Education, upbringing and application of innovative technologies in the field of physical education and sport: problems and solutions

Indeks	Sog‘lom turmush tarziga mos keladi
Sog‘lom turmush tarziga mos kelmaydi
1	Yomon odatlar (chekish va boshqalar).	76,35%	23,65%
2	To‘g‘ri ovqatlanish	51,32%	48,68%
3	Sog‘lom turmush tarzini shakllantirishga qiziqish	63%	37%
4	Sport o‘ymlarini sog‘lom turmish tarziga ta’siri	53%	47%
5	Uyqu rejimi	35%	65%
6	Sayr va sayoxat	90%	10%
7	Gigiyena	85%	15%

1-jadval

Ushbu jadval talabalami kuzatish va so‘rov natijalari, fiziologik va kundalik shakllanish darajasi to‘g‘risida xulosa chiqarish imkonini beradi.

Shuningdek, fiziologik va kundalik mezonlarning shakllanish darajasini aniqlash maqsadida o‘tkazilgan yana bir so‘rov talabalarning sog‘lom turmush tarzi haqidagi g‘oyalari sog‘lom ovqatlanish, yaxshi uyqu, muntazamlik kabi ko‘rsatkichlar bilan bog‘liqligini aniqlashga olib keldi.

• 
  мунтазам жисмоний фаоллик
  
• 
  моддий фаровонлик ва молиявий баркарорлик
  
• 
  яхши уйку
  
• 
  соFлом овкатланиш
  
• 
  шифокорларга уз вактида мурожаат килиш
  
• 
  гигиенага риоя килиш
  

Ular orasida (1-rasm): - muntazam jismoniy faollik (26,7 %), moddiy farovonlik va moliyaviy barqarorlik (21,6 %), yaxshi uyqu (13,4 %), sog‘lom ovqatlanish (12,1 %,) shifokorlarga o‘z vaqtida murojaat qilish - kasalliklarning oldini olish, rejali tibbiy ko‘riklar va boshqalar (15,3 %) hamda gigiyenaga rioya qilish (10,9 %).
1- rasm. Talabalarning sog‘lom turmush tarzi haqidagi tasavvurlari
Sog‘lom turmush tarziga bo‘lgan ehtiyojni shakllantirish uchun biz aniqlagan moliyaviy mezonga ko‘ra, biz talabalarning sog‘lom turmush tarzini moliyaviy qo‘llab- quvvatlash zarurligi to‘g‘risida xabardorligini parametr сифатида олдик. Бу parametr, birinchi qarashda, ikkinchi darajali, ammo sog‘lom turmush tarziga bo‘lgan ehtiyojni shakllantirish muammosini hal qilishning murakkabligi manfaatlaridan kelib chiqqan holda,
biz buni e’tiborga olishni zarur deb hisobladik. So‘rov natijasida biz 2-jadvalda keltirilgan natijalami oldik.

2. 
   jadval
   

Moliyaviy mezonlarga muvofiq sogdom turmush tarziga bodgan ehtiyoj

Sog„lom turmush tarzi uchun moliyaviy yordam zarurligini biladigan talabalar	Sog„lom turmush tarzi uchun moliyaviy qo‘llab-quvvatlash zarurligini tushunmaydigan talabalar	Sog‘lom turmush tarzini moddiy jihatdar ta'minlash zarurligiga befarq qaraydigan talabalar
53	20	27

Izoh:foiz ko ‘rsatkichida

Sogdom turmush tarziga bo‘lgan ehtiyojni shakllantirishning psixologik mezoniga ko‘ra, biz yuqorida ta’kidlaganimizdek (1-jadval) ikkita parametrni ko‘rib chiqamiz, ulardan birinchisi - sogdom turmush tarziga to‘sqinlik qiluvchi sabablarni bilish, ikkinchisi - sogdom turmush tarziga to‘sqinlik qiluvchi sabablarni bilish talabalar o‘rtasida sog‘lom turmush tarziga bodgan ehtiyoj turlarini aniqlash.

So‘rov natijasida birinchi parametr bo‘yicha talabalarning sog‘lom turmush tarzini olib borishlariga imkon bermaydigan omillar (2-rasm): moddiy, moliyaviy muammolar - 26,6 %, bo‘sh vaqt etishmasligi - 21,3 %, chekish va boshqa yomon odatlar - 1,6 %, to‘g‘ri ovqatlanish (yarim tayyor mahsulotlarni sotib olish, turli fast futlar, kechqurun ovqatlanish va h.k.) - 13,8 %, yuqori o‘quv yuki - 15,4 %, uyqu etishmasligi - 11,2 %, oiladagi muammolar - 10,1 %. So‘rov shuni ko‘rsatadiki, eng jiddiy omil talabalarning moddiy va moliyaviy imkoniyatlarining etishmasligi (26,6 %).