Bog'dorchilikda rivojlanish dinamikasi
Keyingi yillarda qishloq xo‘jaligi mahsulotlari yetishtiruvchilarning davlat tomonidan har tomonlama qo‘llab-quvvatlanishi, ular bilan ta’minotchi va xizmat ko‘rsatuvchi tashkilotlar o‘rtasida bozor mexanizmlari joriy qilinishi natijasida yerga bo‘lgan munosabat o‘zgardi.
Fermer xo‘jaliklarining moddiy manfaatdorligi hamda daromadlari oshib borishi bilan yetishtirilayotgan qishloq xo‘jaligi mahsulotlari hajmi va turlari ortib, sifati bir muncha yaxshilandi.
Shu bilan birga, sohada olib borilayotgan izchil islohotlarga qaramasdan, sabzavot-polizchilik, bog‘dorchilik va uzumchilik yo‘nalishidagi fermer xo‘jaliklarining faoliyatida bir qator muammo va kamchiliklar mavjudligi ularning barqaror rivojlanishiga to‘sqinlik qilmoqda.
Xususan:sabzavot-polizchilik, bog‘dorchilik va uzumchilikka ixtisoslashgan fermer xo‘jaliklarida qishloq xo‘jaligi ekinlarini jahon bozori konyunkturasi talablaridan kelib chiqib joylashtirish mexanizmi mavjud emasligi mahsulotlarning raqobatbardoshligi va eksportga chiqarish imkoniyatlarining pasayishiga sabab bo‘lmoqda;
hududlardagi qayta ishlash korxonalarining quvvatlari, ichki va tashqi bozor talabi va mahsulotlar sifat ko‘rsatkichlarining hisobga olinmasligi mahsulot yetishtirish hajmlarini ko‘paytirishga salbiy ta’sir ko‘rsatmoqda;
tashqi bozorning ho‘l holatda eksport qilinadigan qishloq xo‘jaligi mahsulotlariga bo‘lgan talabini o‘rganishda zamonaviy marketing yondashuvi yo‘lga qo‘yilmagan;
hududlarning tuproq-iqlim sharoitlariga mos bo‘lgan eksportbop va raqobatbardosh ekinlar urug‘larini yetishtirish, kasallik hamda zararkunandalarga qarshi kurashishda ilmiy va innovatsion yondashuv tizimi mavjud emas;
fermer xo‘jaliklari tomonidan ularga ajratib berilgan yer uchastkalarini qonun hujjatlari talablariga zid ravishda boshqa shaxslarga ijaraga berish holatlari ko‘payib borishi oqibatida yerlardan foydalanish samaradorligi pasayib ketmoqda;
sabzavot, poliz, kartoshka va dukkakli ekinlarni ekish va yetishtirishda hanuzgacha eski texnologiyalardan foydalanilmoqda, intensiv texnologiyalarni joriy etishga yetarli e’tibor berilmasligi oqibatida ekinlarning hosildorligi pasayib, mahsulotlar tannarxi oshib bormoqda;
bir yillik va ko‘p yillik qishloq xo‘jaligi ekin turlarini joylashtirishda daromad olishga yetarli darajada e’tibor qaratilmayapti, yetishtirilgan mahsulotlarni sotishdan tushadigan naqd pul mablag‘larining hisob-kitobini yuritish tizimi to‘liq shakllanmagan.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018-yil 28-fevraldagi “Paxta xomashyosi va boshoqli don yetishtirishni moliyalashtirish tizimini tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi PQ-3574-son qarori ijrosini ta’minlash, Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va tumanlar hokimliklarining takliflari asosida ozuqa va moyli ekinlar hamda sabzavot, poliz ekinlarini oqilona joylashtirish, intensiv mevali bog‘ va tokzorlar tashkil etishga ilmiy, innovatsion yondashuv mexanizmlarini joriy etish va ekin yerlaridan daromad olishda tumanlarning sektor rahbarlari va fermer xo‘jaliklarining mas’uliyatini oshirish takidlangan.
|
