Ekonomika fakulteti

5-keste
«Hamkorbank» tiǹ daramat keltiriwshi aktivleri quramı hám dinamikası³⁰

№	Dáramat keltiriwshi aktivler	2020 jıl		2021 jıl		Parqı
		Qaldıǵı mın.sum	úlesi %	Qaldıǵı mın.sum	úlesi %		mın.sum	úlesi %
1	Oraylıq bankten alınatuǵın qarjılar	874125410	9,3	1079378796	9,5		205253386	0,2
	Basqa banklerdegi qarjılar	1200208517	12,7	156970615	1,4		-1043237902	-11,4
	Bahalı qaǵazlardı aldı sattı	171582281	1,8	716270009	6,3		544687728	4,5
2	Investiciya	42681818	0,5	50761476	0,4		8079658	-0,1
3	Kreditler hám lizing operaciyaları	7002142515	74,3	9219261670	81,2		2217119155	6,9
4	Esaplanǵan procentli hám procentsiz dáramatlar	134582744	1,4	127180522	1,1		-7402222	-0,3
	Jámi: Daramat keltiriwshi aktivler	9425323285	100	11349823088	100

«Hamkorbank»banktiǹ ótken jıl halatına daramat keltiriwshi aktivleriniǹ jámi aktivlerdegi úlesi;

2021 jıl halatına=

Daramat keltiriwshi aktivlerdiǹ bank aktivlerindegi úlesi 1 jıl dawamında 0,56 payızǵa kemeygen. Banktiǹ daramat keltiriwshi aktivlerinen basqa banklerden alınǵan dáramatlarımız jıl dawamında 12 procentten 1 procentke túsip qalǵanlıǵın kóriwimiz múmkin. Biraq aktivlerdiǹ úlesindegi qunında 11% ke kemeygen. Bahalı qaǵazlardı aldı sattı procesinen kórilgen dáramat 2020 jıl aqırına 171582281 mıǹ swmdı quraǵan bolsa, 2021 jılǵa kelip bul kórsetkish 716270009 mıǹ swmǵa jetkenligin, bul jámi dáramatlar ishinde 6,3 procentin quraǵanlıǵın kóriwimiz múmkin.
Qımbatlı qaǵazlarǵa qılınǵan investiciyalar kólemi bolsa jıl basındaǵı 42681818 mın. sumnan jıl aqırına barıp 50761476 mın. sumǵa artqan bolsa da jámi dáramat keltiretuǵın dáramatlardıǹ procentli kórsetkishinde 2020 jılǵa salıstırǵanda kemeygenligin kóriwimizge boladı hám bul summa 8079658 mın. sumdı quragan, bunı eki halat penen túsindirse boladı, birinshiden, bank jıl dawamında baǵdarlangan investiciyalardıǹ muǵdarın qımbatlı qaǵazlardı satıp alıwdı kóbeygenligi esabına kóbeygen yamasa ekinshiden, qımbatlı qaǵazlarǵa baǵdarlaw kerek bolǵan qarjılardı joqarı daramat keltiriwshi aktivlerge yamasa likvidligin támiynlew maqsetinde waqtınsha saqlap turgan bolıwı esabına kóbeygen bolıwı múmkin.
Bankler ámeldegi aktivlerinen nátiyjeli paydalanıwı kerek. Bank aktivleri túrli bólimlerge bólinip, olar hár túrlı iskerlikte qatnasadı. Biraq barlıq aktivlerdiń paydalanıwın ulıwma kórsetkishler menen ańlatıw múmkin. Analizde barlıq aktivlerdiń paydalanıwınan tısqarı, bankler iskerliginde birdey paydalanıwda bolǵan aktivler toparın bólek úyreniw kerek. Bank barlıq aktivleriniń nátiyjeli paydalanıwın kórsetip beriwshi ulıwma kórsetkishlerge: aktivlerdiń hátiyjeliligi (An), aktivlerdiń dáramatlılıǵı (Ad), aktivlerdiń únemlilik dárejesi (Aú) hám aktivlerdiń paydalılıǵı (Ap) kórsetkishlerin kirgiziw múmkin. Bank aktivleriniń hátiyjelilıǵı (An) degende, bank iskerliginiń tiykarǵısı bolǵan kredit aylanbasın aktivleriniń ortasha summasına qatnası menen anıqlanadı. Bul kórsetkish banktiǹ ámeldegi aktivlerinen paydalanıp, esabat dáwirinde (ay, kvartal, jıl ) olardıń hár bir swmına qansha turaqlı bolǵan kredit aylanbasına erisken degen sorawǵa juwap beredi.
(1³¹)
Banktiǹ kredit aylanbası degende analiz etip atırǵan dáwirde (sherek, 6 ay, 9 ay, bir jıl hám taǵı basqa ) klientlerge kredit berip hám qaytarıp alınǵan summa túsiniledi. Mısalı, Hamkor bank 2021 jılında 9219261670 mıǹ swm kredit berip, qaytarıp alǵan aktivleriniń ortasha summası bolsa ⠀1627117420,5 mıǹ swm. Demek, bank aktivler aylanbası formula boyınsha 5,06 ǵa teǹ
Bank aktivleriniń dáramatlılıǵı bank kredit hám basqa operatsiyalarınan alınǵan barlıq dáramat summaların, yaǵnıy esabat dáwirinde alınǵan barlıq dáramat summaların aktivleriniń ortasha summasına bolıw tabıladı.

Bunda bank dáramatlılıǵı kórsetkishi formula boyınsha 2021 jılda ti quraydı
Bank aktivleri únemliligi (Aú) degende, bank ámeldegi aktivlerden paydalanıwı ushın, olardıń hár bir swmına qansha qárejet sarplap atırǵan degen sorawǵa juwap beredi. Bul kórsetkish Aú banktiń analiz etip atırǵan dáwirdegi qárejetler summasın aktivler ortasha summasına bolıw menen tabıladı.

Bul formula boyınsha esaplaǵanımızda bank tárepinen aktivler únemliligi 0,14 ke teǹ.

Aktivlerdiń paydalılıǵı (Ap) kórsetkishi bank paydasın aktivlerdiń ortasha summasına bolıw menen tabıladı hám bank aktivlerinen paydalanıp olardıń hár bir swmına qansha payda alıp atır degen sorawǵa juwap beredi.


Joqarıda belgilengen tártipte, bank aktivleri paydalılıǵı 0,04 ke teǹ ekenligin anıqladıq. Bul demek akrivler sap paydanıǹ úlesinde 0,04 ke teǹ ekenligin kóriwimiz múmkin. Bank tárepinen jıl basında berilgen kreditler qaldıǵı 7002142515 mıǹ sumdı quraǵan bolıp, sol halatqa qaraǵanda 2800867006 mın sum (berilgen kreditlerdiǹ 0,4%) in mashqalalı kreditler bolgan, jıl aqırına kelip berilgen kreditler muǵdarı 2217119155 mıǹǵa kóbeygen halda 9219261670 mıǹdı quraǵan, biraq banktiǹ mashqalalı kreditleri muǵdarı 139604495,07 mın sum (jıl aqırındaǵı berilgen kreditlerdiǹ 2,1%) bolǵan yamasa 5 márte artqan. Jıl basında kredit esabınan daramat keltirip atırǵan kreditler jámi daramat keltiriwshi aktivlerdiǹ 74,3 % in quraǵan bolsa, jıl aqırına kelip bul kórsetkish 81,2% ke kóbeygen halda 6,9 %in quraydı, demek, banktiǹ jıl basında daramat keltirip atırǵan kreditleri jıl dawamında ótkerilgen kredit monitoringi nátiyjesinde kreditlerdiǹ sıpat kórsetkishleri jaqsılanǵan, bul jıl basında daramat keltirip atırǵan kreditlerdiǹ keyinshelik daramat keltiriliwi waqtında analiz etilgenligin, payız tólemleri tólenbey atırǵannan mashqalalı kreditler kóbeygen bolıwı múmkin, biraq bul aqırǵı kórsetkishlerge joqarı tásir etpegen, bank jıl dawamında mashqalalı kreditleri kóbeyip atırǵanlıǵı sebepli kredit beriwdi kóbeygenligi bolıwı múmkin.