Ekish va o’tqazish mashinalarining asosiy qismlari, turlari va ishlashi

uzatmalar nisbati, i= n_F/n_Yu;

n_F — Galtakning aylanish tezligi;

n_Yu — yurituvchi Kildirakning aylanish tezligi.
Agar (70) yoki (72) buyicha topilgan urug’ F_I hajmini solishtirma massa ga ko’paytirilsa, bitta Galtak ajratib berishi kerak bo’lgan urug’ massasi q aniqlanadi.

(71) va (72) larni o’zaro tenglashtirib, bir gektarga tayinlangan Q miqdordagi urug’ni ekish uchun talab qilinadigan (sozlash vaqtida) Galtakning ishchi uzun­ligini kuyidagicha topish mumkin:

Chigit seyalkasi Galtaksimon miqdorlagichining asosiy o’lcham­larini aniqlash. Tukli chigit, urug’ o’tkaz gichga galtaksimon miqdorlagich yorda­mida tushiriladi (73- a rasm). Aylanayotgan Galtak 1, tishlari 2 oraligidagi chuqurchalarda chigitlarni kuti 3 ichidan ajratib oladi va darcha 5 orqali urug’ o’tkaz gich 4 ga tashlab beradi. Darcha kengligi

  

 

 

 

 

 

 

 

 

73-rasm. Chigit seyalkasi miqdorlagichining asosiy o’lcham­larini aniqlash uchun sxema

b chigitlar sikilmasdan, yorilmasdan utishiga imkon berishi kerak (73-a rasm), ya`ni:

E_maxK _min ,
bu yerda, E_max — chigitlarning maksimal eni, mm;

K _min — chigitlarning minimal qalinligi, mm.

Galtakning burchak tezligini tayinlashda kuyidagi ikki talab bajarilishi kerak: birinchisi, belgilangan miqdordagi urug’ni ajratish; ikkinchisi, ajratgan urug’larini Galtak urug’ o’tkaz gichga to’liq tashlab berishi kerak.

Bunda: birinchi talabga javob berish uchun Galtakning burchak tezligi

 

bu yerda, v — kator oralarining kengligi, m;

Q_m — har bir gektarga ekiladigan urug’lar me`yori, kg/ga;

 V_s — ekish mashinasining tezligi, m/s;

— seyalka Kildiragining (miqdorlagichga harakat uzatuvchi)

   sirpanish koeffitsienti, = 0,15...30;

q — Galtak bir marta aylanganda kutidan olib chikila-

digan chigitlar massasi, kg, amalda q = 5…6 g.
Ikkinchi talabni koniktirish uchun aylanayotgan Galtak bilan kutidan chikkan chigit uning gorizontal diametriga yetmasdan (73- v rasmdagi burchagi ichida) tishlar oraligidan chikib ulgurishi kerak, aks hol da galtakdan ajralgan chigitni urug’ orqasida kelayotgan tish urib, urug’ o’tkaz gichdan chetga chiqarib yuborishi mumkin.

Tishlar oralig’idan chiqayotgan chigitga uning ogirlik kuchi G, mar­kazdan kochma kuch F_MK, tishning normal reaktsiyasi N va ishkalan ish kuchi F_I ta`sir kiladi:

G = mg; F_mk = mr²; F_i = fN
bu yerda, m — chigitlarning o’rtacha massasi, g;

r — chigit markazidan Galtak ukigacha bo’lgan masofa (aylanish radiusi), mm;

 —Galtakning burchak tezligi,rad/s;

N — tish yon tekisligiga chigitdan tushayotgan bosimga qarshi reak­tsiya kuchi, N;

f — ishkalan ish koeffitsienti.
Chigit tishlar oraligidan siljib chikishi uchun unga ta`sir etuvchi kuchlarning yig’indi si galtak chetiga yunalgan bo’lishi kerak. Chigit galtakdan ajraladigan joyni ko’rsatadigan burchakni kuyidagi ifoda bilan aniqlash mumkin:

bu yerda, — ishkalan ish burchagi;

 — chigitdan utadigan diametr bilan N normal reaktsiya kuchi

oraligidagi burchak, = 45...53°.
Tadkikotlar  75° ekanligini ko’rsatadi. Shu sababli qabul qilingan , r ko’rsatkichlar uchun Galtakning burchak tezligi kuyidagicha bo’ladi: