Dnk va rnklarning tuzilishi. Ularning strukturasi. Biologik roli va funksiyasi


Download 1.97 Mb.
bet5/9
Sana10.03.2023
Hajmi1.97 Mb.
#1258128
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
5-dars.2-Nuklein kislotalar

DNK zanjirlarining pentoza fosfat guruhlari spiralning tashqi tomonida, azot asoslari esa ichki tomonida joylashgan. DNK molekulasining boshqa (A,B,C,Z va boshqa) shakllari ham kashf etilgan. DNK molekulasining har xil shakllari o'zaro bir-birlariga o'ta oladilar. Xromosomadagi genlaming vazifasiga qarab (DNK-replikalsiyasi, transkripsiya va boshqa holatlar) DNK molekulasining shakli o'zgarib turadi.

  • DNK zanjirlarining pentoza fosfat guruhlari spiralning tashqi tomonida, azot asoslari esa ichki tomonida joylashgan. DNK molekulasining boshqa (A,B,C,Z va boshqa) shakllari ham kashf etilgan. DNK molekulasining har xil shakllari o'zaro bir-birlariga o'ta oladilar. Xromosomadagi genlaming vazifasiga qarab (DNK-replikalsiyasi, transkripsiya va boshqa holatlar) DNK molekulasining shakli o'zgarib turadi.
  • Hujayrada DNK ko'pincha B shaklida bo'lib, unda spiralning har bir burilishida 10 tagacha tayanch jufti bo'ladi. A-shaklda har bir burilishda 11 ta asosiy juftlik, C-formada esa 9,3 ta asosiy juftlik. Z-shaklida unda har bir burilishda 12 ta asosiy juftlik mavjud.

DNK ning uchlamchi strukturasi

  • Ikki spiralli DNK molekulasi har qanday organizmda zich holda joylashib uch o'lchovli murakkab strukturani hosil qilishi mumkin. DNK ning superspiralizatsiyasi nihoyatda katta bo'lgan molekulani kichik hajmdagi hujayraga joylanishini ta'minlaydi. E coli DNK sining uzunligi 1 mm, hujayrasi esa 5 mkm dan oshmaydi. DNKning superspiralizatsiyasi zanjiming ajralishini, replikatsiya jarayonining dastlabki bosqichini tezlashtirishda va transkripsiyani boshlash uchun zarur omil hisoblanadi

Ayrim viruslar, mitoxondriya, xloroplastlar va boshqa ob'ektlardan ajratib olingan tabiiy holdagi DNK aksariyat, qo'sh spiralli zanjir alohida qismlari bo'yicha superspiral holda joylashadi. Xromosomadagi giston xilidagi oqsillar asosli hossaga ega bo'lib, DNK dagi kislotali guruhlar bilan ion bog'lari va qo'shimcha ta’sirlar yordamida bog'lanib, xromatinni hosil qiladi.

  • Ayrim viruslar, mitoxondriya, xloroplastlar va boshqa ob'ektlardan ajratib olingan tabiiy holdagi DNK aksariyat, qo'sh spiralli zanjir alohida qismlari bo'yicha superspiral holda joylashadi. Xromosomadagi giston xilidagi oqsillar asosli hossaga ega bo'lib, DNK dagi kislotali guruhlar bilan ion bog'lari va qo'shimcha ta’sirlar yordamida bog'lanib, xromatinni hosil qiladi.

Download 1.97 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling