumotlar boyicha
   rivojlantiradi.
   b. Xristian dinshunosligi: Dinshunoslik fanida Xristian dinini o'rganish va izlashga
   qaratilgan darslar mavjud.
   c. Yahudi dinshunosligi: Dinshunoslik sohasida yahudi dinini o'rganish va izlash uchun
   darslar olib boriladi.
   d. Boshqa dinshunosliklar: Boshqa dinshunosliklar, masalan, hinduizm, budizm, sikhizm
   va boshqalar, ham o'rganiladi.
   3. Sharqda dinshunoslik qanday taraqqiy etgan?
   Sharqda dinshunoslik tarixi bo'yicha qisqacha: Sharq, bir nechta barqaror
   dinshunoslikning o'rta boshi bo'lib kelgan joy hisoblanadi. Sharqda diniy o'qitish, ilmiy
   tadqiqotlar va fikr-mavzularning o'qitilishi va tushuntirilishi uchun ko'plab imkoniyatlar
   bor. Dinshunoslikning mustaqil fani sifatida taraqqiy etib kelmoqda.
   Xususan, diniy manbalar, kitoblar, maktablar va o'quv markazlari sharqda keng
   tarqalgan. Dinshunoslikni o'rganish uchun yangi texnologiyalar va o'quv vositalari
   yaratilmoqda.
   Sharqda ishlab chiqarilayotgan tadqiqotlar va maqolalar diniy mavzularni o'rganish va
   izlashga yordam bermakda. Bu, dinshunoslikni o'qitish va tushuntirishning yanada
   o'zgarishi va rivojlanishi uchun muhimdir.
   4. G'arb dinshunosligining o'ziga xosligi nimalarda?
   G'arb dinshunosligi o'ziga xos, ularning tarixiy, ijtimoiy va siyosiy kontekstiga ega.
   Boshqa maydonlarda ko'rinmaydigan yoki kamroq ko'rinadigan maxsus xususiyatlarga
   ega:
   a. Razionalizm: G'arb dinshunosligi, akliy tafakkur, rivojlanmish falsafiy o'qitish va ilmiy
   tadqiqotlarga asoslangan. Dinshunoslikning fikr-mavzulari akliy ravishda izlanadi.
   b. Laiklik: G'arb davlatlari ko'plab holatda diniy va siyosiy hayotni ajratishga chidamlar.
   Bu "diniy va davlat munosabatini tuzatish" prinsipi asosida amal qiladi.
   c. Protestantizm va sekulyarizm: Protestantizm g'arb dinshunosligining o'zining bir
   qismini shakllantiradi. G'arbning ko'plab qismlarida sekulyarizm, diniy g'oyalar va
   taassubdan chiqarilishi uchun rivojlanadi.
   d. Ilmiy tadqiqot: G'arbda dinshunoslikni o'rganish va izlash uchun ilmiy tadqiqotlar,
   shuningdek, arxeologiya va tarixiy maqolalar juda muhimdir.
   5. Zamonaviy dinshunoslikning shakllanishi qachondan boshlandi?
   Zamonaviy dinshunoslikning shakllanishi tarixiy jarayonlarni o'tkazgan, lekin katta
   qismlarda zamonaviy o'zgarishlar o'tgan XX asrning ortalaridan boshlandi. Bu
   o'zgarishlar orasida:
   a. Dinshunoslikning modernizatsiyasi: XX asrning o'rtalaridan boshlab, dinshunoslikning
   modernizatsiyasi, aqliy yondashuvlar va ilmiy tadqiqotlar bilan birga sodir bo'ldi.
   b. Laik va demokratik qoidalar: Bir qator g'arb davlatlari diniy va siyosiy hayotni ajratish
   uchun laik va demokratik qoidalarni qo'llaydi.
   c. Interdinshunoslik munosabatlar: Zamonaviy dinshunoslik, turli dinlarni o'rganish va
   ularga odob-ahloq qilish uchun interdinshunoslik munosabatlarga e'tibor qaratadi.
   d. Yordamchi vositalar: Internet va kommunikatsiya vositalari zamonaviy
   dinshunoslikning rivojlanishiga ko'p yordam bermoqda, chunki ularga diniy manbalar,
   ilmiy darslar va maqolalar tez olib borilmoqda.
   Zamonaviy dinshunoslikning shakllanishi regional, jinsiy, etnik va ijtimoiy ko'rsatkichlar
   asosida o'zgaradi, ammo bu o'zgarishlar ko'p o'z vaqt talab qiladi va yangi
   ko'rsatkichlarga mos kelishi uchun zamonga va tadqiqotlarga ixtisoslashgan
   mutaxassislar va o'qutuvchilarning qo'llanilishi shart.
   
2.