Go‘sht qoramolchiligi fani
Eksterer
|
External animals
|
Экстерер
|
bu organizmning tashqi to‘zilishi bo‘lib, u hayvonning mahsuldorligi, ish qobiliyati hamda nasldorlik qimmatini xarakterlaydi. Otlarda eksterer umumiy tana tuzilishi va ish qobiliyati, skelet va muskullarining tuzilishiga bog‘liq.
|
Tana
|
Body
|
Тело
|
ekstererning bir bo‘lagi bo‘lib, maxsus funksiyalar bajaradi. Har bir organ organizmda muayyan joyda turadi va har qaysi sistemaga kiruvchi organlar funksiyasi jihatidan bir – biriga bog‘lanib, umumiy bir funksiyani bajaradi.
|
Skelet
|
Skeleton
|
Скелет
|
organizmda tayanch vazifasini bajaradi. Suyaklar ustida muskullar ichki qismida ichki organlar joylashgan. Uning suyaklari passiv, tayanch va harakat organi bo‘lib, murakkab to‘zilishga ega otlarning ekstereriga qarab, ularning ish qobiliyati, mahsuldorligi, konstitutsiya tipi, suyagining mustahkamligi, muskullarning qay darajada rivojlanganligini nasldorlik qiymatini bilish mumkin.
|
Odimlab yurish
|
Hodba
|
Ходьба летопись
|
otning eng sekin yurishi hisoblanadi. Bu og‘ir yuk tortuvchi otlarga xos tipik xususiyatlardan biridir. Odimlab yurganda oyoqlarning ko‘tarilishi va tushishi har xil bo‘ladi. Oldingi oyoq ko‘tarilgach, so‘ng orqa gal oyoq keyin oldingi chap oyoq va orqa ung oyoq ko‘tariladi va xokazo. Bunday yurishda ot bir oyog‘ini ko‘targanda 3 tasi albatta erda bo‘ladi.
|
Interer
|
Interior animal
|
Интерьер
|
hayvon organizmining anatomik, gistologik, fiziologik, bioximik kabi xususiyatlarini konstitusiya va mahsuldorlik yo’nalishi bilan bog’liqligiga aytiladi.
|
Chopish (galop)
|
galop
|
Бег
|
bu otning tez yurishi yoki alohida – alohida sakrashi hisoblanadi, sakrash orqa oyoqlarining biridan boshlanadi: oldingi ikki oyog‘i birgalikda ko‘tariladi. Qisqa vaqt turt oyog‘i ham erga tegmay havoda qoladi va sakrash yana orqa oyog‘idan boshlanadi. Maxsus poygalarda sof qonli chopqir otlari minutiga 1 km yo‘l bosadi.
|
Konstitusiya
|
Constitution animal
|
Конституция
|
hayvon organizmining anatomik va morfologik tuzilishi bo’lib, tashqi muhit va irsiyat ta’sirida shakllanadi. U organizmning pishiqlik darajasini ko’rsatadi.
|
Go’sht
|
Meat
|
Мяса
|
muskul, yog’, suyak va biriktiruvchi to’qimalar hamda tog’ay va paylardan tashkil topgan.
|
Zavod tizimi.
|
The factory system.
|
Система завода
|
Maxsus i/ch rejasida, zot andozasi talablardan ancha ustun turadigan buqa va uning mahsuldor avlodlari tizimini shallantiriladi. Bu tizim zotni takomilashtirishga karatilgan barcha seleksiyaon belgilarini mujassamlashtirgan va ularni avlodga utkazish kobiliyati bilan ajralib turadi.
|
Tanlash
|
Option
|
Выбор
|
kelajakda urchitish uchun kerakli belgi va xususiyatlarga ega hayvonlarni ajratib olish demakdir.
|
Juftlash
|
Copulate
|
Скрешивания
|
- bu belgilangan rejaga asosan, ota-onalarining yuqori belgi va xususiyatlarini uzini mujasamlashtiradigan yangi avlod olish maksadida buqa hamda sigirlarni uzoro saralashdir.
|
Seleksiya
|
Selection
|
Селекция
|
inglizcha so‘z bo‘lib tanlash demakdir
|
Irsiyat
|
Heredity
|
Наследственнось
|
bu barcha tirik mavjudodlarning o‘zidagi irsiy belgi va xususiyatlarni kelgusi naslga o‘tkazish xodisasidir
|
Tanlash
|
Selection
|
Выбор
|
–bu biror jihatdan odam uchun foydali bo‘lgan hayvonlarni saqlab qolishi va ularni ko‘paytirishi
|
O‘zgaruvchanlik
|
Variability the volatility
|
Изменчивость
|
–bu hayvonlarning u yoki bu belgilarining o‘zgarishidir
|
Tabiiy tanlash
|
Natural selection
|
Естественный отбор.
|
–bu tabiat tomonidan o‘simlik va hayvonlarni tanlash demakdir
|
Suniy tanlash
|
Artificial selection
|
Искуственный отбор.
|
–bu o‘simlik va hayvonlarni inson tomonidan tanlashdir
|
Populyasiya
|
the population
|
Населения
|
bu bir turga kiruvchi ma’lum bir arealda tarqalgan va boshqa populyasiyalardan ajralgan holda ko‘payuvchi hayvonlar va o‘simliklar guruhiga aytiladi
|
Nasl –nasab shajarasi
|
Generation - Tree
|
Поколения
|
–bu hayvonlarning kelib chiqishini ko‘rsatuvchi ma’lumot
|
Korelyasiya koefitsenti
|
Korelyatsiya aspect
|
Коэфициент кореляции
|
–belgilar orasidagi o‘zaro bog‘lanishni ko‘rsatadi
|
Seleksiya differensiali
|
selection differential
|
Дифференциалный выбор
|
–bu nasl yadrosi uchun tanlangan hayvonlarning ko‘rsatkichi bilan podaning o‘rtacha ko‘rsatkichi orasidagi ayirmani ko‘rsatadi
|
Takrorlanish koefitsenti
|
The frequency coefficient
|
Коэфициент частоты
|
bu ma’lum bir irsiy belgining dastlabki ko‘rsatkichi keyingi avlodda qanchalik darajada takrorlanishini ko‘rsatadi
|
Naslchilik ishi rejasi
|
Breeding plan
|
План разведения животных
|
–bu har bir zot uchun tuziladigan perspektiv naslchilik ishlarini biror ishfga qaratilganligi
|
Hayvonlarni xonakilashtirish
|
The domestication of animals
|
Одомашнивание животных
|
–bu yovvoyi holda yashayotgan hayvonlarni uy hayvonlariga aylantirish
|
Duragaylash
|
Hybrids
|
Гибриды
|
–bu ikki turdagi hayvonlarni o‘zaro juftlab nasl olishga aytiladi
|
Liniya
|
Line
|
Линия
|
bu mashxur naslli erkak hayvonlarning sermaxsul bolalari guruhiga aytiladi
|
Oila
|
Family
|
Семья
|
–bu mashxur naslli urg‘ochi hayvonning yuqori maxsuldorli qizlari guruxiga aytiladi
|
Tip
|
Class of
|
Класс
|
–bu ma’lum bir maxsulot yo‘nalishiga ega bo‘lgan hayvonlar guruxi tushiniladi
|
Zot
|
Breed
|
Парода
|
bir turdagi hayvonning shunday guruhiga aytiladiki, qishining mehnati natijasida ma’lum ijtimoiy-iqtisodiy sharoitdan kelib chiqishi va rivojlanishi umumiy tarixga ega bo‘lgan, tabiiy sharoitda umumiy ishlab chiqarish texnologiya talablariga javob berish boshqa zotlardan o‘zining xarakterli xususiyatlari va tana to‘zilishi, mahsuldorligi bo‘yicha farqlanadigan belgilarning mavjudligi, zot xususiyatlarini nasldan-naslga o‘tkaza olishlariga aytiladi.
|
Mahalliy zotlar
|
Local breed
|
Месные породы
|
- asosan tabiatning tashqi muhitning ta’sirida rivojlangan va shakllangan. Bularning shakllanishida tabiiy tanlash katta ahamiyatga ega bo‘lgan bu tipdagi otlarga inson mehnati ham sarflangan.
|
Tortish kuchi
|
Power burdens
|
Сила тягости
|
Otning ishi uning tortish kuchi va bosib o‘tgan masofasiga qarab belgilanadi. Arava yoki qishloq xo‘jalik qurollarini tortib yurishda sarflangan quvvat (zo‘r berishi) ga ataladi.
|
Chidamlilik
|
Endurance
|
Выносливость
|
otning o‘zoq vaqt davomida quvvatini saqlay bilishi, shuningdek sarflangan quvvatini qisqa muddat ichida qayta tiklab olish qobiliyati tushuniladi.
|
Qimiz
|
Hours milk
|
Кимиз
|
- qimmatli ozuq-ovkat maxsulot bo‘lib, chankoqni qondiradi, o‘zining tuyimligi jixatidan va kaloriyasi bo‘yicha boshqa ko‘pgina ozuq ovkat maxsulotlaridan ustun turadi.
|
Voltijirovka
|
Voltijirovka
|
Волтижировка
|
chavondoz va otni bir-biriga uygunlashgan xolda ma’lum tezlikda har xil gimnastika mashqlarini aylanasini 15sm manejda bajarilishiga aytiladi. Volbtijirovka tarixi oldingi asrlarka’riga ketadi.
|
So‘yim chiqimi
|
cut expenditure
|
Выхот мяса
|
bu so‘yishdan olingan go‘sht va yog‘ning, so‘yishdan oldingi tirik vazniga bo‘lgan nisbat foiz hisobiga aytiladi
|
So‘yim vazni
|
slaughter weight
|
Убойный вес
|
–bu so‘yilgan molbibg go‘shti va yog‘i
|