Efir moylari nima?


Download 17.41 Kb.
Sana19.03.2023
Hajmi17.41 Kb.
#1284591
Bog'liq
efir moylari (3) (1)


Efir yog'lar
Reja

  1. Efir moylari nima?

  2. Efir moyining olinishi

  3. Efir moyinging ishlatilishi

  4. Efir moying tibbiyotda qo'llanilishi

  5. Foydalanilgan adabiyotlar

EFIR MOYLARI NIMA?
Efir moylari – uglevodorodlar, terpenlar, spirtlar, fenollar, aldegidlar, murakkab efirlar hamda ba’zi geterotsiklik birikmalar aralashmasidan tashkil topgan uchuvchan suyuq moddalar. Efir Moylari ko’pgina o’simliklar tarkibida bo’lib, ularga hid beradi. Spirt, efir va benzolda eriydi, Aksariyati suvda oz eriydi, ba’zilari esa umuman erimaydi. Efir moylari o’simliklardan quyidagi yo’lar bilan olinadi: suv bug’i yordamida haydash; past Tralarda qaynaydigan erituvchilar yoki hidsiz toza yog’ (mol yog’i) bilan ekstratsiya qilish (buni Anfleraj usulida olish deb ham ataladi); presslash orqali. Efir moylari sanoatda keng qo’lanadi. Ulardan atirupa, sovun ishlab chi qarishda, tish pastalari Oziqovkat essensiyalari tayyorlashda, tamakini xushbo’y qilishda, tibbiyotda (qalampir va Evkalipt moylaridan) foydalaniladi. Efir moylari kimyo sanoatida, farmatsevtikada ham Qo’lanadi. Pinendan kamfora sintez qilinadi, daraxt moyi skipidar lok va bo’yoq ishlab Chiqarishda erituvchi sifatida ishlatiladi. Nozik organik sintez texnologiyasi Efir moylarining Sintetik analoglari ham bor[2].

Efir moylarining olinish
Efir moylari oʻsimliklardan quyidagi yoʻllar bilan olinadi: suv bugʻi yordamida haydash; past tralarda qaynaydigan erituvchilar yoki hidsiz toza yogʻ (mol yogʻi) bilan ekstratsiya qilish (buni anfleraj usulida olish deb ham ataladi); presslash orqali. Matseratsiya usuli efir moylarining yog’larda erish xossasiga asoslangan. Shuning uchun bu usul qizdirilganda tarkibiy qismi o’zgarib ketadigan efir moylari oIishda qo’llaniladi. Tarkibida efir moyi bo’lgan gullar maxsus idishga solinib, ustiga zaytun moyi quyiladi va 500 gacha qizdiriladi. Natijada mahsulotdagi efir moyi zaytun moyiga o’tadi. Gullardan tozalangan moy maxsus maqsadlar uchun ishlatiladi.
[1] Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi https://uz.m.wikipedia.org/wiki/O%CA% (2000-2005)
ISBN 5—640—01867—4


Efir moyining ishlatilishi
Efir moylari sanoatda keng qoʻllanadi. Ulardan atirupa, sovun ishlab chiqarishda, tish pastalari, oziqovkat essensiyalari tayyorlashda, tamakini xushboʻy qilishda, tibbiyotda (qalampir va evkalipt moylaridan) foydalaniladi. Efir moylari kimyo sanoatida, farmatsevtikada ham qoʻllanadi. Pinendan kamfora sintez qilinadi, daraxt moyi skipidar lok va boʻyoq ishlab chiqarishda erituvchi sifatida ishlatiladi. Nozik organik sintez texnologiyasi Efir moylarining sintetik analoglari ham bor.
[1] Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi https://uz.m.wikipedia.org/wiki/O%CA% (2000-2005)
ISBN 5—640—01867—4
Efir moyining tibbiyotda qo’llanilishi
Bizga ma’lumki o’simliklar dunyosi turli hil organik moddalardan iborat. Bu moddalar o’simliklarning o’sish jarayonida ma’lum vazifani bajaradi. O’simliklardan esa xalq ho’jaligining turli sohalarida keng qo’llanilib kelinmoqda. Jumladan: oziqovqat sanoatida, qurilishda, qurilish materiallari ishlab chiqarishda, tabobatda dorivor preparatlar sifatida qo’llaniladi. Tibbiyotda ishlatiluvchi turli xil massaj kremlarini tayyorlashda, Dorivor Vositalar ishlab chiqarishda, Sochni mustahkamlash uchun shampunlarga muloyin Berishda, ishlab chiqarishda xom-ashyoga efir moylaridan foydalanfoydalanb chiqarish taklif etiladi
[2]

Foydalanilgan adabiyotlar

  1. Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi https://uz.m.wikipedia.org/wiki/O%CA% (2000-2005) ISBN 5—640—01867—4 maʼlumotlaridan foydalanilgan.

  2. https://cyberleninka.ru/article/n/efir-moylari-va-ularni-tibbiyotda-qo-llanilish

Download 17.41 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling