«Ekologiya» fanidan test savollari. O’zbеkistоn Rеspublikаsi tаbiаtni muhоfаzа qilish hаqidаgi qоnuni qаchоn qаbul qilingаn?
D)erigаn оrgаnik mоddаlаrning mаvjudligi
Download 138.59 Kb.
|
ekk
|
D)erigаn оrgаnik mоddаlаrning mаvjudligi. 196. Snеllеn аsbоbi yordаmidа suvning qаysi ko’rsаtkichi аniqlаnаdi? A)*lоyqаlik dаrаjаsi; B)pH-muhiti; C)zichligi; D)sirt tаrаngligi. 197. Оqovа suvlаrni biоlоgik tоzаlаsh uchun qаysi inshооt qo’llаnilаdi? A)tindirgich; B)*аerоtеnk; C)siklоn; D)flоtаtоr. 198. Оqоvа suvlаrni ishqоriy suvlаrdаn tоzаlаsh uchun qаysi usul qo’llаnilаdi? A)аdsоrbsiya; B)*nеytrаllаsh; C)tindirish; D)flоtаsiya 199. Оliy Mаjliq qоnunchilik pаlаtаsigа sаylаngаn dеputаtlаr sоni qаnchа? A) 10 tа; B)*15 tа; C)20 tа; D)25 tа. 200. “Xаlqаrо suvni muhоfаzа qilish kuni” qаysi sаnаdа nishоnlаnаdi? A)1 mаy; B)26 аprеl; C)*22 mаrt; D)5 iyun Ekologiya | TEST | 1-qism 1. Ekologiya sõzini kim fanga kiritgan? Javob: 1866 yil E.Gekkel 2. Õzbekistonda ekologiya fanining asoschilari? Javob: Korovin, Kashkarov, Zohidov 3. Ekologiya fanining o‘rganilishida bir qator ilmiy-tadqiqot uslublarga qo‘llaniladi. Ularga kartografik uslub, taqqoslash uslubi, matematik va EHM uslubi va kosmik uslublar kiradi. Javob: matematik uslubi, EHM uslubi, kartografik uslub, kosmik uslubi, taqqoslash uslubi. 4. Sotsial ekologiya... Javob: "jamiyat-tabiat” tizimidagi o‘zaro munosabatlarni, ya’ni kishilik jamiyatining tabiiy muhit bilan o‘zaro aloqalari va o‘zaro ta’sirini o‘rganadigan, atrof muhitni muhofaza qilish va insonning hayotiy muhitini optimallashtirishni o‘z ichiga oladigan tabiatdan oqilona foydalanishning ilmiy asoslarini ishlab chiqadigan ilmiy tarmoqlar. 5. Biologiya organizmlarning turlariga ko'ra...... ajratiladi? Javob: mikroorganizmlar ekologiyasi, o'simliklar ekologiyasi, hayvonlar ekologiyasi, tibbiy ekologiya. 6. O'zbekiston respublikasi qachondan boshlab "Atrof-muhit muhofazasi bo'yicha xalqaro tizimida" mustaqil ishtikochi? Javob: 1994 yil 7. I.A.Karimovning ekologik muammolarga bag'ishlangan asari-? Javob: O'zbekiston XXI asr bo'sag'asida. 8. O'zbekiston respublikasi konistitutsiyasining 55-moddasi nima haqida? Javob: Tabiatni muhofaza qilish haqida 9. Populyatsion ekologiya bu- Javob: hududiy tuzilmasini, ularning vujudga kelishiga ko'ra tarkibini, son jihatdan o'zgarish xususiyatlarini, baravarlashuvi va guruhlar hosil qilishining omillarini, populyatsiyalar doirasidagi ichki aloqalarini o'rganadi. 10. Ekologik resurs nima? Javob: Tirik organizmlarning xayot jarayonida jalb etuvchi moddalar. 11. Terminlar va ularga mos tushunchalarni juftlab yozing. a) ekologik omillar, v) optimum, s) minimum, d) maksimum, e) chelovchi omil, f) diapauza; 1-minimal va maksimal darajadan chetga chiqadigan omil, 2-yashash muhitining organizmga ta'sir ko'rsatadigan sharoiti, 3-omilning eng yuqori darajasi, 4- omilning eng past darajasi, 5- organizmlarning faol bo'lmagan davri, 6- omillarning organizm uchun qulay miqdori. Javob: e-5, f-1
Javob: iqlim, tuproq, relef 13. Biogetsenozdagi organizmlarning o'rtasida o'zaro aloqaning bir organizmning ikkinchi organizm hisobiga yashashi- Javob: Kommensalizm. 14. Moslanishning asosiy turlarini aniqlang? Javob: Morfologik, fiziologik, hulqiy moslanish 15. Ekologik tizim nima? Javob: yashash sharoiti o'xshash va o'zaro munosabati natijasida bir-biriga ta'sir ko'rsatuvchi har xil turda mansub bo'lgan birgalikda yashavchi organizmlar yig'indisi. 16. Tirik moddaga nima kiradi? Javob: barcha tirik organizmlar yig'indisi kiradi 17. Konsumentlar deganda... Javob: Fotosintez yo'li bilan to'plangan tayyor organik moddalarni iste'mol qiluvchi organizmlar yig'indisi 18. Birgalikda hayot kechirishga moslashgan tirik organizmlar joylashgan biosferaning alohida bo'lagi qanday ataladi? Javob: Biogeosenoz 19. Noosfera tushunchasi- Javob: Inson mehnati va ilmiy faoliyati ta'sirida o'zgargan va uning yashashi uchun optimal bo'lgan biosfera . 20. "Adabtatatsiya" tushunchasi- Javob: organizmning tuzilishi, funksiyalari va hulq-atvori Ekologiya | TEST | 2-qism 21. O'rta osiyodagi 1-qo'riqxona qachon tashkil topgan? Javob: XI asr (1044 y). 22. O'rta osiyodagi birinchi qo'riqxona qayerda joylashgan? Javob: Isfarada 23. Ekologik fojeaning sababi nimada? Javob: inson faoliyati, inson, favqulotda holatlar, tabiiy ofatlar 24. Sinekologiya nimani o'rganadi? Javob: Biogeotsenozning tuzilishi va xossalarini, ayrim o'simlik va hayvon turlarining o'zaro aloqasining, hamda ularning tashqi muhit bilan munosabatini o'rganadi. 25. O'zbekiston Respublikasi "Qizil kitob" iga ..... o'zgartirish kiritildi. Javob: 1990 yil. 26. Ishlab chiqarishni ekologiyalashtirish nima? Javob: Hammasi to'g'ri. 27. Sotsial ekologiya ham, global ekologiya ham jamiyat va biosfera orasidagi ekologiya o'zaro ta'sirini o'rganadi. Ushbu fikr to'g'rimi? Javob: Ushbu fikr to'g'ri 28. Insonning ijtimoiy maqsadi nima? Javob: yashab qolish 29. Tabiatni muhofaza qilishning maqsadi qaysi qonun va moddada ko'rsatilgan? Javob: "Tabiatni muhofaza qilish to'g'risida" gi qonunning 3-moddasida 30. Hayvonlarning morfologik va ivolyusion ekologiyasini rivojlantirishda kimlar hissa qo'shganlar? Javob: S.S.Shvars 31. Inson ekologiyasi..... Javob: kishilarning atrof muhit bilan õzaro aloqalarining qonuniyatlarini, aholi rivojlanish masalalari, inson salomatligini asrash, uning jismoniy va ruhiy imkoniyatlarini takomillashtirish masalalarini tadqiq qiladi.** 32. Ekologiya ikki yo'nalishda rivojlanadi: birinchi yo'nalishning vakillari biosferani insonning ta'sirini e'tiborga olmagan holda o'rgandilar, ya'ni ularning tadqiqotlari organizmlarning o'zaro va muhit bilan aloqadorligini o'rganishga yo'naltiriladi. Ushbu fikr to'g'rimi? Javob: ushbu fikr to'g'ri
Javob: 51 ta 34. "Muhofaza qilinadigan tabiiy hududlar to'g'risida" gi qonun ... dan boshlab amalga kirgan? Javob: 2005 yil 6 yanvar
Javob: Xammasi. 36. Ekologiyaning qanday ilmiy yo'nalishlari bor? Javob: Xammasi Ekologiya | TEST | 3-qism 2-MAVZUDAGI TESTLAR 1. Moshlanish (adabtatsiya) ko'rinishlari- JAVOB: hulqiy, morfologik, fiziologik. 2. Tabiiy resurslar necha turga bulinadi? JAVOB: tugaydigan, tugamaydigan. 3. Dengiz suvlarida kislorodning miqdori qancha bo'lishi kerak? JAVOB: 8.0 va 4.5 l/sm3. 3. Mustaqil respublikamizda havoni ifloslantirayotgan nechta umumiy manba bor? JAVOB: 35000 ta. 4. 1992 yil 9 dekabrda qaysi qonun qabul qilingan? JAVOB: Tabiatni muhofaza qilish to'g'risidagi qonun 5. Kommensalizm degani... JAVOB: organizmlarni vaqtincha yoki doimo birgalikda yashash shakli. Bunda bir tur organizm ikkinchisiga zarar keltirmagan holda undan foydalanishi 6. O'zbekistonda nechta ko'l bor? JAVOB: 250 ta 7. Noosferani qanday tushunasiz? JAVOB: Aql-zakovatli inson faoliyat ko'rsatadigan qobiq 8. Okeanlardagi hayotni belgilovchi omillardan eng muhim-bosimdir. Chuqurlikka tushilgansari bosim ortib boradi. Shu bilanbir qatorda suvdagi kislorod miqdori katta ahamiyatga ega. JAVOB: верно , "chin" 9. "Tabiatni muxofaza qilish to'g'risida" gi qonun qachon qabul qilingan? JAVOB: 1992-yil 9-dekabr 10. Quyida keltirilgan jumlalarning qaysi biri biosfera ma'nosini to'g'ri ifodalaydi? JAVOB: biosfera-bu yer tarkibiy qobig'larining (lito, gidro, atmosfera) birgalikdagi majmuasidirki unda tirik organizmlar va ularning hayotiy faoliyat maxsulotlari ta'siri ostidadir 11. Biosferaga xos xususiyatlar: JAVOB: Tirik moddalarni qatnashishi 12. Yer sferalari va ulardagi biosfera chegarasini juftlab ko'rsating? a-atmosfera, b-litosfera, d-gidrpsfera; 1. 10-11 km chuqurlikgacha. 2. 20 km balandlikgacha. 3. 3,5-7,5 km chuqurlikgacha. JAVOB: a-2, b-3, d-1 13. 1992 yil 9 dеkаbrdа qаysi qоnun qаbul qilingаn? JAVOB: Tаbiаtni muhоfаzа qilish to’g’risidаgi qоnun 14. Biosferani eng ko‘p ifloslantiruvchi moddalarga: JAVOB: Kimyo sanoati va ko‘mir ishlab chiqaruvchi korxonalar 15. Biosferaning ekologiyada tushunilishi: JAVOB:Stratosfera 16. «Biosfera» yangi atama bo'lib, fanda XIX asrdan fanda shakllana boshlandi. .I.Vernadskiy ta'rificha, biosfera insoniyat yashaydigan muhit bo'lib, uning hayotiy jarayonlari shu muhitda kechadi va rivojlanadi. JAVOB:Chin 17. Tirik organizmlar tarqalgan asosiy hayot muhitlari? JAVOB: Suv, tuproq, havo, tirik organism ] Ekologiya | TEST | 4-qism 2-MAVZUDAGI TESTLAR 18. Quyida keltirilgan jumlalarning qaysi biri biosfera ma’nosini to‘g‘ri ifodalaydi? JAVOB: Biosfera–bu yer tarkibiy qobig‘larining (lito, gidro, atmosfera) birgalikdagi majmuasidirki unda tirik organizmlar va ularning hayotiy faoliyat maxsulotlari ta’siri ostidadir 19. Qaysi tushunchalar biosfera tavsifiga mos keladi? 1-barcha ekosistemalar majmui, 2-yer sferalari majmui, 3-yerning geologik qobig‘i, 4-yerning tirik organizmlar tarqalgan biologik qobig‘i, 5-tirik organizmlar va ular yashaydigan muhit majmui, 6-yer yuzida mavjud organzmlar mujmui, 7-yer yuzasining tirik organizmlar va ular faoliyati mahsulotlari uchraydigan qismi, 8-yer yuzasining tirik organizmlar eng ko‘p uchraydigan qismi. JAVOB: 1, 2, 4, 6
JAVOB: V. I. Vernadskiy (1926) 21. O’zbekistonda “Atmosfera havosini muxofaza qilish to’g’risida”gi qonun nechanchi yili qabul qilindi? JAVOB: 1996 yil 27 dekabr 22. Antik davrda yashagan faylasuflarning asarlarida… JAVOB: hayvonlarning turli instinktlari,baliqlar va qushlarning migratsiyalari,o‘simliklarning tashqi qiyofasi, tuproq va iqlim sharoitlari bilan bog‘liqligi haqida ma’lumot keltiriladi 23. Havoning zichligi suvga nisbatan ancha past, shuning uchun ham quruqlikdagi tirik organizmlarda ichki va tashqi skelet, ya’ni tayanch to‘qimalari kuchli rivojlangan. JAVOB: Верно 24. Yer po‘stida mikroorganizmlar qanday chuqurlikda uchraydi? JAVOB: 10 KM 25.O’zbekiston Respublikasida “Suv va suvdan foydalanish to’g’risida”gi qonun nechanchi yili qabul qilindi? JAVOB: 1993 yil 6 may 26. Havoning zichligi suvga nisbatan ancha yoqori, shuning uchun ham quruqlikdagi tirik organizmlarda ichki va tashqi skelet, ya’ni tayanch to‘qimalari kuchli rivojlanmagan. JAVOB: Неверно Ekologiya | TEST | 3-mavzudagi testlar
JAVOB: Ch.Elton 2. Allen qoidasini tushuntiring? JAVOB: Sovuq iqlimda yashovchi hayvonlarning issiqlik miqdorini ximik idora etishi 3. Cheklovchi omil deganda nimani tushunasiz? JAVOB: Barcha shart-sharoitlar qulay bo'lib, ulardan biri yetarli miqdorda bo'lmasa, uni cheklovchi omil deb ataladi. 4. Birgalikda hayot kechirishga moslashgan tirik organizmlar joylashgan biosferaning alohida bo'lagi qanday ataladi? JAVOB: Biogeosenoz 5. Biogen elementlar-fosfor, azot, kremniy, temir, va x.k. bu- JAVOB: Tugaydigan lekin tiklanadigan tabiiy resurs 6. Moslanishning asosiy turlarini aniqlang? JAVOB: Morfologik, fiziologik, hulqiy moslanish 7. Konsumentlar deganda... JAVOB: Fotosintez yo‘li bilan to‘plangan tayyor organik moddalarni iste’mol qiluvchi orgaizmlar yig‘indisi 8. Abiotik omillarni ko‘rsating? 1. yorug‘lik, 2. o‘simliklar ta’siri, 3. namlik, 4. harorat, 5. hayvonlar faoliyati, 6. o‘simlik va hayvonlarning o‘zaro ta’siri, 7. odam faoliyati, 8. tuproqning mexanik tarkibi JAVOB: 1, 3, 4, 8 9. Biogetsenozdagi organizmlarning o‘rtasida o‘zaro aloqaning bir organizmning ikkinchi organizm hisobiga yashashi - JAVOB: Kommensalizm 10. Ekologik tizim nima? JAVOB: yashash sharoiti o‘xshash va o‘zaro munosabati natijasida bir-biriga ta’sir ko‘rsatuvchi har xil turga mansub bo‘lgan birgalikda yashovchi organizmlar yig‘indisi 11. Terminlar va ularga mos tushunchalarni juftlab yozing. a) ekologik omillar, v) optimum, s) minimum, d) maksimum, e) cheklovchi omil, f) diapauza; 1-minimal va maksimal darajadan chetga chiqadigan omil, 2-yashash muhitining organizmga ta’sir ko‘rsatadigan sharoiti, 3-omilning eng yuqori darajasi, 4-omilning eng past darajasi, 5-organizmlarning faol bo‘lmagan davri, 6-omillarning organizm uchun qulay miqdori. JAVOB: e-5, f-1 12. Kimlar o'simliklar tomonidan to'plangan organik moddani iste'mol qiluvchilar deb hisoblanadi? JAVOB: Konsumentlar 13.Tirik organizmlarning havo muhitiga moslashishi: JAVOB:Kichik tana, o‘simtalar, yuzani ortishi, qanotlarning bo‘lishi 14. Cheklovchi omil deganda nimani tushunasiz? JAVOB:Barcha shart-sharoitlar qulay bo‘lib, ulardan biri yetarli mikdorda bo‘lmasa, uni cheklovchi omil deb ataladi 15. Tirik organizmlarni ultrabinfsha nurlanishdan himoya qiluvchi: JAVOB:Ozon qatlami 16.Ekologik piramida Kim tomonidan tuzilgan? JAVOB:Ch.Elton 17. Biologik aylanma harakatda qatanashadigan organizmlarning ekologik guruhlanishi - JAVOB:Produsentlar, konsumentlar, redusentlar 18. Tirik organizmlar tarqalgan asosiy hayot muhitlari: JAVOB:Suv, tuproq, havo, tirik organizm 19. Nima nobud bo‘lgan o‘simlik va xayvonlardagi organik moddalar mikroorganizmlar, bakteriyalar va zamburug‘lar ta’sirida oddiy noorganik moddalar va elementlargacha parachalaydi? JAVOB:Redusentlar 20. “Adabtatatsiya” tushunchasi - JAVOB:Relef , o‘simlik ta’siri 21. Tirik moddaga nima kiradi? JAVOB: barcha tirik organizmlar yig'indisi 22. Terminlar va ularga mos keladigan tushunchalarni juftlab yozing. a) populyatsiya, v) ekosistema, s) ekologik jamoa, d) biosfera, e) ekologik fikrlash 1-birgalikda yashaydigan populyatsiyalar majmui, 2-tirik organizmlar va tashqi muhit majmui, 3-atrof-muhit tozaligi, uninh xilma-xilligi saqlab qolish tadbirlarini tahlil qilish, 4- bir turga mansub organizmlar guruhi, 5- yer yuzida mavjud bõlgan ekosistemalar majmui. JAVOB:a-4, v-2, s-1, d-5, e-3 O‘rganish ob’ektlarining xususiyatlariga ko‘ra bioekologiya ................. ajratiladi. Autoekologiya populyatsion ekologiya sineekologiya o'simlik va hayvonot ekologiyasi Ekologiya so’zini kim fanga kiritgan? 1866 yil E.Gekkel Biologiya organizmlarning turlariga ko'ra .................. ajratiladi. Xammasi Ekologik fojeaning sababi nimada? Inson faoliyati Tabiiy ofatlar Ekologiya fanining ilmiy-tadqiqot uslublari qaysilar? tasviriy, taqqoslash, tajriba, modellashtirish Rus olimlari orasida ekologiya fanini ilmiy jihatdan chuqur o’rganganlardan biri akademik Vernardevskiy hisoblanadi. U biosferani birinchilar qatorida ilmiy asoslab bergan. O’zbekiston Respublikasi “Qizil kitob”iga 1990yil o’zgartirish kiritildi. Tabiiy resurslar necha turga bulinadi? Tugamaydigan Tugaydigan Suvning tа’mi, rаngi, xidi qаysi ko’rsаtkichlаrgа kirаdi? Fizik-kimyoviy 1992 yil 9 dеkаbrdа qаysi qоnun qаbul qilingаn? Tаbiаtni muhоfаzа qilish to’g’risidаgi qоnun Jamiyat(inson)ning ekologiyaga turli ishlab chiqarish faoliyatlari bilan bog‘liq ta’sirlar bu – Antropogen ta’siri Antik davrda yashagan faylasuflarning asarlarida… hayvonlarning turli instinktlari,baliqlar va qushlarning migratsiyalari,o‘simliklarning tashqi qiyofasi, tuproq va iqlim sharoitlari bilan bog‘liqligi haqida ma’lumot keltiriladi «Biosfera» yangi atama bo'lib, fanda XIX asrdan fanda shakllana boshlandi. .I.Vernadskiy ta'rificha, biosfera insoniyat yashaydigan muhit bo'lib, uning hayotiy jarayonlari shu muhitda kechadi va rivojlanadi. True Moslanish (adaptatsiya) deganda - organizmning tuzilishi, funksiyalari va hulq-atvori hususiyatlarining uning hayot tarziga muvofiqligi tushuniladi. True Biosferaga xos xususiyatlar: Tirik moddalarni qatnashishi Noosferani qanday tushunasiz? Aql-zakovatli inson faoliyat ko‘rsatadigan qobiq Tirik organizmlar tarqalgan asosiy hayot muhitlari? Suv, tuproq, havo, tirik organizm “Adabtatatsiya” tushunchasi – Iqlim, tuproq, relef Nima nobud bo‘lgan o‘simlik va xayvonlardagi organik moddalar mikroorganizmlar, bakteriyalar va zamburug‘lar ta’sirida oddiy noorganik moddalar va elementlargacha parachalaydi? Redusentlar Cheklovchi omil deganda nimani tushunasiz? Barcha shart-sharoitlar qulay bo‘lib, ulardan biri yetarli mikdorda bo‘lmasa, uni cheklovchi omil deb ataladi Tirik moddaga nima kiradi? barcha tirik organizmlar yig’indisi Kimlar o‘simliklar tomonidan to‘plangan organik moddani ist’emol qiluvichlar deb hisoblanadi? Konsumentlar Tirik organizmlar tarqalgan asosiy hayot muhitlari: Suv, tuproq, havo, tirik organizm Ekologik piramida Kim tomonidan tuzilgan? Ch.Elton Organizmlarning qaysi turlari noorganik moddalardan organik moddalarni hosil qila oladi? avtotrof organizmlar o’simliklar Biologik xilma-xillik uchun yo‘qotishning bosh sabablari, jumladan hayvonlar sonining qisqarishi va halok bo‘lishi uchun qaysi javoblar to‘g‘ri: Barchasi. Antropogen omil deganda nimani tushunasiz? Insonni tabiatga ta’siri Ekologik omillar organizmlarga qanday ta’sir ko’rsatadi? Maksimum, minimum va optimum Biotik omillar majmui: Fitogen, zoogen, mikrobiogen, mikogen Hayotni belgilab beruvchi omillar majmui? harorat, suv, yorug‘lik Qaysi organizmlar avtotrof deyiladi? xlorofilli o’simliklar Bitta yengil avtomashina bir yilda atmosferaga 537 zaxarli gaz chiqaradi. Atmosfera xavosidagi Ozon qobig‘i qanday funksiyani bajaradi: Quyoshdan keladigan ultrabinafsha nurlaridan saqlab qoladi Atmosfera havosini ifloslanish turlari- Tabiiy va antropogen Avtotransport atmosfera havosiga chiqaradigan asosiy ifloslantiruvchi birikmalarini ko‘rsating? SO2, SO3,CI2F2 Аtmоsfеrаgа frеоnlаr ko’p tаshlаnsа qаysi ekоlоgik оfаt yuz bеrаdi? оzоn qаvаti еmirilаdi Ozon qatlamining teshilishi 1-marta qachon va qaerda kuzatilgan? 1985 yil, Antarktida Asosiy issiqxona gazlarini ajrating? Karbonat angidrid Atmosfera xavosining asosiy antropogen ifloslantiruvchilari bo‘lib: Oltingugurt dioksidi, uglerod oksidi va qattiq zarrachalar “Muhofaza qilinadigan tabiiy hududlar to’g’risida”gi qonun qachon qabul qilingan? 2004 yil Sotsial ekologiya ham, global ekologiya ham jamiyat va biosfera orasidagi ekologiya o‘zaro ta’sirini o‘rganadi. Ushbu fikr to'g'rimi? Ushbu fikr to'g'ri Sotsial ekologiya ..... . “jamiyat-tabiat” tizimidagi o‘zaro munosabatlarni, ya’ni kishilik jamiyatining tabiiy muhit bilan o‘zaro aloqalari va o‘zaro ta’sirini o‘rganadigan, atrof muhitni muhofaza qilish va insonning hayotiy muhitini optimallashtirishni o‘z ichiga oladigan tabiatdan oqilona foydalanishning ilmiy asoslarini ishlab chiqadigan ilmiy tarmoqlar. Download 138.59 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|