Dirijyor va kompozitor shermat yormatovning hayoti va ijodi

MEHNATLARI MUKOFOTLANGANDA…
Shunday tantanavor safarlardan so‘ng 1982 yilda Sh.Yormatovga A.P.Berlyand tavsiyasiga ko‘ra Hukumat tomonidan “O‘zbekistonda xizmat ko‘rsatgan artist” unvoni beriladi. 1994 yili Mustaqilligimizning 4 yilligida Hukumat qarori bilan O‘zbekiston Respublikasi Ma’naviyat va ma’rifat markazi raisining 1-o‘rinbosari etib tayinlashgan. Bu lavozimda Sh.Yormatov 5 yil faoliyat yuritadi. Ish jarayonida ko‘plab konferensiyalarda nutq so‘zlaydi, o‘z yo‘lida bardavom turadi.
O‘sha davrni qahramonimiz quyidagicha eslaydi…
“Odatiy darslardan so‘ng, ko‘proq ijodimni kechki vaqtda qilar edim. Yangi qo‘shiq ustida ijod qilib o‘tirsam Prezident devonidan qo‘ng‘iroq bo‘ldi. Men haqimdagi ma’lumotlarni so‘rab bo‘lgach, - Sizni uyingiz bormi, nega shu mahalgacha ishxonangizdasiz?, - deb savolga tutishdi. Men – hozir bir qo‘shiqni tugatib olay, keyin ketaman – deganimda, -Qoyil, sizday fidoyi insonlar borligidan xursandmiz, ertaga ertalab soat 10:00 da Prezident devoniga kelasiz, deb go‘shakni qo‘yishdi. Xavotirim oshib, qayerda noto‘g‘ri so‘z aytdim, biron sahnadan turib naxotki birovning shaxsiyatiga tegadigan gap aytgan bo‘lsam, bo‘lishi mumkin emas, deb uyga borgach, qanday tong orttirganimni bilmayman. Ertalabgacha to‘lg‘onib, uxlolmay chiqdim. U yerga borgach, o‘zim haqimdagi bor ma’lumotlarni yozdirishdi. Shunda, - Maktablarning holi qanday - deb so‘rashdi. Men – maktablarning holi xarob, ayniqsa, musiqa o‘qituvchilari yetishmaydi, bir stavka o‘qituvchining oyligi o‘sha davrda 48000 edi. Shu oylikka qaysi erkak ishlaydi. Maktabda erkak o‘qituvchilar qolmadi, dedim. Ularning jaxli chiqib: “Sizni uch kundan keyin Prezident huzuriga olib kirmoqchiman, siz esa bu gaplarni aytayapsiz, qo‘rqmaysizmi?” – dedi. Men esa – nega qo‘rqay, axir yolg‘on gapirmadim, haqiqatni aytishim kerakmi? – dedim. Uch kundan so‘ng Televideniyeda e’lon berishdi, besh yil davomida O‘zbekiston Respublikasi Ma’naviyat va ma’rifat markaziy tashkilotida 1-o‘rinbosar lavozimida ishladim.
Mustaqilligimizning 5 yilligidan so‘ng 1995 yil 4 sentyabr kuni Birinchi Prezident Islom Karimov suhbatga chaqirib qoldilar. 4-5 kishi bo‘lib bordik, men prezidentimiz to‘g‘rilariga o‘tirib qoldim. Turli mavzularda bir oz so‘zlaganlaridan so‘ng meni ko‘rsatib, - Men bu odamni nima uchun ma’naviyat markaziga chaqirdim? Bu odam shuncha bolaga qo‘shiq kuylashni o‘rgatdi, sahnalarga olib chiqdi. Alif-lomni aytolmaydigan bolalar og‘zini ochib ma’naviyat tomchisini tomizayotgan inson – shu bo‘ladi! Shu insonni ishini qaysi biringiz qila olasiz? - deganlarida, hamma jim bo‘lib qoldi. Ular meni kitoblarim, darsliklarim, konsertlardagi ijrolarimiz, hattoki aytgan qo‘shiqlarning nomigacha aytib berdilar. Bu gaplardan hayajonlanib terga botib ketdim. Barcha qatnashchilar o‘zlarining sohalariga oid mavzularda so‘z yuritishgach, navbat menga keldi. Menga so‘z berganlarida – Yaponlarning bo‘ylari kichkinagina, ruchkasida ham antenna, ham radiosi bor - dedim, - O‘zbek bolalarining gunohi nima? San’atimizni rivojlantirish uchun musiqa ta’limini bog‘chadan boshlasak, nima deysiz? desam - Bu mening orzularim – deb so‘z boshladilar. Hamma narsani bolalikdan boshlash kerak, maktablarni ko‘tarish kerak – deb, kuyunib, kuyunib gapirdilar. Men bilan ko‘p baxs olib bordilar. O‘qituvchilarning oyligi, darsliklarni yaxshilash haqida so‘z yuritdik. Suhbatimiz chog‘ida o‘qituvchilarni qo‘llab-quvvatlash uchun ular sharafiga bayram tashkil qilsak, deb taklif kiritdim…
Ketar chog‘imizda hammaga sovg‘a ulashdilar, menga kelganda quchoqlab, qulog‘imga “Shermatjon – sizdan qarzdorman” dedilar. Men - yo‘q-yo‘q, unday emas – deya chiqib ketdim. Shundan bir yil o‘tib 1996 yil 26 sentyabr kuni prezident devonidan yana chaqirishdi. O‘tkir Rahmat menga mukofot qog‘ozini tutqazib, to‘ldirish uchun ikki soat vaqt berdilar. Shunda siz “O‘zbekiston Xalq artisti” unvoniga sazovorlar qatorida birinchilardan turibsiz deyishdi. Prezidentimiz, hukumatimiz qilgan mehnatlarimni yuqori baholab, shu unvonga loyiq topgani uchun hursandchiligimning cheki yo‘q edi. Bu unvon menga emas, balki musiqa san’atini rivojlantirish uchun o‘z hissasini qo‘shayotgan insonlarga, yurtimizning musiqasevar xalqiga, bolajonlarimizga berilgan edi…