Ekologik soliqlarni joriy qilishning ahamiyati
Download 138.17 Kb. Pdf ko'rish
|
Rustavelova Nihola maqola
|
EKOLOGIK SOLIQLARNI JORIY QILISHNING AHAMIYATI Rustavelova Nihola Mirmuxsin qizi, Davlat Soliq Qo‘mitasi huzuridagi Fiskal Instituti 2-k SST_07-21-guruh talabasi Annotatsiya: Bugungi kunda ekologik soliqlar iqlim o‘zgarishi, ifloslanish va biologik xilma-xillikning yo‘qolishi kabi global ekologik muammolarni hal qilishda tobora muhim ahamiyat kasb etmoqda. Ushbu maqola ekologik soliqlarni joriy etishning mantiqiy asoslarini o‘rganadi va ularning potensial afzalliklarini ko‘rib chiqadi. Maqolada, shuningdek, ekologik soliqlarni joriy etish bilan bog‘liq muammolar yoritiladi va turli mamlakatlarda ushbu soliq turini muvaffaqiyatli joriy etish misollari keltiriladi. Shuningdek, ekologik soliqlarni joriy etish ― barqarorlikka erishish va atrof-muhitni asrash yo‘lidagi hal qiluvchi qadam ekanligini ta’kidlanadi. Abstract: Environmental taxes are becoming increasingly important in addressing environmental challenges, including climate change, pollution, and biodiversity loss. This article explores the rationale for introducing environmental taxes and highlights their potential benefits. The article also discusses the challenges associated with implementing environmental taxes and provides examples of successful implementation in different countries. Finally, the article concludes by arguing that the introduction of environmental taxes is a crucial step towards achieving sustainability and reducing environmental harm. Darhaqiqat, bugungi kunda inson faoliyatining atrof-muhitga salbiy ta’siri butun dunyo bo‘ylab tobora dolzarb muammoga aylanib bormoqda. Insoniyatning bunday xatti- harakati so‘nggi o‘n yilliklarda issiqxona gazlari chiqindilaridan tortib o‘rmonlarning kesilishi va suvning ifloslanishigacha bo‘lgan atrof-muhitning sezilarli darajada buzilishiga olib keldi. Ushbu muammolarni hal qilish uchun, jumladan, xalqaro shartnomalar va me’yoriy hujjatlar orqali ko‘plab sa’y-harakatlar amalga oshirilgan bo‘lsa-da, barqarorlikni ta’minlash va inson faoliyatining atrof-muhitga salbiy ta’sirini kamaytirish bo‘yicha hali ko‘p ishlar qilinishi kerak deb hisoblaymiz. Ushbu muammolarni hal qilishning potensial vositalaridan biri ekologik soliqlardan foydalanishdir. Ekologik soliqlar atrof-muhitga salbiy ta’sir ko‘rsatadigan faoliyatdan, masalan, ifloslanish va chiqindilarni hosil qilishdan olinadigan soliqlardir. Ushbu soliqlar faoliyatning salbiy ta’sirini kamaytirish uchun ularni qimmatroq qilish, ya’ni narxini oshirish orqali iqtisodiyotni ham rag‘batlantiradi. Bu orqali ekologik soliqlar barqaror amaliyotlarni ilgari surish va inson faoliyatining atrof-muhitga salbiy ta’sirini kamaytirishga ham erishadi. Ushbu maqolada ekologik soliqlarni joriy etishning ahamiyati ularning potensial afzalliklari va kamchiliklarini o‘rgandik. Maqola ekologik soliqlar va ularning turlari haqida umumiy ma’lumot berishdan boshlanadi. Maqolada atrof-muhit soliqlarining afzalliklari, jumladan, ularning ifloslanishni kamaytirish, innovatsiyalarni rag‘batlantirish va hukumatlar uchun daromad keltirish imkoniyatlari, ya’ni ijtimoiy, iqtisodiy va fiskal ahamiyati ko‘rib chiqiladi. Shuningdek, ekologik soliqlarning ayrim kamchiliklari, jumladan, ularning kam ta’minlangan uy xo‘jaliklari va ayrim sanoat tarmoqlariga nomutanosib ta’sir ko‘rsatishi ham ko‘rib chiqiladi. Va, albatta, ekologik soliqlarni joriy qilishning ijobiy ahamiyati, kamchiliklarni muvozanatlashtirgan tarzda loyihalashning muhimligi muhokama qilinadi. Ekologik soliqlar nima? Ekologik soliqlar ― bu atrof-muhitga salbiy ta’sir ko‘rsatadigan faoliyatdan olinadigan soliqlardir. “Ushbu soliqlar faoliyatning salbiy ta’sirini kamaytirish uchun ularni qimmatroq qilish orqali iqtisodiy rag‘batlantirish uchun mo‘ljallangan” degan fikrni kirish qismimizda ham ta’kidlab o‘tdik. Ekologik soliqlarning bir nechta turlari mavjud. Umumiy turlardan biri bu uglerod solig‘i bo‘lib, u issiqxona gazlari chiqindilaridan olinadigan soliqdir. Ushbu soliq uglerod soliqlari emissiyalarni narxini oshirish orqali jismoniy shaxslar va korxonalarni uglerod izlarini kamaytirishga undaydi. Yana bir keng tarqalgan tur ― bu chiqindixona solig‘i yoki chiqindilarni joylashirganlik uchun soliq bo‘lib, bu soliqdan tushgan tushumlar chiqindilarni yo‘q qilish uchun safarbar qilinadi. Ekologik soliqlarning boshqa turlariga suvning ifloslanishiga olib keladigan faoliyatdan olinadigan soliqlar va havo ifloslanishiga olib keladigan faoliyat uchun olinadigan soliqlar kiradi. Download 138.17 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|