E berdimuratov, Q. Allanazarov, G. Patullaeva qaraqalpaq tili

Birinshi gápte ol óziniń qalaǵa bar- ǵanlıǵın, ekinshi gápte Asannıń úyden kelgenligin xabarladı.

349. 
     shınıǵıw. Tiyisli irkilis belgilerin qoyıp kóshirip jazıń.
     

Bıyıl báhár erte baslandı diyqanlar óz waqtında egisti basladı xalqımız úy átiraplarına atızlarına jigir- ma túp nál otırǵızdı bul miywe nálleri tolıq kógerdi.

349. 
     shınıǵıw. Tómendegi sózlerdi keltirip gáp qurań.
     

Amangúl, oqıydı, mektep, oqıwshılar, kitap, sayaxat, jeri, tayarlandıq, járdem berdim, keldi, ayttı, oqıwshılar, klasta, ótkerdik, qızıqlı, bayram keshesi.

1. 
   Xabar gáp degenimiz ne?
   
2. 
   Xabar gápten keyin qanday irkilis belgisi qoyıladı?
   
3. 
   Xabar gáp qanday máni ańlatadı?
   

§94. Soraw gáp hám onıń irkilis belgileri

349. 
     shınıǵıw. Oqıń. Soraw mánisin ańlatıp turǵan gáplerdi tabıń. Onıń xabar gápten ayırmashılıǵın belgileń.
     

• 
  Japtaǵı suw shıǵırdı kim qurdı?
  
• 
  Meniń ǵarrım.
  
• 
  Atı kim ǵarrıńnıń?
  
• 
  Óskinbay.
  
• 
  Ol japtıń qısqı, jazǵı qazıwın qaza ma?
  
• 
  Shıraǵım, kúyewim jetpiske jetken ǵarrı adam, qazıwǵa jaramaydı. (A.B.)
  

349. 
     shınıǵıw. Tómendegi sorawlarǵa jazba túrde tolıq juwap qaytarıń.
     

1. Sen neshinshi klasta oqıysań? 2. Klass basshıńız kim? 3. Qanday dógereklerge qatnasa- sań? 4. Jazda qayda dem aldıń? 5. Keleshekte kim bolıwdı qáleyseń? 6. Ne ushın bul kásipti tańladıń?

7. 
   Kimdi ustaz dep bileseń? 8. Maqsetińe erisiw ushın ne islewiń kerek? 9. Qanday arzıwlarıń bar?
   

10. 
    Tańlaǵan jolıń durıs pa?
    

Soraw mánisin ańlatatuǵın gáp soraw gáp delinedi. Sóylegende soraw mánisin ańlatatuǵın sóz basqalarınan kúshlirek aytıladı. Jazǵanda soraw gáptiń keynine soraw (?) belgisi qoyıladı.

Mısalı: Búgin klasta kim joq? Olar qashan keledi? Sen kinoǵa barasań ba?

Soraw gápler belgili bir juwaptı talap etip, sorawlıq máni bildiredi. Keltirilgen mısallarda kim, qashan, sen, ba sózleri basqa sózlerden kóterińki sorawlıq dawıs tolqını (intonaciya) menen aytıladı.

349. 
     shınıǵıw. Gáplerdi kóshirip jazıń. Soraw mánisin ańlatıp turǵan sózlerdiń astın sızıń.
     
     1. 
        Turdımurat, — dedi Abat qozılarǵa úńilip turıp,
        

• 
  kórip tursań ba? — Onda ne qılamız? (T. Q.)
  

2. 
   Baslıǵıńız ele Tilemis pe? Meniń menen aw salasań ba? (K.S.)
   
3. 
   — Shaqır deysiz be? Házir shaqıraman. (A.B.)