Донишмандлик дурдоналари (Сузбоши урнида)


Download 0.95 Mb.
Pdf ko'rish
bet3/18
Sana18.06.2023
Hajmi0.95 Mb.
#1577546
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   18
Bog'liq
@mustaqilishlar 100 mumtoz faylasuf

МИЛЕТЛИК ФАЛЕС
(Милоддан аввалги 625-547 йиллар)
Милетлик Фалес уз замонасидаги 
етти донишманднинг бири булган.
Айтишларича, Фалес шу етти дониш­
манднинг ичида етакчилик кдлган. У 
биринчилардан булиб табиат хаси­
да фикр юритган. К,уёш тутилиши 
унинг ой билан тусилиши туфайли 
юз беришини биринчи булиб Фалес 
англаган, диаметр айланани тенг 
иккига булишини исботлаб берган.
Фалес фалакиётшунослик билан хам 
шугулланиб, куёш тутилишини олдиндан айтиб берган.
Фалес Миср эхромларининг баландлигини уларнинг 
соясига к;араб улчаган. У ёлгизликда хаёт кечириб, давлат 
ишларига аралашмаган. Унинг к;уйидаги асарлари маълум: 
«К,уёшнинг харакати хакида».
« Т енгкунлик хасида ».
Цицерон шундай гувохлик беради:
«Фалсафа Фалесдан бошланади, у биринчи эди».
* * *
Кухна кулёзмаларда Фалеснинг хачири билан содир бул­
ган мана бу вок,еа хикоя килинади:
«Устига бир неча к;оп туз ортилган хачир дарёни кечиб 
утаётганда бехосдан тойиб кетади. Натижада ивиган коплар- 
даги туз эриб, хачирнинг юки енгиллашиб к,олади. Шундан 
сунг хачир дарёдан кечиб )пгаётгандахар сафар атайин сувга 
бир шунгиб олишни одат килади. Н щ оят Фалес хачирнинг 
бу найрангини сезиб к;олиб, унинг устига юнг солинган 
копларни ортишни буюради. Хачир ноилож айёрликдан воз 
кечиб, одатини тарк этишга мажбур булади».


* * *
Фалес шундай деб ёзади:
^амма нарсанинг ибтидоси сувдир.
* * *
Тангри хамма нарсадан ку^нарокдир. Чунки у яратил- 
маган.
* * *
Ер сувда сузади.
* * *
Худонинг на ибтидоси, на интщоси бор. У - Коинот- 
нинг тафаккури. Коинот жонли ва айни дамда илох,иётга 
туликдир.

* *
- Энг гузал нарса нима?
- Одам. Чунки у Тангрининг махсулидир.
- Энг тез нарса нима?
- Акд. У хамма нарсани ортда цолдиради.
- Хдммадан донорок; нарса-чи?
- Вак;т. Чунки ёлгиз вак;тгина хамма нарсани ойдинлашти- 
ради.
- ^амма учун энг умумий нарса нима?
- Умид. Чунки у 
х,еч 
вак;оси йу^ларда хам мавжуддир.
- Энг кучли нарса нима?
- Зарурият. Чунки у хамма нарсанинг устидан хукмрон- 
лик килади.
- Энг цийин нарса нима?
- Узни англаш.
- Энг осон нарса-чи?
- Узгаларга маслахат бериш.
- Кимни бахтли санаш мумкин?


- Жисмоний соглом, руз(ий хотиржам 
х д м д а
истеъдодини 
устира олган кишини.
- Бахтсизликка дош беришнинг осон йули нима?
- Ганимларнинг сендан-да ёмон ахролга тушиб колганига 
гувох, булиш.
Мен уч нарса учун такдирдан миннатдорман: биринчи- 
дан, хдйвон эмас, инсон булиб тугилганим учун; иккинчидан, 
аёл эмас, эркак булиб тугилганим учун; учинчидан эса варвар 
эмас, эллинлик булганим учун.

Download 0.95 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   18




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling