Ekologiya va atrof muhitni himoya qilish

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI QISHLOQ XO’JALIGI VAZIRLIGI
QORAQOLPOG’ISTON QISHLOQ XO’JALIGI VA AGROTEXNOLOGIYALAR INSTITUTI HUZURIDAGI
URGANCH AGROTEXNOLOGIYALAR TEXNIKUMI

5.83.01.01-“EKOLOGIYA VA ATROF MUHITNI HIMOYA QILISH”
mutaxassisligi bitiruvchisi
QURBONOV BEKZODning
Rivojlangan mamlakatlardagi va O’zbekistondagi transport vositalarining atmosferaga yetkazayotgan zarari
mavzusida
BITIRUV MALAKAVIY ISHI

Loyiha rahbari: _________ _____________________________________
(imzo) (F.I.SH)
Taqrizchi: _________ _____________________________________
(imzo) (F.I.SH)
Bitiruvchi: _________ ____________________________________
(imzo) (F.I.SH)

Urganch tumani 2022
MUNDARIJA:
I.BOB. AVTOTRANSPORT VOSITALARINING IFLOSLANISHI INSON SALOMATLIGI………………………………………………………
1.1 Havoning ifloslanishi………………………………………………………
1.2 Avtomobil chiqindilarining atmosferaga tarqalishi va o'zgarishi……….
II.BOB. Shovqinning ifloslanishi……………………………………………..
2.1 Shovqin haqida tushuncha……………………………………………….
2.2 Litosferaning ifloslanishi…………………………………………………
2.3 Avtotransportning inson salomatligiga ta'siri………………………….
III.BOB.MEHNAT MUHOFAZASI TASHKILOT ……………………….
XULOSA………………………………………………………………………
FOYDALANGAN ADABIYOT …………………………………………….


Kirish
Mavzuni dolzarbligi: 21-asrda avtomobil transportining jadal rivojlanishi tufayli uning atrof-muhitga ta'siri muammolari ancha keskinlashdi. Chunki tabiat ko'plab muvozanatli aloqalarga ega bo'lgan yaxlit tizimdir. Ushbu bog'lanishlarning buzilishi tabiatda o'rnatilgan moddalar va energiya aylanishlarining o'zgarishiga olib keladi. Bugungi kunda insoniyatning ishlab chiqarish faoliyati kimyoviy elementlarning ko'p qismini qamrab olgan turli xil tabiiy resurslardan foydalanish bilan bog'liq. Tabiiy muhitga texnogen ta'sirning kuchayishi bir qator omillarni keltirib chiqardi Atrof-muhit muammolari. Eng keskinlari atmosfera, gidrosfera va litosferaning holati bilan bog'liq.
Havo yoki suvning ifloslanishi kabi ba'zi "o'zgarishlar" tananing salomatligi va faoliyatiga bevosita ta'sir qilishi mumkin. Boshqalar bilvosita ta'sirga ega, masalan, karbonat angidrid chiqindilari iqlimga ta'sir qiladi, bu esa oziq-ovqat ishlab chiqarishga ta'sir qiladi; ozuqa moddalarining kontsentratsiyasining o'zgarishi ba'zi populyatsiyalarning o'limiga va boshqalarning tez ko'payishiga olib keladi.
Atmosferada turli xil ifloslantiruvchi moddalarning, birinchi navbatda, freonlarning to'planishi natijasida yer yuzasini quyosh nurlanishidan himoya qiladigan ozon qatlami buziladi. Atmosferaga kiradigan ifloslanish yog'ingarchilik bilan Yerga qaytadi va suv havzalari va tuproqqa kiradi. Sanoat korxonalari va agrosanoat majmuasi oqava suvlari daryo, koʻl va dengizlarni ifloslantiradi. Suv havzalariga 500 mingdan ortiq turli xil moddalar kiradi, deb ishoniladi. Suv omboriga tushgan og'ir metallar - qo'rg'oshin, simob, rux, mis, kadmiy hayvonlar va baliqlar tomonidan faol ravishda so'riladi, ular o'zlarini o'ldiradilar yoki ularni oziq-ovqat uchun ishlatadigan odamlarni zaharlaydi.
Hozirgi vaqtda sanoat korxonalari va avtomobil transporti tomonidan chiqariladigan zaharli moddalar bilan atmosfera havosining ifloslanishini kamaytirish insoniyat oldida turgan eng muhim muammolardan biridir. Havoning ifloslanishi odamlarga va atrof-muhitga zararli ta'sir ko'rsatadi. Atmosfera havosining ifloslanishi natijasida yetkazilgan moddiy zararni baholash qiyin, ammo toʻliq boʻlmagan maʼlumotlarga koʻra ham bu juda katta. Avtomobil hashamat emas, balki transport vositasidir. Hozirda mashinasiz insoniyatning mavjudligini tasavvur qilib bo'lmaydi. Intensiv urbanizatsiya va megapolislarning o'sishi bilan avtomobil transporti inson salomatligi va shahardagi tabiiy muhitni muhofaza qilishning eng noqulay ekologik omiliga aylandi. Shunday qilib, mashina yashash maydoni uchun inson raqobatchisiga aylanadi.
So'nggi o'n yilliklar davomida insoniyat nihoyat amin bo'ldiki, atmosfera havosining ifloslanishining asosiy aybdori, Yerimizdagi hayotning asosiy manbalaridan biri bu odamlarning miyasi. ilmiy-texnikaviy taraqqiyot- avtomobil. Hayot uchun juda zarur bo'lgan kislorodni o'zlashtiradigan avtomobil bir vaqtning o'zida havo muhitini barcha tirik va jonsiz mavjudotlarga jiddiy zarar etkazadigan zaharli komponentlar bilan intensiv ravishda ifloslantiradi. Atrof-muhitning, asosan atmosferaning ifloslanishiga hissasi taxminan 60-90% ni tashkil qiladi.