Шарқ мумтоз адабиётида ўзлари учун адолатли ва комил Подшоҳни излаб машаққатли йўлга чиққан қушлар мотиви мавжуд. Абу Али ибн Синонинг “Тайр қиссаси”, Ғаззолийнинг “Рисолат ут-тайр”, Фаридуддин Атторнинг “Мантиқ ут-тайр” ва Алишер Навоийнинг “Лисон ут-тайр” достонлари бунинг ёрқин мисолидир. Ибн Синонинг “Тайр қиссаси”да қушлар саккизинчи тоғдан ошиб ўтиб “Буюк Подшоҳ” ҳузурига етиб борадилар: “Парда кўтарилиб, подшоҳ жамолига кўзимиз тушгач, унга кўнглимиз тушиб, ҳаммамиз ҳушимиздан кетиб, шикоят қилишга ҳам қодир бўлмай қолдик”, – дея ҳикоя қилади қушларнинг бири. - Шарқ мумтоз адабиётида ўзлари учун адолатли ва комил Подшоҳни излаб машаққатли йўлга чиққан қушлар мотиви мавжуд. Абу Али ибн Синонинг “Тайр қиссаси”, Ғаззолийнинг “Рисолат ут-тайр”, Фаридуддин Атторнинг “Мантиқ ут-тайр” ва Алишер Навоийнинг “Лисон ут-тайр” достонлари бунинг ёрқин мисолидир. Ибн Синонинг “Тайр қиссаси”да қушлар саккизинчи тоғдан ошиб ўтиб “Буюк Подшоҳ” ҳузурига етиб борадилар: “Парда кўтарилиб, подшоҳ жамолига кўзимиз тушгач, унга кўнглимиз тушиб, ҳаммамиз ҳушимиздан кетиб, шикоят қилишга ҳам қодир бўлмай қолдик”, – дея ҳикоя қилади қушларнинг бири.
3-reja - MAHMUD QOSHG‘ARIY VA UNING «DEVONI LUG‘OTIT-TURK» ASARI
Reja: - 1. M.Qoshg‘oriy haqida ma’lumot
- 2. “Devonu lug‘otit - turk” va badiiy adabiyot
- 3. “Devonu lug‘otit - turk”da maqollar, hikmatli so‘zlar, she’riy parchalar va ularning mazmun–mohiyati
- 4. “Devonu lug‘otit - turk”dagi adabiy parchalarda xalq donoligi, orzu istaklariga xos jihatlar
Mahmud Qoshg`ariy Markaziy Osiyoda ilk o`rta asr madaniyatining buyuk arboblaridan. U tilshunoslik, xususan, turkiy tillarni o`rganishda mashhur bo`ldi va tarixda o`chmas iz qoldirdi. Mahmud Qoshg`ariy XI asrga kelib turkiy xalqlar madaniyati, san`ati rivojlangan, qoraxoniylar davlati mustahkamlangan, Buxoro, Samarqand, Shosh, Qashqar kabi shaharlar yirik madaniyat markaziga aylangan bir davrda yetishib chiqdi. - Mahmud Qoshg`ariy Markaziy Osiyoda ilk o`rta asr madaniyatining buyuk arboblaridan. U tilshunoslik, xususan, turkiy tillarni o`rganishda mashhur bo`ldi va tarixda o`chmas iz qoldirdi. Mahmud Qoshg`ariy XI asrga kelib turkiy xalqlar madaniyati, san`ati rivojlangan, qoraxoniylar davlati mustahkamlangan, Buxoro, Samarqand, Shosh, Qashqar kabi shaharlar yirik madaniyat markaziga aylangan bir davrda yetishib chiqdi.
- Qoraxoniylar davlatining markazlari bo`lmish Bolosog`un, Sayram, Shosh, Taroz shaharlarida ilm-fan egalari, turli sohalarning yirik vakillari, dono va fozil kishilar to`plangan. Mahmud Qoshg`ariy Bolosog`un shahrida dunyoga kelgan. Uning to`liq ismi Mahmud ibn Husayn ibn Muhammaddir. Otasining ismi Husayn, bobosi Muhammad bo`lib, kelib chiqishiga ko`ra Qoshg`ariy nisbatini olgan.
- MAHMUD KOSHG’ARIY VA UNING «DEVONI LUG’OTIT-TURK» ASARI
Do'stlaringiz bilan baham: |