Донли экинлар маъруза матни
Download 1 Mb. Pdf ko'rish
|
qovun zararkunandalari bioekologiyasi tarqalishi va ularga qarshi kurash choralari
|
1:10
1:15 1:20 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 Б и о л о ги к са м ар ад о р л и к, % 3- кун 7- кун 14- кун 14 –rasm. Qovun o’simligida o’simlik bitlariga qarshi oltinko’zni samaradorligi (Sulaymonov va boshq, 2008 y). Shuni ham qayd etish lozimki, gallisa lichinkalari oziqlanish uchun zarur bo’lganidan bir qancha ortik o’ljani paralichlashi tufayli bitlarga ko’plab qiron keltiradi. Bir dona lichinka hayoti davomida o’rtacha 2060 ta bitni yeb tugallaydi. Bu rasmlardan xulosa qilib shuni ta’kidlash joizki, har ikkala entomofag ham issiqxonalarda o’simlik bitlariga nisbatan (oltinko’z 1:10 gallisa 1:2 nisbatlarda) samarali hisoblanib, vegetasiya davrida zararkunandaning sonini to’liq boshqarib, hosilni saqlab qolishga imkon yaratadi. PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com 37 2.4. So’ruvchi va kemiruvchi zararkunandalarga qarshi kimyoviy preparatlarni ahamiyati Poliz ekinlarida zararli xasharotlarga qarshi insektisidlarni qo’llash g’ovaklovchi pashshalar bo’yicha olib borildi. Sababi ularning sonini kamaytirib turuvchi entomofaglarning O’zbekistonda yo’qligi hisoblanadi. G’ovaklavchi pashshalarning tur tarkibi va biologik xususiyatlari yuzasidan bir qator ilmiy izlanishlar olib borilgan bo’lib, lekin ularga kurash choralari haligacha ishlab chiqilmagan. O’zbekiston sharoitida kimyoviy vositalardan foydalanish ro’yxatida hozirgi kunda g’ovaklovchi pashshalarga qarshi yetarli assortimentida dorilar tavsiya etilmagan. Sumi-al’fa 20% em.k. dorisini g’ovak xosil qiluvchi pashshaga qarshi 0,6 l/ga miqdori sinalganda 7-kunga kelib biologik samaradorlik 73,4 % bo’lgan. Konfidor, 20% em.k. preparatini – 0,25 l/ga miqdordagi sarf me’yori sinab ko’rildi. Uning biologik samaradorligi 5-kunda 43,4 % ni tashkil etgan. Bu me’yorda dorining biologik samaradorligi past ekinligini hisobga olib, dorining sarf miqdorini oshirilgan normalarda davom ettirishga qaror qilingan (Xodjayev, 2011 y). Vertimek, 1,8% em.k. preparati tajribalarda 0,6 l/ga miqdorida ishlatildi. Uning yuqori biologik samaradorligi dori ishlatilgandan kenyin 14-kunga 97,2% ni tashkil etdi. Shuning uchun bu miqdordagi dorini qo’llashni katta dala tajribalarida davom ettirishga qaror qilindi (Xodjayev, 2011 y).. Karbofos, 50% em.k. 0,6 l/ga miqdorida qo’llanildi. Uning yuqori PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com 38 5.1 – jadval G’ovak xosil qiluvchi pashshaga qarshi qovunda kimyoviy preparatlarning biologik samaradorligi (Sulaymonov va boshq, 2008 y). № Tajriba variantlari Prepa rat sarf miq dori, kg/ga Bir o’simlikdagi zararkunandalarni soni, dona Biologik samaradorlik,% Prepa rat sepish- dan oldin preparat sepishdan keyin 3 5 7 14 3 5 7 14 1 Sumi-al’fa 20% k.e. 0,6 51,3 14,4 13,3 13,4 13,2 15,4 72,2 73,4 72,5 2 Konfidor, 20% k.e. 0,25 51,4 28,3 29 31,4 32,3 42,3 43,4 41,5 39,4 3 Vertimek, 1,8% k.e. 0,6 62,4 8,4 6,5 4,3 1,7 86,4 90,5 94,3 97,2 4 Karbofos, 50% e.k. 0,6 51,5 22,4 19,3 17,4 20,0 56,5 64,2 64,4 61,4 5 Deltafos, 36% k.e. 2,0 50,2 21,9 20,4 20,5 19,4 57,4 59,3 58,2 61,3 6 Fyuri, 10% s.e.k. 1,0 51,5 19 19,5 20,3 19,4 61,5 61,4 60,4 60,4 7 Nazorat – suv bilan - 48,5 51,0 50,5 51,5 54,4 - - - - PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com biologik ko’rsatgichi 14-kunga kelib atigi 61,4 % ni tashkil etdi. Uni ham yuqori normalarda sinash tavsiya etildi. Deltafos, 36% em.k. 2,0 l/ga sarf me’yorida qo’llab o’tkazilgan tajribalarda biologik samaradorlik 14-kunga 61,4% ni tashkil etdi. Dorining past biologik samaradorligi va katta miqdordagi ishlatish me’yorini hisobga olgan holda bu preparatni zararkunandaga qarshi qo’llash iqtisodiy jihatdan ma’qul emas deb topilgan. Fyuri, 10% s.e.k. insektisidi 1,0 l/ga miqdorida sinab ko’rildi. Uning yuqori biologik samaradorligi 61,5 % nigina tashkil etdi. Fyuri preparatini ham yuqoridagi sabablarga ko’ra zararkunandaga qarshi ishlatish tavsiya etilmagan. Download 1 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|