E. M. Hacizadə

 
 
194

 
 
SOSİAL İQTİSADİ VƏHDƏTDƏ ANLAŞILAN 
Asiya istehsal üsulü
 
usən də  əkinçilikdə 
riqasiyanın tənzimlənməsində  iştirakı formasında yaranan istehsal ukladı.  Əsas  əlamətlərini 
əyatının nizamlanmasında dövlətin
amazdığı, 
rət mə
üsusi istismar üsull
nla belə Asiya 
istehsal üsulunun mahiyyəti fund
 
Aç q c
ın bir ölk
i məhdudlaşmamışdır. 
 
«  y
ksək texnolo
 
A n
a agent - mövcud
tikada agetlər sövdələşmələri, kommersiya 
ə
liyyatla
ə yetirən ic
kret hüquqi və fiziki şəxs ola bilər. Hüquqi 
ş
 q
insipal, əmt
 
 
A y
aksioner cəmiyy
lına məlum payın daxil edilməsini göstərən və qazanc 
p ı - divident şəklində gəlirin h
 
 
A iz v
ə
övüdür. 
arici mallar cəlb edilirlər. 
i
ter
ıxmaq üçün həyat güclərini 
b
r
ətin subye
 
ər
 - təsərrüfat
 keçirmək üçün mövcud xərclərin sərf 
m
tisadi cəhətdən 
li olub-olmamasının müəyyənləşdirilməsi 
r
irəli gələn fərqli v
 
r
ızca  altruisme 
 naminə  təmənnasız olaraq öz mənafeyini 
a
ət əxlaqi 
l
rın, korp
irliklərin və digər təsərrüfat subyektlərinin vahid 
yyətində birləşməs
l
, vüsət, 
 
i
fın ampli
vəsaitləri
lunan
məhsulun xərclərinə hissəvi qatılması metodu ilə onların sonrakı istifadəsi üçün istehlak 
əvəzlənməsini təmin edən iqtisadi proses. 
 
Antik iqtisadiyyat
 - Qədim Yunanstan ərazisində  təhəkküd tapmış iqtisadi quruluş. Antik 
iqtisadiyyat ilə Asiya istehsal üsulu mahiyyətcə  fərqli səciyyə daşıyırlar. Quldarlıq quruluşunu 
təşviq və  təqdir etməsinə baxmayaraq antik iqtisadiyyat «despotlu» Asiya cəmiyyətindən 
demokratik hesab edilir. 
 
Anderklas 
/andersinif/ - sosial iyerarxiyanın dibində olanlar, insanı simasını itirmişlər 
/narkomanlar, əyyaşlar və sair./ 
 
Anomiya
 - /fransızca  anomia – qanunun olmaması/ qanunsuzluq, cəmiyyətdə böhran zamanı 
təsbit olunmuş normalara zidd davranış. 
 
Arbitraj 
- qiymət fərqinə rəğmən mənfəətin alınması prosesi. Eyni səhmlər müxtəlif bircalarda 
eyni vaxtda fərqli dəyərdə satılır. Alış və satış fərqi isi digər bircaya nisbətdə mənfəət imkanlıdır. 
 
Artefakt
 - /latınca artefactum süni düzəldilmiş/ insan tərəfindən yaradılan predmet. 
 
 
- Qədim  Şərqdə dövlətin təsərrüfat həyatında, xüs
ir
təsərrüfat h
tica
 aparıcı rolu, səxsi  əmlak toxunulm
u komponentlər təşkil edir. Bunu
hdudluğu kimi x
omental konteksttdə tam açılmamış qalmaqdadır. 
ədən digərinə yerinə dəyişməsi rəsm
ı əmiyyət
 - insanlar
Ağ axalıqlar»
 - yü
giyalı iş prosesində çalışanlar, intelegensiya. 
ge t
 - /latınc
 hərəkətdə olan/ prak
mə
rını yerin
isimli agent pr
raçılardır. Agent kon
əxs
əənin satışını reallaşdıran kommersiya agenti delkredere adlanır.
əti kapita
ksi a
 /səhm/ - 
ay
issəsini almağa ixtiyar verən qiymətli kağızdır.
ks
ergisi 
- /lat. accidepe - k
tə ödənilən vergi n
əsmək, biçmək/. Xüsüsi istehlak mallarının satıcıları tərəfindən 
Bu verciyə vətən və x
dövl
 
«Akt v yoxsullar»
 - aşağı ma ial imkanlı olaraq bu səviyyətdən ç
səfər
 
ər edənlər. 
Akto lar 
- sosial hərək
kti. 
Alternativ xərcl
 fəaliyyətini həyata
olun asının iq
nə  dərəcədə  əlveriş
zəru iliyindən 
ariasiya. 
Altu izm 
- /frans
- başqa/ başqasının
qurb n verməkdən ibar
prinsip. 
 
Ama qamisiya 
- icmala
orasiyaların, b
aksio
 
ner cəmi
i. 
Amp ituda 
- uzaqlaşma
genişlik ölçü mənalarını ifadənləndirir.  İqtisadi termin kimi də
işləd
 
lir - İqtisadi inkişa
tudası. 
Amortizasiya
 - əsas 
n və digər aktivlərin köhnəlməsinə  rəğmən istehsal o
 
 
195

 
 
Asudə vaxt
 - özünü r
dən 
hi ticarət yolu ilə 
ində - avtarkiya, 
tur. 
si, pulla hesablaşmaların həyata keçirilməsi, dövriyyə üçün kredit vəsaitlərinin 
ların buraxılması kimi funksiyaları yerinə yetirən xüsusi 
-təklifin məcmusu, hər hansı  əmtəə üzrə bir qrup 
iymətli kağızlar, mənzil, informasiya məhsulları bazarı 
 
ərinin sərbəstliyini təmin edən azad təsərrüfatçılıq forması. 
ib hissəsi. 
qtisadi və texniki gücünü nümayiş etdirir. Orta biznes 
redelennoqo Mesta Citelğstva sözlərinin abbervaturası/ yaşayış yeri 
kisəsi mənasını ifadələndirir/  əmtəələrin alqı-satqı prosesi ilə 
/ingilis və fransızca brocour vasitəçi, kiçik ticarətçi/ bircada əmtəə, qiymətli kağızlar və 
çün gəlir və 
eallaşma vaxtı. 
 
Attityud 
- köhnəlmiş sosial təcrübənin təsiri ilə yeni sosial hərəkətə hazırlıq. 
 
Audit 
- /latınca  auditus - qulaq asmaq/ predmetini maliyyə-mühasibat hesabatlarının faktları, 
əsas aparıcı qayəsini müstəqillik prinsipi təşkil edən audit, material-texniki, intellektual və 
mənəvi əlamətləri özündə cəmləşdirərək optimal dayanaqlı nəzarəti həyata keçirən təftiş təyinatlı 
fəaliyyət sistemi. 
 
Auksion
 /
hərrac
/ - /latınca auctbo - onis – artırma, qiymətin artırılması yolu ilə satış/ əvvəlcə
müəyyən edilmiş yerdə  və dövrdə bir sıra  əşyaların ayrı-ayrı hissələrlə,  şifa
ümumi aşkarlıq şəraitində satılması nəzərdə tutulur. 
 
Autsayderlər 
- heç bir inhisarçı birliklərə daxil olmayan kiçik və orta müəssisələr. 
 
Avizo 
- bank, kommersiya, mühasibat təcrübəsində əsasən bir kontragentdən digərinə göndərilən 
hesablama əməliyyatlarının yerinə yetirilməsi haqqında rəsmi məlumatdır. 
 
Avtarkiya
  -  öz gücünə istinadən iqtisadiyyat qurma. İqtisadiyyat model spektr
açıq iqtisadiyyat və dünya bazarı kimi konfiquratik sistemə malikdir. 
 
Bağlı cəmiyyət
 - insanları sosial yerdəyişməsinin məhdudlaşdıran sərt sosial struk
 
Banklar 
- /italyanca banko – masa, oturacaq mənasını ifadə edir/ pul vəsaitlərinin toplanılması, 
kreditlərin verilmə
emissiyası, müxtəlif qiymətli kağız
iqtisadi institut. 
 
Bazar
 - ayrı-ayrı  əmtəələr və xidmətlər üzrə satıcılarla alıcıların birgə  fəaliyyəti mexanizmi 
olmaqla iqtisadi münasibətlərdə  tələblə
adamların sövdələşməsi ilə baş verən sıx fəaliyyət münasibətləri və  əmtəə-pul mübadiləsi 
forması. Bazarın  əmtəələr və xidmətlər, istehsal vasitələri, iş qüvvəsi, elmi-texniki işləmələr, 
innavasiya və patent, valyuta, maliyyə-q
kimi növlərini fərqləndirirlər. 
Bazar iqtisadiyyatı
 - bazar subyektl
 
Bazar infrastrukturu
 - iqtisadiyyatın ümumi quruluşunun bazar sisteminə xidmət edən və onun 
fəaliyyəti üçün zəruri şərait yaradan tərk
 
Biznes 
- /ingiliscə bisinesse – məşqul, qayğılı/ gəlir götürməyə yönəldilmiş iqtisadi fəaliyyət. 
Miqyasına rəğmən nəzəri və praktiki təsnifata görə biznes kiçik, orta və böyük fəaliyyət 
qruplarına ayrılır. Böyük biznes dövlətin i
daxili iqtisadi konyukturadan asılı olaraq qrupu daxilində  rəqabətə istinad edən prinsiplər 
əsasında təşəkkül tapır. Kiçik biznes isə  əsasən daxili bazara köklənən  əmtəə  və xidmətləri 
reallaşdırır. Biznes istehsal, kommersiya və maliyyə növlərinə də ayrılır. 
 
Bomj
 - /rusca - Bez Op
olmayan, sərsəri həyat sürən fərd. 
Birca
  -  /almanca pul qabı, pul 
məşğul olan bazarın təşkilati forması. Burada alqı-satqı  əməliyyatları brokerlər və dilerlər 
tərəfindən həyata keçirilir. Bircanın əmtəə, fond, valyuta və əmək növlərini fərqləndirirlər. 
 
Broker
 - 
valyuta bircasında vasitəçilik edən şəxs. 
 
Büdcə
  -  /latıca bulga, fransızca bougette - hər iki dildə kisə, sandıq/ cari il ü
xərclərin pul ifadəsində hesablanmış nisbətdə bölgüsü sistemidir. 
 
 
196

 
 
Bürokratiya
 - idarəetmə aparatı, məmurlar. 
n əhalinin ayrı-ayrı 
əşqulluq populyasiyasının dinamik prosesləri.  
yəti. 
luğu. 
ası nəticəsində zərər, 
ın tədavüldən çıxarılması 
ınca ərizə, bəyannamə/ məlumat elanı. Deklarasiyanın gömrük, poçt, vergi kimi 
, uzlaşma aparılır. 
ış 
ə bazarda daxili bazara nisbətən öz dəyərindən ucuz qiymətə satılması. 
n, kredit banklarının müvəqqəti sərəncamına 
əbləği və ya qiymətli kağızlar. 
m də sonradan daha baha qiymətə satmaq məqsədilə qiymətli 
ışı  və 
ığının pozulması. 
 
Cini əmsalı
 - İtalyan iqtisadçısı K.Cininin yaratdığı bütün gəlirlər məbləğini
qrupları arasında bölgüsünü xarakterizə edən gəlirlər konsentrasiyası indeksi. 
 
Cəmiyyət
 - sosial tip və sosial münasibətləri əks etdirən insanların birgə yaşayış və fəaliyyətinin 
tarixən yanamış forması. 
 
populyasiya
 - m
De
 
Devasiya
 - qeyri mənəvi və qanundan kənar hərəkət. 
 
Depersonallaşma
 - insan şəxsiyyətinin dağılmaı vəziy
 
Deprivasiya
 - lazimi həyat normasından məhrum olma və ya müvafiq şərit məhdud
 
Desil
 - əhalinin məcmui gəlirlərinin həcmcə 10 bərabər qrupa bölən rancir variantı. 
 
tlıq, nəyinsə azlığı, maliyyə sahəsində gəlirlər üzrə xərclərin artm
Defisit 
- qı
çatışmama deməkdir. 
 
ınca  deflatio - genişlənmə, şişirtmə/ artıq kağız pullar
Deflyasiya
 - /lat
ilə pul kütləsinin azaldılmasıdır. Proses əksər hallarda pul islahatlarından öncə baş verir. 
 
Depressiya
  -  /latınca depressio - kiçilmə, dərinləşmə/ iqtisadi eniş prosesi  İqtisadi tsikl dörd 
fazanı: eniş, depressiya, canlanma və yüksəlişi  əhatə edir. Yüksəliş iqtisadi inkişaf  əyrisinin 
yüksək nöqtəsi depressiya isə onun aşağı həddidir. 
 
a
 - /lat
Deklarasiy
növləri vardır. 
 
Dekompozisiya metodu
  - idarəetmə  nəzəriyyəsində sistemin sadələşdirilməsinin geniş  təhlil 
obyekti kimi şərh olunur. Onun köməyi ilə sistem tərkib və sistemaltı hissələrə, məqsəd və 
məqsədaltı tapşırıqlara və digər törəmə qruplara bölünərək bir-birindən asılı olmadan həll edilir. 
Sonradan onlar arasında rabitə
 
Dempinq
 - /ingiliscə dompen, dumpen - atmaq, düşmək,  əldən salmaq/ qəsdən ucuzlaşdırılm
eksport malların xaricd
 
Depozit
  - müəssisələrin və ayrı-ayrı fiziki şəxsləri
həvalə olunan pul m
 
Dəqiq
  /birdəfəlik/  tədqiqatlar - informasiya yığımı  və ya sosial hadisənin öyrənilmə anından 
kəmiyyət xarakteristikası. 
 
Diversifikasiya
 - /latınca - diversificatio dəyişkənlik, müxtəliflik, fəaliyyət/ obyektlərinin 
bölünməsi və  məhsul namenklaturnun genişləndirilməsi,
 
istehsalın bir-biri ilə  əlaqəsi olmayan 
növlərinin eyni zamanda inkişafı. 
 
Diler
 - birca agenti olan ayrıca şəxs və firma. Əgər broker alqı-satqıda yalnız vasitəçilik edir və 
buna görə gəlir əldə edirsə, diler hə
kağızlar alır. Bundan başqa, dilerlər bir-birilə, brokerlərlə, bilavasitə alıcı  və ya satıcılarla 
sövdələşmələrə girə bilərlər. 
 
 - etnosun bir hissəsinin mənşəyi məntəqəsindən kənarda, digər ölkələrdə yaşay
Diaspor
yaratdığı icması. 
 
siya
 - sosial institutun funksional
Disfunk
 
Dilənçi
 - yalnız özünün fiziki, bioloji tələblərinin ödəyən, məcmuii gəliri yaşayış minimumunda 
 
197

 
 
2 dəfə aşağı olan, sədəqə diləyən insanlar. 
 
Divident
 - /latınca dividendus - bölgüyə düşən/ vergiləri ödədikdən, istehsalın genişləndirilməsi 
üçün məbləğləri ayırdıqdan, ehtiyatlar doldurduqdan, istiqraz faizləri verildikdən və direktorları 
ndırdıqdan sonra hər il səhmdarlar arasında bölüşdürülən xalis mənfəət. 
srəflərini ödəyə bilməyən müəssisələrə dövlət büdcəsindən ayrılan 
ı dotasiyanın həcmini azaldır. 
uş prinsiplərdən real hadisə, proses, 
l fondlarının cəmindən ibarətdir. Bu 
akterində heç 
vəz olunması 
ılıq. 
ə də, elmi sferada onun ilk görüntüləri XIX 
ə buraxmışdır. Öncə bitkilərin, canlı orqanizmlərin həyat birliklərinin, ətraf mühit 
əmtəə ilə yanaşı kapital, investisiya, xidmət 
cə açılan. 
şısında duran elmi-texniki inkişaf vəzifələrinin həlli üçün 
yyədə pul kütləsinin artmasına gətirib çıxaran pul nişanlarının dövriyyəyə 
idxalının qadağan edilməsi və ya digər dövlətə  məxsus olan əmlakların saxlanılması, xarici 
mükafatla
 
Dotasiya
  -  gəliri cari mə
təxsisatlardır. Planlı-zərərlə işləyən müəssisələrin sayının azalmas
 
Doktrina
  - nəzəriyyədən fərqli olaraq əvvəlcə qoyulm
faktorlardan irəli gəlir. 
 
Dövriyyə  vəsaitləri
 - istehsal dövriyyə fondları ilə  tədavü
nisbət 4:1-ə bərabərdir. 
 
Dövlətsizləşdirmə
 - iqtisadiyyatda dövlətin rolunun azaldılması ilə mülkiyyətin xar
şiklik etmədən şaquli təsərrüfat əlaqələrinin üfüqi təsərrüfat əlaqələri ilə ə
bir dəyi
prosesi. 
 
opsoniya
 - iki tərəfli inhisarç
Du
 
Dübarə yoxsulluq
 - vəsaitlərin qeyri-səmərəli məsrəfi nəticəsində əsas istehlak tələblərinin ödəyə 
əyən ailə kateqoriyası. 
bilm
 
Ehtiyac 
- yoxsulluğun orta səviyyəsi. 
 
Ekologiya
 - son bir neçə onillikdə meydanı genişləns
yüzillikdə  təzahür etmişdir. Yunan mənşəli ev, yaşayış yeri və bu kimi analoci anlamları 
ifadələndirən «ekos» məfhumunu ilk dəfə klassik darvinizm nümayəndəsi E.Hekkel 1866-cı ildə 
i dövriyyəy
elm
problemlərini tədqiqat predmeti seçən ekologiya, karbohidrogen erasının XX əsrdə yüksəliş 
tapan templəri və bu əsnada insanın təbiətə  təsirinin artması fonunda ekosistemin və biosferin 
bütün qatlarını inhisara alan çağdaş bir elmə çevrilmişdir. Ekoloji problemlərin artan təsir gücü 
əksər elmlərin ekologizasiyasına gətirmişdir. 
 
Ekonometriya
 - iqtisadi obyekt və proseslərin qarşılıqlı rabitəsini riyazi-statistik və model 
kontekstində öyrənən elmi təlim. 
 
Eksport /ixrac
/ - /latınca exporto - aparıram/ beynəlxalq ticarətin tərkib hissəsi olaraq əmtəələrin 
xaricə göndərişi. Müasir dünyada eksport prosesi 
sferalarını da əhatə etmişdir. 
 
Ekzo
 - /yunaca bayıra/ xari
 
Eqalitarizm 
- dövlətdə yaşayan bütün vətandaşların faktiki material bərabərliyin  yaradılması  
cəhdi kimi baxılır. 
 
al
 - cəmiyyətin qar
Elmi-texniki potensi
nəzərdə tutulan kadr, maddi-texniki, informasiya və təşkilati ehtiyatların məcmusunu xarakterizə 
edir. 
 
Empirik tədqiqatlar
 - elmin sərt tələbləri  əsasında yeni biliyi keyfiyyətə  rəvac verən nismi 
şmiqyaslı təlqiqat metodu. 
geni
 
 
 
ya
 - dövri
Emissi
buraxılması mənasını daşıyır. 
 
Enbarqo
 - dövlət hakimiyyəti tərəfindən qızılın, valyutanın, malların, sərvətlərin ixracı  və 
 
198

 
 
gəmilərin öz ölkəsinin limanına daxil olmasının qədağan edilməsi deməkdir. 
dövründə burcua dövlətinin iqtisadi funksiyalarının güclənməsi ilə 
stilah kimi istifadə olunmuşdur. 
isteminin inkişafı,  əlillərin cəmiyyətə inteqrasiyası, uşaq fəqirliyinin xəbərdarlığı  və 
inin təkmilləşdirilməsi, keyfiyyətli təhsil və  səhiyyə 
dılmış məhsulun dəyərinə mövcud müəssisənin real payı. 
mənfəəti və  əsas fondların amortizasiyası  əlavə  dəyərin 
oxasındakı aqrar inqilablar zamanında yetişərək 
tensialını təyin edən mühüm göstərici kimi, əmək vəsaitlərinin 
kimi də  çıxış edir. Onun spesifik əlaməti müəyyən istehsal tsikli 
ərini tədricən hazır məhsulun üzərinə köçürülməsindədir. 
 məqsədilə ilə faktorinq kompaniyalarının ticarət sazişləri üzrə qısamüddətli 
şərti olaraq mülkiyyt formasını ehtiva edən ictimai-iqtisadi 
masiya. XVII əsrdə elmi dövriyəyə çıxarılmışdır. 
ələr zərurəti təşkil ediən natural təyinatlı təsərrüfat. 
 
Endo
 - /yunanca içəri/ daxilə açılan. 
 
Enqel qanunu
 - bu qanuna görə  gəlir artıqca  ərzaq xərcləri azalır, ikinci dərəcəli  şeylərə - 
ətə olan xərclər artır. 
xidm
 
Elita
 - /fransızca –elite  ən yaxşı, seçilmiş/ cəmiyyətin yüksək təbəqəsi 
 
Etatizm
 - /fransızca «eta» sözündən yaranan dövlət mənasını ifadə edən məfəhum/ siyasi-iqtisadi 
müstəvidə «dövlətçilik» anlamı.  İlk başlanğıcda dövlət mərkəziyyətçiliyi prinsipi mənasında, 
onradan, imperializm 
s
əlaqədar olaraq kapitalist ölkələrinin təsərrüfatının inkişafında dövlətin iqtisadi siyasətinin 
rolunu səciyyələndirən i
 
Ev təsərrüfatı
 - birgə yaşayan ailə, bir adam və ya insanlar qrupu. 
 
Ədalətli cəmiyyət
 - yüksək sosial qaratlı, real amal və istəklərə  əsaslanır. Sosial müdafiənin 
ı s
ünvanl
məhdudlaşdırılması. pensiya sistem
xidmətinə giriş, əhali məşğulluğunun təminatı və yeni iş yerlərinin açılması kimi prioritetləri əks 
etdirir. 
 
Əlavə dəyər
 - istehsal prosesində yara
Müəssisənin işçilərinin  əmək haqqı, 
həcmini müəyyən edir. 
 
Əmək resursları
 - müəssisənin potensial fəhlə qüvvəsini, personal muzdla işləyən daimi, qeyri-
daimi, ixtisaslı və qeyri-ixtisaslı tam, kadrlar isə əsas ixtisaslı ştat və daimi işçi heyətini əhatə 
edir. 
 
Əmtəələr və xidmətlər bazarı
  -  müxtəlif  ərzaq məhsulları,  şəxsi istehlak əmtəələri, məişət, 
kommunal, nəqliyyat xidmətləri, mədəniyyət, təhsil, səhiyyə üzrə pullu xidmət bazarları. 
 
nənəvi cəmiyyət paradiqması
  -  neolit ep
Ə
kapitalizmə qədər dövrü əhatə edən cəmiyyət formasiyası. 
 
sas istehsal fondları
 - istehsal po
Ə
dəyərində əks olunur. Milli sərvətin çox dəyərli hissəsini təşkil edən əsas fondlar, həm də ümumi 
təkrar istehsal prosesinin həlledici şərti, əmək məhsuldarlığını, istehsalın səmərəliliyini, iqtisadi 
qüdrəti artıran mühüm amil 
ərzində aşınma ölçüsünə istinadən dəy
 
Faktorinq
  -  maliyyə sistemidir, bu sistemə müvafiq olaraq, mal tədarükçüsü ödəmənin böyük 
hissəsini dərhal almaq, borcların tam ödəməsinə  zəmanət vermək, hesabların idarə olunması 
xərclərini azaltmaq
tələblərdə başqasına güzəştə gedir. 
 
Fenomen
 - qeyri-adi hadisə. İqisadi hadisələrə hissi qavrayış. /məsələn, pul münasibətləri/. 
 
Feodal
 - /latınca feodum əmlak/ orta əsrlərdə feodun sahibi, iritorpaq mülkiyytçisinə verilən ad. 
 
 
Feodalizm
 - torpaq üzərində 
for
 
Feodal iqtisadiyyatı
  - bazisini kəndli və  sənətkarların xırda istehsalı, feodalların torpaq 
əti və xarici iqtisadi əlaq
mülkiyy
 
Fiziokratlar 
- /yunanca physis - təbiət, kratos - qüvvə/ başlıca ideyasını  təbii ahəngdən 
 
199

 
 
qaynaqlanan liberalizm təşkil edən XVIII əsrdə yananmış iqtisadi təlim. Görkəmli 
irabo. 
ızların alqı-satqısının həyata keçirildiyi bazar. 
çün xüsusi olaraq təlim 
əyyən məbləqdən yuxarı 
i
 - çatdırılma müddətləri müəyyən edilən müqavilə forması olaraq real malın mütləq 
ərin diferensasiyası
 - məcmui gəlirirn adambaşına düşən orta ölçüdə  əhali arasında 
nəzəriyyəsinə əsaslanan iqtisadi fenomen. Praktik müstəvidə 
pirik 
ı 
 
ə
Holland sindromu gerçəkdən ayrı-ayrı 
- milli iqtisadiyyatın real göstəricisi kimi il ərzində istehsal və istehlak 
nümayəndələri F.Kene, A.Türqo, V.M
 
Fluktuasiya
 - iqtisadi piramidanın titrəyişi. 
 
Fond bircası
 - qiymətli kağ
 
Formal nəzarət agentləri
 - nəzarət funksiyalarını yerinə yetirmək ü
görmüş və məvacib alan şəxslər. 
 
Fors-macor
  - müqavilələrə daxil olan və  nəzərdə tutulmayan səbəblər üzündən öhdəliyi yerinə 
yetirmədiyinə görə məsuliyyətdən azad olmağı öncədən nəzərdə tutan şərtdir. 
 
Forvard
 - çatdırılma müddətindən asılı olmayaraq qiymətləri təsbit edilən müqavilə forması. 
 
Franşiza
  -  sığorta müqaviləsinin  şərti, buna əsasən sığortaçı mü
ayaraq zərərin əvəzini ödəməkdən azad edilir. 
olm
 
Friksion işsizlik
  -  zəruri və müəyyən mənada arzu olunan işsizlikdir. Adətən, iş axtaranlar və 
əmək qabiliyyətli olanlar aid edilir. 
 
Fri-rayderlik
 - vicdansız müştəri, pul ödənişini gecikdirən. 
 
Fyuçer saziş
alınmasını nəzərdə tutmayan əmtəə bircasında bağlanan razılaşma. 
 
Gendr
 - sosial cins. 
 
Gəlirlər
 - təsbit olunmuş  təqvim mərhələsində daxil olan pul vəsaitləri /əmək haqqı, təqayüd, 
renta, müavinət, aliment, qononar və sair/. 
 
Gəlirl
bölgüsü. 
 
Hetro
 - /yunanca - özgə, yad/ başqa.