Dunyo mamlakatlari umumiy xususiyatlari

xmlns:w="urn:schemas-microsoft-com:office:word"
xmlns="http://www.w3.org/TR/REC-html40">
Dunyo mamalakatlari tipologiyasi Dunyo mamlakatlari asosiy tiplarining qisqacha tarifi

Dunyo mamlakatlari umumiy xususiyatlari

Dunyo mamalakatlari tipologiyasi
Dunyoning hozirgi siyosiy xaritasida 230 ga yaqin mamlakat va hududlar bor. Ularning 190 tasi BMTga azini-ortasidagi farqlar gp, hududi esa gp millatli (Hindiston, Rossiya, AQSh), tabiiy resurslari gyida va materik ichkarisida (Chad, Mali, Markaziy Afrika Respublikasi, Mongoliya, Paragvay, Nepal, Butan) joylashgan mamlakatlar ham bor. Balni yoki ororni ularning ijtimoiy- iqtisodiy rivojlanishiga tarsatuvchi muhim omildir.
Dunyoning har bir mamlakati oxshashlik hamda farqlarini aniqlab, mamlakatlarni turli tiplarga ajratish mumkin. Tipologiya ham turli belgilar va mezlangan maqsadlarga koladi.
Bu tipdagi mamlakatlarning mavjudligi ularning rivojlanish sharoiti, surzonlarga asoslanib aniqlab bolumotlar tahlil qilinib, sozi ham har xil boplab koplab tipologiyalar mavjud. Davlatlarning geografik ora ham guruhlash mumkin. Uzoq vaqt davlatlarning kapitalistik (bozor iqtisodiyoti bilan) yoki sotsialistik (rejali iqtisodiyot bilan) ijtimoiy-iqtisodiy tuzumga mansubligiga asoslangan tipologiya xukmron boni "uchinchi dunyo" mamlakatlari lishiga mutanosib ravishda mazkur tipologiya ham oqotdi (lekin, sotsialistik mamlakatlar hozirda ham mavjud).
Tipologiya onalishlari dasturini ishlab chiqadi, moliyaviy hamda gumanitar yordam berish uchun eng kam rivojlangan mamlakatlar guruhini aniqlaydi. Bunday mamlakatlar quyidagi uchta asosiy mezonga asoslanadi:

1. 
   Aholi jon boshiga juda kam daromad tori kelishi;
   
2. 
   Xoining 10%dan kam bortasidagi savodsizlik darajasi 80%dan yuqoriligi. 1990-yillarda bu guruhdagi rooniston, Gaiti, Gvineya, Bangladesh, Laos, Nepal, Butan, Mali, Mozambik, Somali, Burundi, Chad, Efiopiya va yuoshqalar).
   

Rivojlanayotgan mamlakatlarning boshqa qutbida boshqa guruh va hududlar nggi yillarda ular qatoriga yana Tailand, Malayziya, Indoneziya, Filippin kabi davlatlar ham qoatlari, xalqaro mehnat taqsimotida faol ishtirok etishi bilan tavsiflanadi.