Hujayra ekstraktini tuzlarning yuqori konsentratsiyasida neytrallanganda, oqsil, genom DNK si va hujayra RNK si cho‘kmaga tushadi. Bunga tuzlarning yuqori konsentratsiyasida bir zanjirli DNK va RNK molekulalarining denaturatsiyasidan keyin tasodifiy va tartibsiz ravishda reassotsiatsiyalanishi sabab bo‘ladi. Reaksiyani natriy dodetsilsulfat na (SDS) ishtirokida olib borilganligi uchun hujayra RNK sining katta qismi oqsillar bilan birga cho‘kmaga tushadi. Preparatdagi (ichki molekulyar qo‘sh zanjirli uchastkalari oson hosil bo‘lganligi sababli, asosan transport RNK si nisbatan oson renaturatsiyalanadi va tuzning yuqori konsentratsiyasida erib ketadi) hujayra RNK si ning qolgan qismini rnkaza A bilan yo‘qotiladi. - Hujayra ekstraktini tuzlarning yuqori konsentratsiyasida neytrallanganda, oqsil, genom DNK si va hujayra RNK si cho‘kmaga tushadi. Bunga tuzlarning yuqori konsentratsiyasida bir zanjirli DNK va RNK molekulalarining denaturatsiyasidan keyin tasodifiy va tartibsiz ravishda reassotsiatsiyalanishi sabab bo‘ladi. Reaksiyani natriy dodetsilsulfat na (SDS) ishtirokida olib borilganligi uchun hujayra RNK sining katta qismi oqsillar bilan birga cho‘kmaga tushadi. Preparatdagi (ichki molekulyar qo‘sh zanjirli uchastkalari oson hosil bo‘lganligi sababli, asosan transport RNK si nisbatan oson renaturatsiyalanadi va tuzning yuqori konsentratsiyasida erib ketadi) hujayra RNK si ning qolgan qismini rnkaza A bilan yo‘qotiladi.
- Sentrifugalash yo‘li bilan cho‘kmadan holi qilingan plazmid dnk sini tiniqlashgan hujayra lizatidan etanol yoki izopropanol yordamida cho‘ktiriladi. Bunday DNK preparatidan bir qancha maqsadlarda, masalan, restriksion tahlillar uchun foydalanish mumkin. Ko‘plab alohida tadqiqotlar uchun DNK ning bir muncha toza preparativ shakllari zarur bo‘ladi, masalan, klonlash chun fragmentlar tayyorlashda yoki transfeksiyani amalga oshirishda DNK keyingi tozalash boqichlari o‘tkaziladi.
Deyarli barcha molekulyar biologik tadqiqotlar uchun muvofiq keladigan kichik o‘lchamdagi dnk ning yuqori darajadagi toza preparatlarni olish uchun dnk ni shishadan tayyorlangan filtrli kolonkalarda (glass), ochistki kvars usulida tozalash (silicaslurries) yoki silikagel (silica-gelmembrane)bilan tozalash usullari keng qo‘llaniladi. Bunda DNK xaotrop tuzining yuqori konsentratsiyali eritmasida qaytar ravishda shisha membrana yuzasiga sorbsiyalanadi va qolgan aralashmalarni xaotrop tuzi va 70% li etanol bilan yuviladi. So‘ngra tozalangan DNK kichik ionli kuchlanishga ega buferda elyuirlanadi. Kam miqdordagi plazmid DNK sini yoki uning fragmentlarini xuddi shunday silikat filtrli sentrifuga mini-kolonkalarida tozalash usuli ham ko‘p qo‘llaniladi. Bunday to‘plamlarni ko‘plab firmalar tomonidan ishlab chiqariladi. - Deyarli barcha molekulyar biologik tadqiqotlar uchun muvofiq keladigan kichik o‘lchamdagi dnk ning yuqori darajadagi toza preparatlarni olish uchun dnk ni shishadan tayyorlangan filtrli kolonkalarda (glass), ochistki kvars usulida tozalash (silicaslurries) yoki silikagel (silica-gelmembrane)bilan tozalash usullari keng qo‘llaniladi. Bunda DNK xaotrop tuzining yuqori konsentratsiyali eritmasida qaytar ravishda shisha membrana yuzasiga sorbsiyalanadi va qolgan aralashmalarni xaotrop tuzi va 70% li etanol bilan yuviladi. So‘ngra tozalangan DNK kichik ionli kuchlanishga ega buferda elyuirlanadi. Kam miqdordagi plazmid DNK sini yoki uning fragmentlarini xuddi shunday silikat filtrli sentrifuga mini-kolonkalarida tozalash usuli ham ko‘p qo‘llaniladi. Bunday to‘plamlarni ko‘plab firmalar tomonidan ishlab chiqariladi.
- Odam genom dnk sini ajratib olishda yadroga ega istalgan hujayradan foydalanish mumkin. Odam materiali sifatida ko‘pincha leykotsitlar, bukkal hujayralar (yonoq epiteliysi hujayralari) qo‘llaniladi. Qanlay hujayra ishlatilishiga ko‘ra, toza mahsulotning maksimal miqdorini olishga imkon yaratadigan DNK ajratishning optimal usullarini tanlash kerak bo‘ladi.
- Genom dnk sini ajratib olish uchun plazmatik va yadro membranalarini yorib, hujayra oqsillaridan holi qilinadi. Nuklein kislotalardan oqsillarni olib tashlash uchun ularni fenolom va (yoki) xloroform bilan eksraksiya qilinadi. Hujayra lizatlaridan DNK ajratishda oqsillarni yo‘qatish uchun ko‘pincha oqsillarning keng spektriga nisbatan faol bo‘lgan proteolitik fermentlar, masalan, proteinaza K bilan gidroliz qilinadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
