Диплом лойиҳаси бўйича тушунтириш хати

2.4. Бетон қоришмани тайёрлаш жараёнини ҳисоблаш.
Ишлаб чиқариш жараёнида бетон қоришмаси бетонқоригичларда тайёрланади [2,3,4,5]. Шу сабабли барабаннинг фойдали ҳажми 1,7 м³ (1700 л) бўлган бетонқоригичнинг битта қоришмаси учун бетон қоришмаси ташкил этувчиларининг дозасини аниқлаймиз.
Олинадиган бетон миқдорининг чиқиш коэффициентини қуйидаги формула орқали топамиз.

Ҳажми 1500 л бўлган барабанда қорилиши мумкин бўлган бетон қоришмасининг миқдори 1700·0,69=1173 л. Бир қоришмага сарф бўладиган компонентлар миқдори:
Ц=
С=
К=
Ш=

Массаси бўйича нисбатларда ифодалаймиз:

Ц:К:Ш= : : =1:2,81:6,2
Бетон қоригичнинг 1 соат давомидаги қоришмалар сони қуйидаги формула орқали топилади (бир соатлик цикллар сони).
(2,12)
Бу ерда t_ц-қоришмани тўла тайёрлаш учун кетган вақт, сек.
t_ц= t_ю+ t_а+ t_б (2,13)
τ_ю=15 сек.-бетон қоригични юклаш вақти; τ_а160 сек.-бетон қоришмани қориш учун кетган вақт, топшириқ бўйича берилади; τ_б=40 сек.-бетонқоригични бўшатиш учун кетган вақт. τ_ц=15+160+40=215 сек.
У ҳолда
Бетонқоригичнинг бир соатлик иш унумдорлиги қуйидаги формула орқали топилади, м³/соат.
П_с=V_б·β_ц·n (2,14)
Бу ерда V_б-бетонқоригичнинг ҳажми, β-чиқиш коэффициенти (β=0,69). У ҳолда П_с=V_б·β_ц·n=1,7·0,69·17=19,9 м³/соат.


1.5. Korxonaning ish rejimini asoslash

1992 yil 8 dekabrda qabul qilingan O’zbekiston Respublikasi qomusiga asosan ishchi va xizmatchilarning haftalik ish vaқti 41 soatdan oshmasligi kerak. Ishchi va xizmatchilar uchun kechasi ishlash vaқti qisqartirilgan. Shu bilan birga haftada dam olish kunlari va maosh to’lanadigan mehnat ta’tili joriy hilingan.

Korxonadagi texnologik jarayonlarni va ishchilar sonini to’g’ri hisoblash uchun sexning ish rejimini tanlash kerak. Sexning ish rejimi yillik ish sutkalar soni va sutkalik smena soni bilan tavsiflanadi (belgilanadi). Yig’ma beton va temirbeton buyumlari va qurilmalari ishlab chiqaruvchi korxonalar, zavod va kombinatlarda ish sutkalari quyidagicha qabul qilinadi:
-hisobiy yillik ish sutkasi – 262;
-temir yo’l transporti bilan xom ashyo va magsulotlarni tashish – 365;
-sutkalik ish smena soni (issiqlik bilan ishlov berilmaydigan bo’lsa)–2;
- issiqlik bilan ishlov beriladigan bo’lsa – 3;
Xom ashyo va tayyor magsulotlarni qabul qilish va jo’natish jarayonidagi sutkalik smena soni;
- temir yo’l transporti bilan – 3;
- avtomobil transporti bilan – 2;
Asosiy texnologik uskuna va jigozlar uchun ishlab chigarishning agregat potok, konveyer, kasseta va stend usullar qo’llanilganda yillik ish fondi vaqti quyidagicha qisoblanadi:
S=K_f·N_n (1.1)
Bu erda K_f-texnologik uskunalardan foydalanish koeffistienti, K_f=0,94.
N_n-bir yillik ish kunlari, soni, N_n=262;
Loyihalanayotgan korxonaning ish haftasi besh kunlik bo’lsin. Unda ikki smenadagi ish soatlari 16 s va uch smenadagi ish soatlari 23 s bo’ladi. Aniqlangan ish rejimlari bo’yicha ma’lumotlarni jadval 1.2. ga kiritamiz.

Korxonaning ish rejimi

Jadval 1.2

№	Asosiy stexlar	Bir yildagi kunlar soni	Sutka-dagi smenalar soni	Smenada-gi ish soatlari	Yillik fond ish vaқti, soat	Koeffistient, Kf	Ҳisobiy yillik fond ish vaқti, soat
1	Beton қorish stexi	262	2	8+8	16x262=4192	0,943	4192x0,94=3950
2	Armatura stexi	262	2	8+8	4192	0,943	3950
3	Қuyish stexi	262	2	8+8	4192	0,943	3950
4	Issiқlik bilan ishlov berish kame-rasi	262	3	23	6026	0,943	5680