Ehtiyoj kishilarning hayotiy bo’lgan zaruriyatini ifodalovchi ilmiy kategoriya sifatida taraqqiyotning hamma bosqichlari uchun umumiy va doimiydir

Talab egri chizig’i

• www.arxiv.uz

Talabga narxdan tashqari quyidagi asosiy omillar ta’sir ko’rsatadi:

• Iste’molchining didi;
• Bozordagi iste’molchilar soni;
• Iste’molchining daromadlari;
• Bir-biriga bog’liq tovarlarning narxi;
• Kelajakda narx va daromadlarning o’zgarishi ehtimoli.

• www.arxiv.uz

Engel egri chizig’i

• www.arxiv.uz

Narx va taklif miqdori o’rtasidagi bog’liqlik.

1kg un narxi (so’m)	1oy davomida unning yakka taklifi miqdori(kg)	1 oy davomida unning bozor taklifi miqdori (tn)
350	60	6,0
300	50	5,0
250	30	3,0
200	20	2,0
150	10	1,0

• www.arxiv.uz

Taklif egri chizig’i

• www.arxiv.uz

Bozorda taklif qilinadigan tovar xajmiga narxdan tashqari bir qator omillar ham ta’sir qiladi. Bu omillar asosiylari quyidagilar:

• Resurslarning narxi;
• Ishlab chiqarish texnologiyasi;
• Soliq va subsidiyalar;
• Boshqa tovarlarning narxi;
• Narx o’zgarishining qutilishi;
• Bozordagi sotuvchilar soni.

• www.arxiv.uz

Ma’lum vaqt oralig’idagi narxlarning muayyan darajasida ishlab chiqaruvchi yoki sotuvchilar tomonidan ma’lum turdagi tovar va xizmatlarning bozorga chiqarilgan miqdori taklif deyiladi

• Ma’lum vaqt oralig’idagi narxlarning muayyan darajasida ishlab chiqaruvchi yoki sotuvchilar tomonidan ma’lum turdagi tovar va xizmatlarning bozorga chiqarilgan miqdori taklif deyiladi
• Narxning o’zgarishi bilan taklif etilayotgan tovar miqdorining to’g’ri bog’liqlikdagi o’zgarishi taklif qonuni deyiladi.
• Talab hajmiga ta’sir qiluvchi omillar boshqa o’zgarmay qolgan sharoitda narxning 1%ga o’zgarishi talabning necha foizga o’zgarganini ifodalovchi ko’rsatkich talabning narx bo’yicha ko’rsatkichi deyiladi.
• Talabning narx bo’yicha egiluvchanligi (ЭT) darajasi quyidagi formula bo’yicha hisoblanadi:
• ЭT=ΔQ/ΔP ΔQ-talab miqdorining foizli o’zgarishi, ΔP-narxlarning foizli o’zgarishi

• www.arxiv.uz