Электронларнинг тартибли ҳаракати орқали зарядли заррачаларнинг ўтказгичнинг бир нуқтасидан иккинчи нуқтасига кўчиб ўтиши ЭЛЕКТР ТОКИ деб аталади, қисқача ТОК дейилади. - Электронларнинг тартибли ҳаракати орқали зарядли заррачаларнинг ўтказгичнинг бир нуқтасидан иккинчи нуқтасига кўчиб ўтиши ЭЛЕКТР ТОКИ деб аталади, қисқача ТОК дейилади.
- ТОКНИНГ ўлчов бирлиги француз физиги Н.М.АМПЕР (1775-1836) номига атаб АМПЕР (А) деб белгиланади.
Ток миқдорини аниқлаш учун маълум вақт оралиғида заряд ўзгаришини билиш керак бўлади. - Ток миқдорини аниқлаш учун маълум вақт оралиғида заряд ўзгаришини билиш керак бўлади.
- Вақт ўтиши билан қийматини ўзгартирмайдиган ток ЎЗГАРМАС ток деб аталади. Вақт ўтиши билан қиймати синусоидал қонун бўйича ўзгарадиган ток ЎЗГАРУВЧАН (гармоник) ток деб аталади.
- Ток худди кучланиш сингари i – оний қиймат, амплитуда , ва таъсир қийматларга эга бўлади.
Ўтказувчанлик токи миқдори бирор юза s орқали вақт бирлигида ўтаётган заряд миқдори q билан ўлчанади. - Ўтказувчанлик токи миқдори бирор юза s орқали вақт бирлигида ўтаётган заряд миқдори q билан ўлчанади.
- Вақтнинг ихтиёрий онида ўтказувчанлик токи кўрилаётган s юзадан заряд ташувчилар билан кўчирилаётган электр зарядининг вақт бўйича ҳосиласига тенг, яъни
-
Ўтказгичнинг барча нуқталарида тартибли ҳаракатланаётган зарядлардан ташқари, тартибсиз ҳаракатланаётган электроннлар ҳам мавжуд бўлади, оқибатда улар ўтказгич орқали ўтаётган токнинг тартибли ҳаракатига халақит беради. - Ўтказгичнинг барча нуқталарида тартибли ҳаракатланаётган зарядлардан ташқари, тартибсиз ҳаракатланаётган электроннлар ҳам мавжуд бўлади, оқибатда улар ўтказгич орқали ўтаётган токнинг тартибли ҳаракатига халақит беради.
- Бу холат ўтказгичнинг ёки материалнинг ҚАРШИЛИГИ деб аталади.
- Ўтказгич қаршилиги ўзгармас ток занжирларида R ва ўзгарувчан ток занжирларида r билан белгиланади. ҚАРШИЛИК немис олими Георг ОМ (1787-1854) шарафига Ом деб белгиланади.
Do'stlaringiz bilan baham: |
